Strefa Alergii | Trendy w alergii

Od Balladyny do alergii na pszenicę

/ 5.

Data publikacji: 2023-05-23
Do przeczytania w 4 minuty
Mamy czas matur, więc wspomnienia podążają do dawnych czasów, kiedy sama zdawałam maturę. Oj - dawno to było. Tyle lektur, a wśród nich dzieło Juliusza Słowackiego „Balladyna”, dramatyczna opowieść o żądnej władzy kobiecie, która dosłownie dążyła po trupach do celu. Czy w tej opowieści jest miejsce dla alergii na pszenicę?

Otrucie Kostryna a może zagadka alergii na pszenicę?

Rycerze, Balladyna, alergii na pszenicę

Z opowieści wynika, że Balladyna zabiła sześć osób. W zasadzie w pięciu przypadkach zastosowała jakiś rodzaj broni, lub inny sposób mechanicznej ingerencji w ciało ofiary. Alina i Grabiec zginęli od ciosu nożem, Gralon i Kirkor od ciosu mieczem, a Pustelnik został powieszony. No i na koniec mamy ostatnią ofiarę Balladyny, prawdziwy majstersztyk, przemyślana sprytna zbrodnia, czyli zgładzenie Kostryna.

 

 

Wspólnik zbrodni Balladyny, został ponoć przez nią otruty w nieprawdopodobny sposób. Jak –  zakładam, że co nieco pamiętamy (ostatecznie zawsze możemy to sobie znowu przeczytać). Natomiast jeśli nie, to przypomnijmy sobie pokrótce co takiego się wydarzyło. Otóż, gdy Kostryn powrócił do zamku po bitwie, w której na jej polecenie zabił Kirkora, Balladyna poczęstowała go chlebem. Niby nic, ale sprytna morderczyni przekroiła chleb nożem, którego jedna strona była natarta trucizną. Oczywiście Kostryn dostał kawałek z trucizną, a Balladyna ten niezatruty. I tak oboje zjedli ten sam chleb, ale tylko jedno z nich tego nie przeżyło.

Słowacki wymyślił ciekawa intrygę, ale czy nie mogło być inaczej? Może Balladyna wcale nie otruła Kostryna tylko niefortunnie okazał się uczulony na pszenicę? Może to nie było śmiertelne zatrucie tylko tragiczny w skutkach wstrząs anafilaktyczny? Wiem, Słowackiemu się to nie spodoba, ale spróbujmy tragiczną śmierć Kostryna wytłumaczyć inaczej. Bo może Balladyna wcale go nie zabiła, tylko pomógł jej ten tragiczny w skutkach zbieg okoliczności.

Co więc mogło się stać?

Otóż Kostryn wraca z pola bitwy gdzie wydatnie przyczynił się do śmierci Kirkora. Jest zmęczony intensywnym wysiłkiem fizycznym (walczył przecież w bitwie), jest pod wpływem silnych emocji (zabił Kirkora na polecenie Balladyny), trochę się lęka (ma wszak spotkać się z Balladyną, a zna jej zbrodnie). Pamiętajmy, że wszystkie te czynniki są znanymi kofaktorami reakcji alergicznej. Kostryn spotyka się z Balladyną, ona podaje mu chleb. W sumie nie wiadomo dokładnie z jakiej mąki jest upieczony, ale można przypuszczać, że chleb zawierał pszenicę. Kostryn zjada chleb, robi kilka kroków i pada martwy. Słowacki napisał, że został otruty. Ale, możliwe jest, że wcale nie. Możliwe, że mamy tu do czynienia z reakcją anafilaktyczną na pszenicę, która jest związana z wysiłkiem fizycznym (WDEIA).

WDEIA – co to takiego

WDEIA to anafilaksja zależna od pszenicy indukowana wysiłkiem (ang. wheat-dependent exercise-induced anaphylaxis, WDEIA). Jest to silna reakcja alergiczna, która może wystąpić u osób  uczulonych na omega-5-gliadynę, główny alergen pszenicy. WDEIA jest specyficzną odmianą anafilaksji zależnej od pokarmu indukowanej wysiłkiem fizycznym (ang. food-dependent exercise-induced anaphylaxis, FDEIA). W tym przypadku alergenem sprawczym jest znany alergen pszenicy. FDEIA, natomiast, jest to rzadko występujący zespół chorobowy, który jest jedną z najgroźniejszych postaci alergii pokarmowej. W tym zespole objawy anafilaksji wywołuje wysiłek fizyczny po uprzednim spożyciu alergenu pokarmowego. Pacjenci chorujący na FDEIA/WDEIA dobrze tolerują wysiłek fizyczny bez spożycia pokarmu. Podobnie tolerują pokarmy bez towarzyszącego wysiłku fizycznego. Czyli jeśli połączymy uczulający pokarm (u Kostryna byłby to chleb pszenny) z towarzyszącym wysiłkiem fizycznym (Kostryn niedługo przed spożyciem chleba walczył w bitwie) to jak najbardziej, możliwe jest wystąpienie reakcji anafilaktycznej wywołanej spożyciem uczulającego pokarmu indukowanej wysiłkiem fizycznym. Oczywiście jeśli założymy, że Kostryn był uczulony na omega-5-gliadynę. Słowacki, co prawda, nic o tym nie napisał – no ale w jego czasach, jeszcze się o tym nie mówiło, mógł nie wiedzieć.

Kilka słów o omega-5-gliadynie

Omega-5-Gliadyna (ω-5-gliadyna, Tri a 19) jest to białko zapasowe ziarna pszenicy. Należy do prolamin zbożowych. Jest to białko słabo rozpuszczalne w wodzie, odporne na działanie wysokiej temperatury. Od 50%  do 70% osób uczulonych na pszenicę jest uczulonych na ten alergen. Tri a 19 często odpowiada za anafilaksję zależną od pszenicy indukowaną wysiłkiem fizycznym (WDEIA). Jest wiązane z wypryskiem atopowym u dzieci uczulonych na pszenicę. U osób uczulonych na ten alergen możliwe są reakcje ogólnoustrojowe po jego spożyciu.

Warto pamiętać, że nie jest to jedyny alergen pszenicy, ale uczulenie na niego zdecydowanie może przyczynić się do najgroźniejszych reakcji alergicznych, jakie mogą wystąpić u osób uczulonych na pszenicę.

Alergii na pszenicę ciąg dalszy, czyli wróćmy do Balladyny

Teraz, kiedy poznaliśmy nowe okoliczności możemy spojrzeć na śmierć Kostryna i zbrodnie Balladyny z innej perspektywy. Może więc jednak Balladyna nie zabiła sześciu osób a jedynie pięć, zaś to co spotkało Kostryna było nieszczęśliwym zbiegiem okoliczności, spowodowanym uczuleniem na omega-5-gliadynę pszenicy, który co prawda był Balladynie rękę, ale nie miała z nim nic wspólnego? Czyż nie jest to możliwe?

___________________
Więcej o alergii na gluten znajdziecie TUTAJ:

  1. https://wolnelektury.pl/media/book/pdf/balladyna.pdf
  2. https://klp.pl/balladyna/a-10879.html
  3. Molecular Allergology User’s Guide 2.0; https://eaaci-cdn-vod02-prod.azureedge.net/KnowledgeHub/education/books/MAUG_2_20221214_EBOOK.pdf
  4. Gawrońska – Ukleja and al., Anafilaksja zależna od pszenicy indukowana wysiłkiem (WDEIA) – opis przypadku, Alergia Astma Immunologia 2016