Alergia na lateks. Nie taka rzadka - Strefa Alergii
Strefa Alergii | ABC Alergii

Alergia na lateks. Nie taka rzadka

/ 5.

Do przeczytania w 4 minuty
Co wspólnego mają nasze domowe fikusy i gumowe rękawiczki? Lateks! Ten sam, który może powodować uciążliwe symptomy nawet u 2,3% społeczeństwa. Jak może się objawiać alergia na lateks? Co robić, gdy każdy kontakt z tą substancją powoduje uciążliwe dolegliwości? I wreszcie, czego unikać?

Alergia na lateks: kto jest na nią narażony?

lekarz zakłada niebieskie rękawiczki lateksowe, alergia na lateksna

Średnio na tę nadwrażliwość cierpi nawet 2,3% społeczeństwa. Natomiast niektóre grupy są na nią narażone w znacznie większym stopniu niż inne. Jedną z nich są przedstawiciele zawodów medycznych. Odsetek osób uczulonych na lateks może wśród nich sięgać nawet 30%. Ta przypadłość częściej dotyka również dawców krwi, bo aż do 6% z nich. Szczególną grupę pacjentów stanowią chorzy na rozszczep kręgosłupa. U nich alergia na lateks występuje niezwykle często, bo dotyczy aż 25-72% chorych, zależnie od konkretnej badanej grupy [1]. Ciekawe badania przeprowadzono z udziałem studentów Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego. Okazało się, że wśród badanych alergia na lateks występowała częściej niż wśród losowo dobranej grupy ludzi. Wykazano także, iż osoby noszące rękawiczki lateksowe codziennie, częściej uskarżały się na różnego rodzaju reakcje skórne. Autorzy badania wysnuli więc wniosek, że osoby zmuszone do noszenia rękawiczek ochronnych powinny je wymieniać na typ pozbawiony lateksu [2].

Gdzie może być lateks, czego unikać?

Kwiatek fikus stoi w pokoju, alergia na lateksDo produktów zawierających lateks należą przede wszystkim rękawiczki ochronne, prezerwatywy, smoczki dla dzieci, ale również wyposażenie medyczne, jak np. zgłębniki. Poza tym należy pamiętać, między innymi, o oponach, wężach ogrodowych i niektórych rodzajach obuwia [3]. Nie sposób jednak wymienić wszystkie produkty zawierające ten alergen. Natomiast warto pamiętać, że zagrożeniem mogą być także przedmioty niezawierające lateksu, ale wchodzące z tą substancją w reakcje krzyżowe. Jest to zjawisko, które wynika z bardzo podobnej budowy białek. Im jest wyższa, tym łatwiej organizmowi pomylić alergen z cząsteczką o bardzo zbliżonej budowie [4]. Konkretne reakcje krzyżowe łatwiej jest przewidzieć, gdy wykonamy badania molekularne i dowiemy się, które z białek lateksu jest powodem alergii. Następnie można sprawdzić, z jakimi alergenami krzyżuje „nasze” białko, a więc na co warto uważać.

  • hev b 1 reaguje krzyżowo z hev b 3, inną cząsteczką lateksu
  • hev b 5 reaguje krzyżowo z owocami
  • hev b 6 reaguje krzyżowo z owocami
  • hev b 8 reaguje krzyżowo z bardzo wieloma roślinami, zarówno pyłkowymi, jak i owocowymi
  • hev b 11 reaguje krzyżowo z owocami

Jak widać, owoce w powyższym zestawieniu przewijają się dość często. Z tego powodu osoby z alergią na lateks powinny na nie szczególnie uważać i obserwować swoją reakcję po ich spożyciu [5]. Co ciekawe, również sok wyciekający niekiedy z domowych fikusów może reagować krzyżowo z białkami lateksu [6].

Jakie objawy mogą świadczyć o alergii na lateks?

Z lateksem najczęściej mamy kontakt przez skórę, ale nie jest to jedyna droga uczulenia dla tego alergenu. Objawy mogą pojawić się natychmiast, jak również dopiero po jakimś czasie, co może opóźnić diagnostykę.

Do potencjalnych objawów należą:

  • świąd,
  • pokrzywka,
  • obrzęk,
  • katar,
  • łzawienie,
  • czasami nawet duszności i anafilaksja.

Możliwe jest też wystąpienie zespołu owocowo-lateksowego, który wynika z opisanych powyżej reakcji krzyżowych. Przejawia się swędzeniem, obrzękiem, lub zaostrzeniem astmy u alergików po zjedzeniu owoców, ale też niektórych warzyw i orzechów. To zjawisko nie dotyczy wszystkich osób z nadwrażliwością na lateks, ale warto być świadomym, że istnieje takie ryzyko [3].

Co zrobić, gdy alergia na lateks mnie dotyczy?

W przypadku tej nadwrażliwości podstawą jest unikanie alergenu. Nie opracowano skutecznej metody immunoterapii, więc redukowanie lateksu w otoczeniu jest tym ważniejsze. Alergicy, którzy na co dzień używają rękawiczek ochronnych, np. pielęgniarki, lekarze, kosmetyczki, powinni zaopatrzyć się wersję bez lateksu. Mogą to być między innymi rękawice winylowe, niepudrowane. Jeśli podjęcie działań zapobiegawczych nie polepsza stanu pacjenta, może być konieczna zmiana stanowiska na bezpieczniejsze dla pracownika [3].

Sylwia Gałązka

  1. Wawrzeńczyk, A., Bartuzi Z. “Zespoły kliniczne alergii krzyżowej.” Alergia Astma Immunologia-przegląd kliniczny 23.2 (2018): 64-66.
  2. Skonieczny, Piotr, et al. “Rozpowszechnienie alergii na lateks wśród studentów Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego.” Alergologia Polska-Polish Journal of Allergology 2.3 (2015): 117-120.
  3. Romańska-Gocka, Krystyna, et al. “The new look on the latex allergy; risk groups, clinical manifestation, diagnosis, prevention.” Advances in Dermatology and Allergology/Postępy Dermatologii i Alergologii 22.5 (2005): 227-232.
  4. Lipiec, Agnieszka, et al. “Zacznijmy ab ovo–definicje i pojęcia alergologiczne”.
  5. Nowakowska-Swirta, Ewa, Marta Wiszniewska, and Jolanta Walusiak-Skorupa. “Application of recombinant latex allergens in diagnostics of occupational latex allergy.” (2015).
  6. Werfel S., Rueff F., Przybilla B.: Anaphylactic reaction to Ficus benjamina (weeping fig). Hautarzt., 2001;52:935–937.