Awokado – smaczliwka wdzięczna
Awokado to owoc drzewa Persea americana, zwany w Polsce smaczliwką wdzięczną. Jest bardzo ceniony ze względu na wartości odżywcze, ponieważ ma w sobie witaminy rozpuszczalne w tłuszczach, których inne owoce tropikalne zawierają znacznie mniej. Charakteryzuje się także wysoką zawartością białka, potasu i nienasyconych kwasów tłuszczowych [1]. Awokado słynie z korzystnego wpływu na zdrowie. Wspomaga pracę układu krążenia, sprzyja odchudzaniu, poprawia funkcje poznawcze i pomaga utrzymać właściwą mikroflorę jelitową [2]. Badania potwierdziły, że regularne spożycie awokado wiąże się ze zmniejszeniem częstości występowania nadciśnienia [3].
Awokado jest tak bogate w związki bioaktywne, że coraz częściej mówi się o przemysłowym wykorzystywaniu nasion i skórek, które stanowią około 30% masy owocu. Niektórzy badacze postulują, by zamiast wyrzucać te produkty uboczne, produkować z nich żywność funkcjonalną [4]. Miąższ awokado jest już szeroko stosowany w przemyśle farmaceutycznym, kosmetycznym oraz do produkcji olejów [1].
Konsumpcja awokado na świecie rośnie – mimo kosztów środowiskowych, które wiążą się z jego uprawą [5]. Czy rosnąca popularność tego owocu może sprawić, że przypadków alergii na awokado będzie coraz więcej?
Alergia na awokado czy na lateks?
Za alergię na awokado odpowiadają białka Pers a 1 i Pers a 4 [2]. Główny alergen – Pers a 1 – należy do grupy chitynaz klasy I, które są panalergenami z rodziny białek PR-3 [6]. Panalergeny to drobne cząsteczki alergenne o podobnej do siebie strukturze, szeroko rozpowszechnione w przyrodzie, występujące nawet w niespokrewnionych ze sobą organizmach [7]. Wykazują one bardzo wysoki stopień reaktywności krzyżowej.
Do chitynaz należą też dwa alergeny lateksu – Hev b 11 oraz Hev b 6, które odpowiadają za występowanie reakcji krzyżowych z alergenami awokado, banana, kiwi oraz kasztanów jadalnych [7]. Mogą także reagować z alergenami melona, mango, ananasa, brzoskwini, papai, figi, pomidora, a nawet ziemniaka [8].
Wszystkie te alergeny uczestniczą w zespole lateksowo-owocowym. Na czym on polega? Zespół lateksowo-owocowy to nietolerancja produktów spożywczych u osób uczulonych na lateks [8]. Występuje u 30–50% alergików z tej grupy. Może powodować takie objawy jak:
- zmiany skórne (wokół ust, na dłoniach i w innych miejscach kontaktu z owocem),
- dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego (bóle brzucha, nudności, biegunka),
- duszność i kaszel,
- wstrząs anafilaktyczny [8].
Przy współwystępowaniu alergii na pyłki roślin objawy zespołu lateksowo-owocowego pojawiają się częściej [8].
Przeczytaj także:
Alergia na awokado a anafilaksja
Według dostępnej obecnie wiedzy przypadki alergii awokado są rzadkie [2]. Choć większość z nich wiąże się z zespołem lateksowo-owocowym [2], opisano także reakcje anafilaktyczne na awokado niezależne od uczulenia na lateks [9]. Tego rodzaju sytuację kliniczną przedstawili naukowcy z Kanady.
Piętnastolatek doświadczył anafilaksji w ciągu pół godziny po zjedzeniu pasty z awokado – guacamole. Wystąpiły u niego: kaszel, świszczący oddech, uczucie zatkanego nosa, uogólniona pokrzywka i obrzęk wokół oczu. Nastolatek w przeszłości wielokrotnie był narażony na działanie lateksu w balonach, lecz nie doświadczył z tego powodu żadnej reakcji organizmu. Ponadto jadał już inne pokarmy, które wywołują objawy alergii w związku z zespołem lateksowo-owocowym. Testy skórne z użyciem zarówno świeżego awokado, jak i ekstraktu z awokado dały wynik pozytywny, natomiast testy z użyciem lateksu – wynik negatywny [9].
Jak wykryć alergię na awokado?
Aby wykryć alergię pokarmową, np. na awokado, należy wykonać punktowe testy skórne (SPT) i/lub testy z krwi na oznaczenie poziomu swoistych przeciwciał sIgE [10]. Za pomocą komponentowych (molekularnych) testów z krwi można zbadać reakcję zarówno na ekstrakt awokado, jak i zawarte w nim molekuły. Specjaliści zalecają wykorzystanie obydwu tych metod diagnostycznych [10].
Aleksandra Lipiec
