Brzoskwinie i alergie
Brzoskwinie mają wiele dobroczynnych właściwości. Chociażby to, że są niskokaloryczne i mają niski indeks glikemiczny. Ale to nie wszystko. Są też bogate w błonnik pokarmowy, potas i przeciwutleniacze. Działają także:
- przeciwbakteryjnie,
- przeciwnowotworowo,
- regulująco dla poziomu glukozy i ciśnienia krwi [1].
Skoro ten owoc jest tak cenny w składniki odżywcze i korzystnie wpływa na nasze zdrowie, to gdzie w takim razie pojawia się ,,haczyk’’? Okazuje się, że należy on do grupy alergenów, które są niezwykle istotnych klinicznie. Dlaczego? Sprawdźmy.
Brzoskwinia należy do rodziny owoców z roślin różowatych. Jednocześnie znajduje się również w czołówce najczęściej występujących alergenów pokarmowych na naszym kontynencie, u osób powyżej 5 roku życia [2]. Dotyczy to szczególnie mieszkańców rejonu śródziemnomorskiego. W Hiszpanii i we Włoszech, uczulenie na ten owoc waha się między 10 a 40%, wśród osób z alergią na pyłki roślin. Natomiast w Izraelu, nadwrażliwość na brzoskwinię występuje aż u 75% pacjentów z potwierdzoną alergią na owoce [3].
Alergia na brzoskwinie – co uczula?
Alergeny znajdujące się w brzoskwini są istotne pod względem klinicznym. To oznacza, że spożycie tych owoców może powodować u osoby uczulonej poważne i powtarzalne objawy alergiczne, a nawet prowadzić do reakcji anafilaktycznej. Zatem jakie alergeny zawiera brzoskwinia?
- Pru p 1 – jest białkiem podobnym do głównego alergenu występującego w pyłku brzozy, czyli Bet v 1. To znaczy, że może z nim reagować krzyżowo i pacjenci z alergią na pyłki tego drzewa, mogą odczuwać objawy również po zjedzeniu brzoskwini. Ponadto, reakcja ta występuje także z innymi białkami podobnymi do Bet v 1, które można znaleźć w wiśni, śliwce, moreli czy jabłku. Reakcje alergiczne na ten alergen, dotyczą głównie górnych dróg oddechowych lub mrowienia, pieczenia jamy ustnej bądź warg. Alergen brzoskwini, Pru p 1 jest termolabilny, a to oznacza, że w wyniku obróbki cieplnej traci swoje właściwości alergizujące [4].
- Pru p 2 – należy do alergenów z grupy białek TLP, które mogą być odpowiedzialne za reakcje krzyżowe między pyłkami roślin a pokarmami. Białka te znajdują się także w wiśni, jabłku, kiwi, winogronach, papryce i oliwie [3].
- Pru p 3 – to główny alergen brzoskwini, znajdujący się w skórce oraz w niewielkich ilościach w miąższu. Należy do rodziny LTP, czyli białek nieswoiście wiążących lipidy. Oznacza to, że jest odporny na obróbkę termiczną i procesy trawienne. Dlatego nawet w dżemie czy soku, alergen ten dalej będzie uczulał i jest zdolny do wywołanie najpoważniejszych objawów, czyli reakcji anafilaktycznej [5]. Ilości białek LTP w brzoskwiniach mogą różnić się w zależności od odmian, etapów dojrzewania a także od tego, czy owoce są obrane chemicznie. Pru p 3 może krzyżować z podobnymi białkami nieswoiście wiążących lipidy, znajdującymi się w winogronach i winie. Ciężkie reakcje alergiczne, w tym anafilaksja, może wystąpić szczególnie w połączeniu z wysiłkiem fizycznym, stresem, alkoholem czy przyjmowaniem niesteroidowych leków przeciwzapalnych [3].
- Pru p 7 – jest odporny na działanie wysokiej temperatury oraz trawienie. Specjaliści nie wykazali charakterystycznych objawów na ten alergen, lecz niewykluczone, że może powodować ciężką reakcję po zjedzeniu brzoskwini. Białko to może także reagować krzyżowo z białkiem występującym w moreli japońskiej.
- Pru p glukanaza – to jeden z najsłabiej poznanych alergenów tego owocu. Podobny alergen znajduje się również w brzozie, oliwkach, lateksie, papryce i bananie [3].
Objawy alergii na brzoskwinie
- Najczęstszymi objawami, których mogą doznać chorzy po spożyciu brzoskwini, należą do zespołu alergii jamy ustnej. To pieczenie, mrowienie, a także obrzęk i świąd warg. Występuje zazwyczaj po zjedzeniu niektórych owoców i warzyw, u osób z alergią wziewną [6]. W tym przypadku u alergików na pyłek brzozy.
- Pozostałe objawy ze strony układu pokarmowego, jakie mogą występować to wymioty, nudności czy biegunka.
- Reakcje skórne, które mogą się pojawić to obrzęk naczynioruchowy i pokrzywka. Do nietypowych objawów zalicza się atopowe zapalenie skóry oraz świąd uogólniony.
- Objawy mogą wystąpić również ze strony układu oddechowego. Cięższy przebieg zaobserwowano u osób, które mają już alergiczne choroby układu oddechowego.
- Pozostałe objawy to alergiczny nieżyt nosa oraz bezdech.
- Anafilaksja może pojawić się głównie po zjedzeniu brzoskwini w połączeniu z wysiłkiem fizycznym [3].
Diagnostyka alergii na brzoskwinie
Początek diagnostyki to przede wszystkim szczegółowy wywiad lekarski przeprowadzony przez alergologa. Warto zwrócić w nim uwagę na takie kwestie jak: uczulenie na inne alergeny, przebieg dotychczasowej choroby alergicznej (jeśli jest), przyjmowane leki, inne choroby współistniejące oraz po jakim czasie po zjedzeniu brzoskwini występują objawy i w jakiej ilości była ona zjedzona [7].
Jakie badania może zlecić lekarz? Mogą to być punktowe testy skórne lub testy z krwi. Inną dostępną formą jest podwójnie zaślepiona próba prowokacji kontrolowana placebo. To najbardziej wiarygodna metoda, która umożliwi wykrycie lub wykluczenie alergii pokarmowej. Oznacza to, że ani pacjent, ani osoba przeprowadzająca badanie nie wiedzą, kiedy chory faktycznie spożyje brzoskwinię a kiedy będzie to produkt bez zawartości tego owocu. Ponadto, testowany pokarm powinien mieć taką konsystencję, kolor i zapach, aby uniemożliwić pacjentowi rozpoznanie próbek [8].
Skutecznym rozwiązaniem diagnostyki alergii na brzoskwinie są także badania molekularne. Dzięki tego typu testom z krwi, osoba uczulona będzie wiedziała, czy występujące objawy są wynikiem alergii na brzoskwinie czy jednak na pyłki innych roślin. Wtedy można mieć pewność czy reakcje alergiczne są z powodu alergii pierwotnej czy reakcji krzyżowej. Chory pozna też, na które konkretnie białka brzoskwini może mieć alergie [9]. Pomoże to ustalić prawidłową diagnozę i wybrać odpowiednie leczenie.
Natalia Gajek
