Strefa Alergii | Trendy w alergii

Jakie znaczenie ma dla alergika topola?

/ 5.

Data publikacji: 2023-02-23
Do przeczytania w 4 minuty
Topola  daje o sobie znać już w marcu. Początek pylenia jest łagodny, ale w kwietniu wystartuje z impetem. Roślinę charakteryzują niewielkie srebrzyste listki oraz biały puch przypominający bawełnę, wzbudzający wśród alergików niepokój. Czy powinniśmy się go obawiać? Jakie znaczenie ma topola w alergii na pyłki drzew?

Kiedy zaczyna się pylenie?

Pylenie topoli rozpoczyna się zwykle w marcu, a najwyższe stężenie osiąga w kwietniu, czyli na chwilę przed rozwinięciem się liści [1]. Start sezonu pylenia nie zawsze jednak przypada w tej samym czasie, wiele zależy od pogody. Według zeszłorocznych komunikatów pyłkowych Kliniki Immunologii i Alergii UM w Łodzi pojedyncze ziarna pyłków topoli pojawiły się już 25 lutego [2]. Natomiast  w tym roku jeszcze ich nie odnotowano.

Gdzie spotykana jest topola i jak ją rozpoznać?

 

Jest rośliną wiatropylną, najczęściej spotykaną w terenach podmokłych, rzecznych, w zależności od konkretnego gatunku. W Polsce występują cztery z nich: topola osika, biała, czarna i szara. Topole możemy spotkać także w parkach oraz przy drogach. Topola jest jednym z najszybciej rosnących drzew [3] i z tego względu była sadzona w celach budowlanych oraz opałowych [3]. Drzewo cechuje się strzelistą budową i gałęziami o zróżnicowanej długości. Jej kwiaty są zebrane w zwisające „kotki” [4].

  • Topola biała ma szeroką i zaokrągloną koronę drzew w kolorze szarawobiałym oraz lekko zielonym, czasem wręcz białym jak kreda [3].
  • Topola osika ma gładką, zielonooliwkową korę [3]. Jest zazwyczaj niższa niż pozostałe gatunki.
  • Osika to drzewo, którego liście powiewają nawet przy bardzo lekkim wietrze, co ją zdecydowanie wyróżnia spośród innych drzew.
  • Topola czarna ma grubą, ciemną i popękaną korę z guzowatymi naroślami. Topola szara, jak nazwa wskazuje, to mieszaniec topoli białej i czarnej. Rośnie wolniej od pozostałych gatunków i żyje zdecydowanie krócej [4].

Mylący biały puch

Topola to sprytne drzewo, które na przełomie maja i czerwca owocuje wytwarzając przy tym biały, miękki puch. Wiatr roznosi go na duże odległości, niepokojąc przy tym alergików. Wiele osób w tym okresie skarży się na katar sienny. Jednak winowajcą jest ktoś zupełnie inny. Okres owocowania topoli zbiega się z okresem pylenia traw.

Na Węgrzech przeprowadzono badanie wśród pacjentów z objawami kataru siennego w sezonie pylenia oraz w okresie owocowania topoli. Wrażliwość na pyłki topoli stwierdzono u 8 osób, co daje 6,8% ogólnej liczby pacjentów z katarem siennym [5]. Badacze stwierdzili więc, na podstawie uzyskanych wyników, że wrażliwość na pyłek topoli jest niewielka, a objawy w tym okresie dotyczą głownie pylenia traw.

Alergeny topoli

Alergeny roślin wiatropylnych znajdują się w wnętrzu pyłków. Swoje właściwości alergizujące uwalniają dopiero po przedostaniu się do organizmu człowieka [6]. Dotychczas zbadano osiem ekstraktów alergenowych topoli, branych pod uwagę w procesie diagnozowania alergii na pyłki tej rośliny [7]. Główne alergeny topoli to Pop a oraz Pop n. Natomiast mimo osiągania przez nią wysokich stężeń, liczba osób z alergią na jej pyłki w Polsce nie jest znacząca [4]. W literaturze można za to znaleźć badania z Nowego Jorku, które potwierdzają wpływ alergii na pyłki topoli na częstsze występowanie alergicznego nieżytu nosa [8].

Objawy alergii na pyłki drzew

Jedną z najczęstszych przyczyn sezonowych objawów alergicznych w Polsce jest alergia na pyłki roślin [9]. Symptomy te objawiają się w głównej mierze katarem i zapaleniem spojówek, ale także kaszlem, dusznościami, a nawet zmianami skórnymi [6].

Justyna Kukuryk

[1] P. Rapiejko, Alergeny pyłku roślin, Warszawa 2012

[2] Komunikat pyłkowy z 9.03. 2022, http://www.ptzca.pl/

[3] W. Seneta, J. Dolatowski, Dendrologia, Wydanie III, PWN, Warszawa 2000

[4] P. Rapiejko, Alergeny pyłku topoli, Alergoprofil 2008, Vol. 4, Nr 2, 30-32

[5] E. Kadocsa, I. Bittera, M. Juhász, Badania aeropollinologiczne i alergologiczne mające na celu wyjaśnienie zjawiska topolowego kataru siennego, Pubmed.gov, NIH NLM

[6] W. Jakowicki, Pyłkowica objawy i leczenie, jakowicki.pl, 2022

[7] P. Rapiejko, Alergeny pyłku roślin, Warszawa 2012

[8]  Ito K, Weinberger KR, Robinson GS i wsp. The associations be-tween daily spring pollen counts, over-the-counter allergy me-dication  sales,  and asthma  syndrome emergency  department visits in New York City, 2002-2012. Environ Health 2015; 14: 71.

[9] B. Majkowska-Wojciechowska, Pyłek roślin i alergeny sezonowe w Polsce, Alergia Astma Immunologia 2016