Alergia na owoce egzotyczne - Strefa Alergii
Strefa Alergii | ABC Alergii

Alergia na owoce egzotyczne

/ 5.

Do przeczytania w 5 minut
Przenieśmy się myślami w tropiki i przyjrzyjmy się kilku popularnym owocom. Są pełne witamin i wartości odżywczych a do tego cieszą smakiem w letnie dni. Czy arbuz, ananas, figa, awokado i mango mogą mieć coś wspólnego z alergią? Sprawdźmy to.

Jeden z naszych ulubionych smaków lata, czyli arbuz

Niskokaloryczny, bogaty w witaminy, nawadniający organizm, czego chcieć więcej? Lato przebiega między innymi pod znakiem soczystego i orzeźwiającego arbuza, który idealnie nadaje się na w upały. W 90% składa się z wody i ma działanie moczopędne, do tego cechuje się wysoką zawartością potasu, który reguluje ciśnienie krwi. Zawiera także duże ilości lipokenu, czyli przeciwutleniacza zmniejszającego ryzyko występowania chorób serca oraz nowotworów [1].

Chociaż sama alergia na arbuza zdarza się rzadko, to jest możliwa. Objawy mogą przypominać te występujące w innych alergiach pokarmowych, czyli pokrzywka, ból brzucha, swędzenie lub mrowienie warg i jamy ustnej. Zwykle występują w ciągu kilku minut od zjedzenia owocu [2]. Arbuz reaguje krzyżowo z pyłkami ambrozji, bylicy i traw. Może się więc zdarzyć, że mając alergię na te rośliny, dostaniemy objawów również po zjedzeniu arbuza, bo zawiera on podobne białka, co np. trawy [3].

Ananas na talerzu a alergia na owoce egzotyczne

Trzecie miejsce wśród najpopularniejszych owoców tropikalnych na świecie, zaraz po bananach i cytrusach, zajmują ananasy. Do najważniejszych producentów tych owoców należą Filipiny, Kostaryka, Brazylia i Tajlandia. Owoce charakteryzują się bogactwem odżywczych składników, takich jak witamina C, mangan czy miedź. Ananasy mogą być pomocne również w regulacji poziomu cukru we krwi, w stanach zapalnych oraz problemach z trawieniem [4].

Głównym alergenem ananasa jest bromelina. To enzym, który ma zastosowanie w przemyśle farmaceutycznym i spożywczym. Dlatego osoby zatrudnione w tego typu zakładach mogą najczęściej spotkać się z alergią na zawartą w ananasie bromelinę. Nadwrażliwość na główny alergen ananasa może się objawiać głównie napadami duszności. W tym owocu znajduje się także profilina, która jest białkiem reagującym krzyżowo z alergenem brzozy, Bet v 2. Oznacza to, że chorzy z alergicznym nieżytem nosa mogą dostać reakcji alergicznych po zjedzeniu ananasa. Ponadto, profilina w ananasie jest także podobna do tej, która jest w lateksie i jest odpowiedzialna za zespół lateksowo-owocowy. Czyli osoby z alergią na lateks również mogą doświadczyć objawów alergicznych po spożyciu tego owocu [5]. W przeprowadzonych badaniach wśród 125 chorych z nadwrażliwością na lateks, u 19,4% z nich wykryto przeciwciała przeciw ananasowi [8].
ananas, owoc, kobieta je ananasa, owoce egzotyczne, alergia na owoce egzotyczne

Alergia na owoce egzotyczne – figa

Co wiemy o fidze? Jej smak jest najbardziej ceniony dzięki producentom z Grecji i Turcji. Są wysoko kaloryczne, miękkie, delikatne i słodko-gorzkie. W składzie owoców dominują potas, miedź oraz mangan, a także witaminy A, C i E oraz dobrze przyswajalny błonnik. Figi można spotkać w formie suszonej. Natomiast powinny na nie uważać osoby chorujące na cukrzycę ze względu na dużą zawartość cukrów prostych [6].

Do najważniejszego alergenu figi należy proteina, która występuje w skórce owocu. Ponadto, wyróżnia się też pozostałe cztery: profilina, proteaza, białko transportujące lipidy i białko podobne do głównego alergenu brzozy. Tracą one swoją alergenność w temperaturze 95 stopni. Najczęstszymi objawami alergii na figi mogą być:

  • świąd,
  • pokrzywka,
  • obrzęk twarzy,
  • mrowienie i pieczenie jamy ustnej,
  • dolegliwości żołądkowo-jelitowe
  • ataki astmy.

Owoce reagują także krzyżowo z pyłkami brzozy i trawy. Dlatego chorzy z alergią na te rośliny mogą odczuwać dolegliwości po zjedzeniu tego owocu. W badaniu, w którym brało udział 85 alergików na pyłek brzozy, 78% z nich uzyskało dodatni wynik testów skórnych na świeżą figę, a 10% na suszoną. Natomiast u 66 osób występowały objawy po jej zjedzeniu. Pacjenci z alergią na lateks również mogą doświadczyć reakcji alergicznych po spożyciu figi. Jest to powiązane z zespołem lateksowo-owocowym [5].

Co z awokado?

Jedni je uwielbiają i chętnie dodają do swojego codziennego menu, inni przeciwnie. Są często składnikiem sałatek, past, koktajli, a olej z tych owoców możemy znaleźć także w kosmetykach. Awokado jest przede wszystkim bogate w jednonienasycone kwasy tłuszczowe omega-9 oraz wielonasycone kwasy tłuszczowe omega-3 i omega-6, które regulują poziom cholesterolu we krwi. Ponadto, kwasy te chronią przed zawałem, udarem mózgu, miażdżycą i chorobą niedokrwienną serca. W tym owocu możemy znaleźć także antyoksydanty, kwas foliowy, witaminy B, K czy błonnik [7].

Czy w awokado spotkamy alergeny? Okazuje się, że tak. Alergen Pers a 1 to główne białko w awokado. Reaguje krzyżowo z lateksem oraz pyłkami bylicy. Ponadto, jest termolabilne, czyli wraz z obróbką termiczną jego właściwości alergizujące ulegają rozpadowi. Alergia na ten owoc nie pojawia się często, a jeśli już występuje to może objawiać się pod postacią kaszlu, kataru, pokrzywki, wymiotów czy zapalenia spojówek [5].
awokado, jedzenie awokado, owoce egzotyczne, alergia na owoce egzotyczne

Mango i alergia?

Ostatnim owocem na naszej egzotycznej liście jest mango. Spożywamy je w postaci świeżych owoców jak i jako dodatek do sałatek. Zawarty w nim glikozyd działa przeciwwirusowo, przeciwmiażdżycowo i przeciwcukrzycowo.

Jakie ten egzotyczny owoc może mieć powiązanie z alergią? Przede wszystkim wchodzi w reakcje krzyżowe z pyłkiem bylicy i lateksem. Dlatego osoby z nadwrażliwością na te alergeny powinny zwrócić uwagę, czy po zjedzeniu mango nie występują u nich objawy alergiczne. Może pojawić się pieczenie i swędzenie warg czy języka. Natomiast wśród dostępnych prac naukowych, opisano kilkadziesiąt przypadków reakcji alergicznych po zjedzeniu mango. Najczęściej pojawiały się takie objawy jak pokrzywka, świszczący oddech, obrzęk naczynioruchowy a nawet anafilaksja [5].

Natalia Gajek

[1] Rachel Matthews et al, The Effect of Watermelon Juice Supplementation on Heart Rate Variability and Metabolic Response during an Oral Glucose Challenge: A Randomized, Double-Blind, Placebo-Controlled Crossover Trial, Nutrients (2023).
[2] Healthline, How to Recognize a Watermelon Allergy, https://www.healthline.com/health/food-nutrition/watermelon-allergy [dostęp: 5.07.23].
[3] Sybilski A.J., Alergia krzyżowa, Medycyna po Dyplomie, 2017.
[4] Zdrojewicz Z., Chorbińska J., Bieżyński B., Krajewski P., Prozdrowotne właściwości ananasa, Pediatr Med. Rodz, 14, 133-142.
[5] Ukleja-Sokołowska N., Gawrońska-Ukleja E., Tykwińska M., Bartuzi Z., Alergia na owoce egzotyczne, Alergia Astma Immunologia 2014, 19 (1): 16-20.
[6] Skwierczyńska A., Figi i ich właściwości. Kiedy warto je jeść a kiedy lepiej z nich zrezygnować?, https://dietetycy.org.pl/figi/ [dostęp: 5.07.23].
[7] Borges C.,Chaves M., Duarte P., Mendonca C., Avocado: charakteristics, health and uses,Ciencia Rural, Santa Maria, v.46, n.4, p.747-754, abr, 2016.
[8] Rudzki E., Parapura k., Rebandel P., Zespół lateksowo-owocowy, Alergia Astma Immunologia, 2001, 6(4), 186-190.