Alergia na mięso kurczaka
Alergia pokarmowa na mięso kurczaka jest rzadka. Dotyczyć może zarówno dzieci jaki i osób dorosłych. Wyróżnia się jej dwa rodzaje: pierwotną i wtórną.
Pierwotna alergia na mięso kurczaka, zwana też alergią prawdziwą, wynika z uczulenia na termostabilne (czyli odporne na ogrzewanie) alergeny mięsa kurzego. Występuje głównie u młodzieży i młodych dorosłych. Jednakże uważa się, że nadwrażliwość może mieć swój początek w wieku przedszkolnym. W tej postaci raczej nie obserwuje się współwystępowania alergii na jaja. Typowe objawy alergii pierwotnej na mięso kurze to zespół alergii jamy ustnej (OAS). Może ale nie musi mu towarzyszyć duszność oraz dolegliwości żołądkowo-jelitowe, pokrzywka i/lub obrzęk naczynioruchowy. Ciężka anafilaksja z objawami sercowo-naczyniowymi występuje rzadko, ale jest możliwa.
Wtórna alergia na mięso kurczaka jest skutkiem alergii krzyżowej. Wynika ona z pierwotnego uczulenia na albuminy surowicy. Ta postać alergii na mięso kurze jest ściśle związana z uczuleniem na jajo kurze. Do pierwotnego uczulenia na albuminy surowicy mogło dojść przez drogi oddechowe. To znaczy kontakt z piórami i odchodami ptaków domowych – głównie papużek falistych, rzadziej kanarków (zespół jajo-pierze). Może być też spowodowane pierwotnym uczuleniem na należącą do albumin surowicy α-liwetynę (alergen Gal d 5) żółtka jaja kurzego (zespół jajo-mięso). Albuminy surowicy są wrażliwe na temperaturę i już w 50ºC. Ulegają częściowemu rozpadowi, dlatego u pacjentów objawy alergiczne (OAS, dolegliwości żołądkowo-jelitowe, pokrzywka, obrzęk naczynioruchowy, astma) mogą wystąpić po spożyciu surowego lub ugotowanego na miękko żółtka jaja lub niedogotowanego mięsa. Dlatego też wtórna alergia na mięso kurczaka jest obserwowana częściej niż postać pierwotna.
Co uczula w mięsie kurzym
W bazie Allergome (https://www.allergome.org/script/search_step2.php), w której scharakteryzowane są poznane do tej pory alergeny, wyszczególnione zostały 23 alergeny kurczaka. Osiem spośród nich (tabela) występuje w mięsie kurzym.
Tabela. Alergeny mięsa kurzego(https://www.allergome.org/script/dettaglio.php?id_molecule=2037)
| Gal d 7 | Lekki łańcuch miozyny |
| Gal d 8 | Alfa-parwalbumina (α-parwalbumina) |
| Gal d 9 | Enolaza |
| Gal d 10 | Aldolaza |
| Gal d GAPDH | Dehydrogenaza aldehydu 3-fosfoglicerynowego |
| Gal d GPI | Izomeraza glukozo-6-fosforanowa |
| Gal d HG | Hemoglobina |
| Gal d TM | Tropomiozyna |
Alergia na mięso kurczaka a uczulenie na inne rodzaje mięsa
Mięsa drobiowe uczulają bardzo rzadko i generalnie uważane są za hipoalergiczne. Alergia na mięso kurczaka bez jednoczesnego uczulenia na jajko jest bardzo rzadka. Zaobserwowano, że u osób uczulonych pierwotnie na mięso kurczaka często występuje równoczesne uczulenie na mięso indyka. Z kolei równoczesne uczulenie na mięso kacze lub gęsie jest u tych osób znacznie rzadsze. Alergenem odpowiedzialnym za te reakcje jest lekki łańcuch miozyny (alergen Gal d 7). Jego struktura w mięsie różnych gatunków drobiu jest podobna. Jest to stabilne białko, odporne na wysokie temperatury i trawienie. Z tego powodu Gal d 7 jest silnym alergenem, który może powodować ciężkie reakcje alergiczne u osób na niego uczulonych.
Uczulenie na lekki łańcuch miozyny (Gal d 7) prawdopodobnie odpowiada również za możliwość wystąpienia reakcji alergicznych po spożyciu ryb, krewetek lub innych owoców morza. Dzieje się tak u osób z pierwotną alergią na mięso kurczaka. Reakcje te występują jednak bardzo rzadko.
Co ma wspólnego kurczak z krokodylem
W 2017 roku, w piśmie Pediatrics, został opisany bardzo ciekawy przypadek ciężkiej reakcji alergicznej po spożyciu mięsa krokodyla. Reakcja ta wystąpiła u 13 letniego chłopca uczulonego na mięso kurczaka. Wydawało się to niezwykle zaskakujące. Ale jeśli zastanowimy się nad pochodzeniem ptaków i krokodyli to przypadek ten nie jest już aż tak niezwykły. Obydwa gatunki mają wspólnego przodka, którym były Archozaury. Jak więc widać, w przypadku alergii może nas jeszcze wiele zaskoczyć.
- Skoro już wiemy co ewolucyjnie łączy kurczaki i krokodyle to pora odpowiedzieć na kolejne, prawdopodobnie ważniejsze, pytanie. A mianowicie, co łączy te gatunki na poziomie „molekularnym”. Alergenem wspólnym tych dwóch rodzajów mięsa jest α-parwalbumina. U kurczaka został on sklasyfikowany jako Gal d 8 a u krokodyla jest to Cro p 2.
α-parwalbumina występuje obficie w mięśniach ryb i płazów zaś w mniejszej ilości u ptaków i ssaków. Białko to nie jest postrzegane jako silnie uczulające, z wyjątkiem alergii na mięso drobiowe. Co ciekawe, również na mięso żabie (parwalbuminy α i β są uznanymi alergenami mięsa żab). W tej sytuacji popularne powiedzenie „zjeść tę żabę” nabiera innego wymiaru. Dlatego też, słowem wyjaśnienia, nie mylmy α-parwalbuminy z silnym, głównym alergen ryb, czyli ß-parwalbuminą. β-parwalbumina i α-parwalbumina nie są wystarczająco podobne, aby wywoływać krzyżowe reakcje alergiczne u osób na nie uczulonych.
I na koniec taka mała uwaga
Mięso krokodyla nie gości zbyt często na naszych stołach i jest to raczej element kuchni egzotycznej. Zatem przypadkowe jego spożycie przez osoby uczulone na mięso kurczaka jest raczej mało prawdopodobne. Jednak znacznie większy problem stanowi możliwość przypadkowego zjedzenia mięsa kurzego obecnego w innych produktach spożywczych. Dlatego pamiętajmy, że alergen ten może być ukryty w gotowych daniach, zupach, wędlinach, pasztetach także tych, które nie mają w nazwie słowa „drobiowe”. Żeby uniknąć niespodzianek – warto czytać etykiety i wiedzieć, co się je. Czasem to co widzimy na talerzu może nie być tym, czym się wydaje na pierwszy rzut oka.
