Strefa Alergii | Rok z alergią

Bylica – różne ma oblicza

/ 5.

Data publikacji: 2024-08-08
Do przeczytania w 5 minut
Ta pospolita roślina w przeszłości była symbolem ludzkiego zdrowia i szczęścia. Dziś, zwłaszcza w świecie alergików, pełni zupełnie inną rolę. Jakie oblicza ma bylica?

Co wiemy o bylicy?


Bylica to roślina licząca około 400 gatunków. W Polsce znanych jest 7 z nich, m.in. bylica piołun, bylica estragon oraz bylica pospolita [1].

W Europie najczęściej można spotkać bylicę pospolitą, która osiąga nawet 120 cm wysokości i jest rośliną wieloletnią [1]. W Polsce uznaje się ją za dziko rosnący chwast, niebudzący specjalnego zainteresowania. Nie zawsze jednak tak było.

Szymon Syreński – polski naukowiec i botanik z przełomu XVI i XII wieku badający właściwości lecznicze ziół – w swoim zielniku opisywał bylicę jako roślinę o niezwykłych mocach, służącą do ochrony przed piorunami i złymi duchami, które mogłyby nawiedzać domostwa [2]. Krótko mówiąc, bylica to roślina, która miała chronić mieszkańców przed złą energią. Stanowiła ważny element obrzędów, zwyczajów i wierzeń ludowych. Bylica występuje również w „Pieśni świętojańskiej o sobótce” Jana Kochanowskiego, gdzie podkreślone zostało jej magiczne znaczenie.

Dawni botanicy pisali o leczniczych właściwościach tej rośliny. Wykorzystywano ją zgodnie z ludowymi wierzeniami – do leczenia dreszczy, bólu pleców, przeziębienia. Zalecano również lecznicze kąpiele w wywarze z bylicy [3]. Według dawnych wierzeń miała ona także moc, która sprzyjała płodności i szybkiemu poczęciu, przynosiła tym samym szczęście rodzinie.

 

Bylica a alergia

Dziś spotykana praktycznie wszędzie, nie jest już tak doceniana jak przed wiekami, lecz traktowana jako chwast i wypleniana z przydomowych trawników. Zawiera olejki eteryczne, jednak w większej ilości może być trująca [4]. W tzw. międzyczasie eksperci odkryli również negatywny wpływ bylicy na osoby z alergiami. Według badań roślina ta, zaraz po trawachbrzozie, jest jedną z istotniejszych przyczyn alergicznego nieżytu nosaastmy [4]. Bylica pospolita odpowiada za większość alergii wziewnych w okresie letnim. Aż 95% osób z alergią na bylicę reaguje na jej główną cząstkę uczulającą, czyli molekułę Art v1 [5].

Kiedy pyli bylica?

Pylenie bylicy przypada na środek lata. Szczyt pylenia rozpoczyna się w trzeciej dekadzie lipca i trwa do końca drugiej dekady sierpnia [6]. Wiele jednak zależy od regionu oraz sytuacji pogodowej. Co ciekawe, najwyższe stężenia pyłku bylicy odnotowano na terenach podmiejskich w godzinach 10.00–15.00, natomiast w centrum miast – w godzinach 14.00–19.00 [1].

Jakie są objawy alergii na bylicę?

Objawy występują sezonowo. Ekspozycja na pyłek bylicy może wywoływać:

Na uwagę zasługuje fakt, iż najsilniejsze objawy pojawiają się, gdy osoby z alergią na pyłek bylicy przebywają na terenach pozamiejskich.

REKLAMA

______________________________________

Istotne leczenie

Unikanie alergenów bylicy, ze względu na ich powszechność, jest bardzo trudne. Natomiast w leczeniu alergii na pyłki tej rośliny pomocne jest odczulanie, czyli stosowanie tzw. immunoterapii swoistej. Immunoterapia to podawanie alergenu w coraz większych dawkach aż do uzyskania wartości docelowej i wytworzenia tolerancji [1]. Jak informują specjaliści, jest to kluczowe podejście w alergii na pyłek bylicy. W przypadku leczenia okresowego istotne znaczenie ma także farmakoterapia, której zadaniem jest zwalczanie objawów klinicznych [6].

[1] Rapiejko P.,  Alergeny pyłku roślin (2012).

[2] Kowalczyk S., Głos Syreneusza w sprawie wykorzystywania roślin w magii (2020).

[3] Udziela S., Rośliny w wierzeniach ludu krakowskiego (1931).

[4] Buczyłko K. , Molekuły alergenowe (2013–2019). Wydawnictwo Alergologiczne „Zdrowie”.

[5] Gruber P. i in., Role of the polypeptide backbone and post-translational modifications in cross-reactivity of Art v 1, the major mugwort pollen alergen (2009).

[6] Jura-Szołtys E., Rogala B., Immunoterapia w alergiach sezonowych (2016).