Co wiemy o bylicy?
Bylica to roślina licząca około 400 gatunków. W Polsce znanych jest 7 z nich, m.in. bylica piołun, bylica estragon oraz bylica pospolita [1].
W Europie najczęściej można spotkać bylicę pospolitą, która osiąga nawet 120 cm wysokości i jest rośliną wieloletnią [1]. W Polsce uznaje się ją za dziko rosnący chwast, niebudzący specjalnego zainteresowania. Nie zawsze jednak tak było.
Szymon Syreński – polski naukowiec i botanik z przełomu XVI i XII wieku badający właściwości lecznicze ziół – w swoim zielniku opisywał bylicę jako roślinę o niezwykłych mocach, służącą do ochrony przed piorunami i złymi duchami, które mogłyby nawiedzać domostwa [2]. Krótko mówiąc, bylica to roślina, która miała chronić mieszkańców przed złą energią. Stanowiła ważny element obrzędów, zwyczajów i wierzeń ludowych. Bylica występuje również w „Pieśni świętojańskiej o sobótce” Jana Kochanowskiego, gdzie podkreślone zostało jej magiczne znaczenie.
Dawni botanicy pisali o leczniczych właściwościach tej rośliny. Wykorzystywano ją zgodnie z ludowymi wierzeniami – do leczenia dreszczy, bólu pleców, przeziębienia. Zalecano również lecznicze kąpiele w wywarze z bylicy [3]. Według dawnych wierzeń miała ona także moc, która sprzyjała płodności i szybkiemu poczęciu, przynosiła tym samym szczęście rodzinie.
Bylica a alergia
Dziś spotykana praktycznie wszędzie, nie jest już tak doceniana jak przed wiekami, lecz traktowana jako chwast i wypleniana z przydomowych trawników. Zawiera olejki eteryczne, jednak w większej ilości może być trująca [4]. W tzw. międzyczasie eksperci odkryli również negatywny wpływ bylicy na osoby z alergiami. Według badań roślina ta, zaraz po trawach i brzozie, jest jedną z istotniejszych przyczyn alergicznego nieżytu nosa i astmy [4]. Bylica pospolita odpowiada za większość alergii wziewnych w okresie letnim. Aż 95% osób z alergią na bylicę reaguje na jej główną cząstkę uczulającą, czyli molekułę Art v1 [5].
Kiedy pyli bylica?
Pylenie bylicy przypada na środek lata. Szczyt pylenia rozpoczyna się w trzeciej dekadzie lipca i trwa do końca drugiej dekady sierpnia [6]. Wiele jednak zależy od regionu oraz sytuacji pogodowej. Co ciekawe, najwyższe stężenia pyłku bylicy odnotowano na terenach podmiejskich w godzinach 10.00–15.00, natomiast w centrum miast – w godzinach 14.00–19.00 [1].
Jakie są objawy alergii na bylicę?
Objawy występują sezonowo. Ekspozycja na pyłek bylicy może wywoływać:
- duszność,
- zapalenie błony śluzowej nosa
- zapalenie spojówek.
Na uwagę zasługuje fakt, iż najsilniejsze objawy pojawiają się, gdy osoby z alergią na pyłek bylicy przebywają na terenach pozamiejskich.
Istotne leczenie
Unikanie alergenów bylicy, ze względu na ich powszechność, jest bardzo trudne. Natomiast w leczeniu alergii na pyłki tej rośliny pomocne jest odczulanie, czyli stosowanie tzw. immunoterapii swoistej. Immunoterapia to podawanie alergenu w coraz większych dawkach aż do uzyskania wartości docelowej i wytworzenia tolerancji [1]. Jak informują specjaliści, jest to kluczowe podejście w alergii na pyłek bylicy. W przypadku leczenia okresowego istotne znaczenie ma także farmakoterapia, której zadaniem jest zwalczanie objawów klinicznych [6].