Co wiemy o bylicy?
Bylica to roślina licząca około 400 gatunków. W Polsce znanych jest 7 z nich, m.in. bylica piołun, bylica estragon oraz bylica pospolita[1].
W Europie najczęściej można spotkać bylicę pospolitą. Osiąga nawet 120 cm wysokości i jest rośliną wieloletnią[2]. W Polsce znana zwykle, jako dziko rosnący chwast, niebudzący specjalnego zainteresowania. Nie zawsze jednak tak było.
Szymon Syreński – polski naukowiec i botanik z przełomu XVI i XII wieku, badający właściwości lecznicze ziół, w swoim zielniku opisywał bylicę jako roślinę o niezwykłych mocach, służącą do ochrony przed piorunami i złymi duchami, które mogłyby nawiedzać domostwa[3]. Krótko mówiąc bylica to roślina, która miała chronić mieszkańców przed złą energią. Stanowiła ważny element obrzędów, zwyczajów i wierzeń ludowych. Jan Kochanowski opisuje bylicę w „Pieśni świętojańskiej o sobótce” i podkreśla jej magiczne znaczenie.
Dawni botanicy podkreślali także lecznicze znaczenie bylicy. Według ludowych zwyczajów wykorzystywano ją do leczenia dreszczy, bólu pleców, przeziębienia. Zalecano również lecznicze kąpiele w wywarze z tej rośliny[4].
Według dawnych wierzeń bylica miała także moc, która sprzyjała płodności i szybkiemu poczęciu, przynosząc tym samym szczęście rodzinne.
Bylica a alergia
Dziś spotykana praktycznie wszędzie, nie jest już tak doceniana, jak przed wiekami. Traktowana raczej jako chwast, jest wypleniana z przydomowych trawników. Zawiera olejki eteryczne, jednak w większej ilości może być trująca[5]. W tzw. międzyczasie eksperci odkryli również negatywny wpływ bylicy na alergików. Według badań, roślina zaraz po trawach i brzozie jest jedną z istotniejszych przyczyn alergicznego nieżytu nosa i astmy [6].
Bylica pospolita jest odpowiedzialna za większość alergii wziewnych w okresie letnim, z czego aż 95% pacjentów jest uczulonych na jej alergen główny, czyli – molekułę Art v1[7].
Kiedy pyli bylica?
Pylenie bylicy przypada na środek lata. Szczyt pylenia rozpoczyna się w trzeciej dekadzie lipca i trwa do końca drugiej dekady sierpnia[8]. Wiele jednak zależy od regionu oraz sytuacji pogodowej.
Co ciekawe, najwyższe stężenia pyłku bylicy odnotowano na terenach podmiejskich w godzinach 10.00-15.00, natomiast w centrum miast są to godziny między 14.00 a 19.00 [9].
Jakie są objawy alergii na bylicę?
Objawy występują sezonowo. Ekspozycja na pyłek bylicy może wywoływać:
- duszności,
- zapalenie błony śluzowej nosa
- zapalenie spojówek.
Na uwagę zasługuje fakt, iż najsilniejsze objawy pojawiają się, gdy osoby z alergią na pyłek bylicy przebywają na terenach pozamiejskich.
Istotne leczenie
Unikanie alergenów bylicy, ze względu na ich powszechność, jest bardzo trudne. Natomiast w leczeniu alergii na pyłki tej rośliny, pomocne jest odczulanie, czyli zastosowanie tzw. immunoterapii swoistej. Immunoterapia to podawanie alergenu w coraz większych dawkach aż do uzyskania wartości docelowej i wytworzenia tolerancji[10]. Jak informują specjaliści jest to kluczowe podejście w alergii na pyłek bylicy. W przypadku leczenia okresowego istotne jest także zastosowanie farmakoterapii, której zadaniem jest zwalczanie objawów klinicznych[11].
Agnieszka Kalinowska
