Czarnuszka siewna, inaczej nigella sativa, jest rośliną zielną z rodziny jaskrowatych. Uprawia się ją głównie w południowej części Polski. Rośnie również w krajach o ciepłym klimacie, w tym w Turcji, Syrii, Arabii Saudyjskiej, Indiach, jak też w Europie Południowej. Może osiągać nawet 45cm wysokości. Czarnuszka posiada podłużne, szaro-zielone liście, rozgałęzioną łodygę a także błękitne lub białe kwiaty pojawiające się od czerwca do września. Owoce tej rośliny dojrzewają we wrześniu. Znajdują się w nich czarne nasiona o korzennym, gorzkim i ostrym smaku [1].
Zastosowanie czarnuszki
Najczęściej czarnuszkę możemy spotkać w kuchni, w postaci przyprawy. Używa się jej jako zamiennik pieprzu, z powodu mniej drażniącego działania na błonę śluzową żołądka. Nasiona tej rośliny są dodawane do ciast, pieczywa, warzyw, mięs, serów twarogowych, a także wykorzystuje się je jako środek konserwujący. Oprócz nasion, z czarnuszki można pozyskać olej i nalewkę [1].
Czarnuszka jest popularna także w przemyśle kosmetycznym. Uzyskany olej producenci dodają do kosmetyków, dla osób o wrażliwej i narażonej na podrażnienia cerze. Wykazuje on działanie ochronne, poprawia strukturę skóry, ma właściwości przeciwutleniające. Ponadto, możemy go zaleźć w produktach przeznaczonych do pielęgnacji włosów, do masażu oraz w przemyśle perfumeryjnym [2].
Olej z czarnuszki na problemy zdrowotne
Czarnuszka zarówno pod postacią oleju jak i nasion, wykazuje działania:
- Przeciwzapalne
- Antybakteryjne
- Przeciwwirusowe
- Przeciwbólowe
- Moczopędne
- Ochronne na żołądek, nerki, układ oddechowy i nerwowy
- Regulujące poziom lipidów i cukru we krwi
- Przeciwnowotworowe
- Przeciwalergiczne
Ma w sobie również wiele cennych witamin, takich jak: kwas foliowy, kwas askorbinowy, tiamina, ryboflawina oraz minerałów: cynk, magnez, wapń, żelazo, fosfor [1]. Jednak za większość właściwości zdrowotnych odpowiada główny składnik czarnuszki, czyli tymochinon.
Olej z czarnuszki a alergia
Zastanówmy się zatem nad działaniem przeciwalergicznym oleju z czarnuszki. Według badań, ta drogocenna roślina kontroluje poziom aktywności naszego układu odpornościowego. Kiedy pacjent ma alergię, jego organizm przejawia nadmierną reakcję wobec konkretnych substancji, co przekłada się na różne dolegliwości. Zatem olej z czarnuszki ma za zadanie zahamować tę nadmierną aktywność, co może prowadzić do złagodzenia objawów alergicznych [3].
Specjaliści wykazali też, że tymochinon blokuje rozwój stanów zapalnych, uwalnianie histaminy i zmniejsza problemy spowodowane astmą. Dzieje się tak, ponieważ zawartość oleju z czarnuszki ma działanie rozluźniające tchawicę oraz rozszerzające oskrzela. W przeprowadzonym badaniu, u osób, które przyjmowały ten produkt, uzyskano poprawę leczenia objawów wynikających z astmy [4]. Z kolei w innym badaniu, w którym brało udział 600 uczestników chorujących na astmę, u 70% z nich objawy zniknęły [5].
Badacze dowiedli, że czarnuszka może także mieć lecznicze działanie przy alergicznym nieżycie nosa, gdyż minimalizuje przekrwienie w błonie śluzowej nosa, świąd nosa i nadmierne kichanie. Rezultat uzyskano po 15 dniach stosowania [6].
Okazało się, że dobroczynne właściwości tej rośliny, mogą być pomocne również przy atopowym zapaleniu skóry. A to wszystko za sprawą łagodzenia stanów zapalnych i działania nawilżającego oraz szeregu cennych witamin, takich jak: A, B1, B3, E, F. Szczególnie witamina E może zapobiec wysuszeniu skóry, cynk przyspiesza gojenie ran a flawonoidy hamują występowanie reakcji alergicznych. Według badania, u osób, które miały stan zapalny na skórze dłoni, a dokładniej egzemę, po zastosowaniu czarnuszki zauważono poprawę stanu skóry [7].
Jak stosować czarnuszkę?
Olej można nakładać na skórę, jak też dodawać do różnych dań czy przyjmować doustnie. Jednak jak przed każdym produktem mającym poprawić nasz stan zdrowia, należy zachować wszelkie środki ostrożności. Specjaliści podkreślają także, że badań dotyczących zastosowania oleju z czarnuszki i jego głównej substancji czynnej nadal jest niewiele. Przeprowadzane testy najczęściej odbywały się w warunkach laboratoryjnych, Trudno je więc bezpośrednio przekładać na zastosowanie u ludzi [.
Natomiast, jeśli zastanawiamy się, czy olej z czarnuszki faktycznie pomoże nam w alergii, warto przed zastosowaniem tej substancji skonsultować się ze swoim lekarzem alergologiem. Należy też wziąć pod uwagę takie aspekty jak możliwe skutki uboczne, przeciwskazania do stosowania, choroby współistniejące czy przyjmowane leki.
Natalia Gajek
