Strefa Alergii | Trendy w alergii

Jakie znaczenie ma dla alergika topola?

/ 5.

Data publikacji: 2025-03-25
Do przeczytania w 4 minuty
Topola daje o sobie znać już w marcu. Początek pylenia jest łagodny, ale im bliżej kwietnia, tym mocniejsze jest pylenie. Roślinę charakteryzują niewielkie srebrzyste listki oraz biały puch przypominający bawełnę, wzbudzający wśród alergików niepokój. Czy powinniśmy się go obawiać? Jakie znaczenie ma topola w alergii na pyłki drzew?

Kiedy zaczyna się pylenie?

Pylenie topoli rozpoczyna się zwykle w marcu, a najwyższe stężenie osiąga w kwietniu, czyli na chwilę przed rozwinięciem się liści [1]. Start sezonu pylenia nie zawsze jednak przypada w tej samym czasie, wiele zależy od pogody. Według komunikatów pyłkowych Kliniki Immunologii i Alergii UM w Łodzi w 2022 roku pojedyncze ziarna pyłków topoli pojawiły się już 25 lutego [2].

Gdzie spotykana jest topola i jak ją rozpoznać?

Jest rośliną wiatropylną, najczęściej spotykaną na terenach podmokłych, rzecznych, w zależności od konkretnego gatunku. W Polsce występują cztery z nich: topola osika, biała, czarna i szara. Topole możemy spotkać także w parkach oraz przy drogach. Jest to jedno z najszybciej rosnących drzew [3], dlatego sadzi się ją w celach budowlanych oraz opałowych [3]. Drzewo cechuje się strzelistą budową i gałęziami o zróżnicowanej długości. Jego kwiaty są zebrane w zwisające „kotki” [4].

  • Topola biała ma szeroką i zaokrągloną koronę drzew w kolorze szarawobiałym oraz lekko zielonym, czasem wręcz białym jak kreda [3].
  • Topola osika ma gładką, zielonooliwkową korę [3]. Jest zazwyczaj niższa niż pozostałe gatunki. Osika to drzewo, którego liście powiewają nawet przy bardzo lekkim wietrze, co zdecydowanie wyróżnia ją spośród innych drzew.
  • Topola czarna ma grubą, ciemną i popękaną korę z guzowatymi naroślami. Rośnie wolniej od pozostałych gatunków i żyje zdecydowanie krócej [4].

Mylący biały puch

Topola to sprytne drzewo, które na przełomie maja i czerwca owocuje, wytwarzając przy tym biały, miękki puch. Wiatr roznosi go na duże odległości, niepokojąc przy tym alergików. Wiele osób w tym okresie skarży się na katar sienny. Jednak winowajca jest tu zupełnie inny. Okres owocowania topoli zbiega się z okresem pylenia traw.

Na Węgrzech przeprowadzono badanie wśród pacjentów z objawami kataru siennego w sezonie pylenia oraz w okresie owocowania topoli. Wrażliwość na pyłki topoli stwierdzono u 8 osób, co daje 6,8% ogólnej liczby pacjentów z katarem siennym [5]. Badacze stwierdzili więc, na podstawie uzyskanych wyników, że wrażliwość na pyłek topoli jest niewielka, a objawy w tym okresie dotyczą głownie pylenia traw.

Alergeny topoli

Alergeny roślin wiatropylnych znajdują się w wnętrzu pyłków. Swoje właściwości alergizujące manifestują dopiero po przedostaniu się do organizmu człowieka [6]. Dotychczas zbadano osiem ekstraktów alergenowych topoli branych pod uwagę w procesie diagnozowania alergii na pyłki tej rośliny [7]. Główne alergeny topoli to Pop a oraz Pop n. Mimo osiągania przez nie wysokich stężeń w powietrzu liczba osób z alergią na pyłki topoli w Polsce nie jest znacząca [4]. W literaturze można za to znaleźć badania z Nowego Jorku, które potwierdzają wpływ alergii na pyłki topoli na częstsze występowanie alergicznego nieżytu nosa [8].

Objawy alergii na pyłki drzew

Jedną z najczęstszych przyczyn sezonowych objawów alergicznych w Polsce jest alergia na pyłki roślin [9]. W jej przebiegu występują głównie katar i zapalenie spojówek, ale także kaszel, duszności, a nawet zmiany skórne [6].

____________________

Data publikacji: 23.02.2023
Aktualizacja: 25.03.2025

Justyna Kukuryk

[1] P. Rapiejko, Alergeny pyłku roślin, Warszawa 2012

[2] Komunikat pyłkowy z 9.03. 2022, http://www.ptzca.pl/

[3] W. Seneta, J. Dolatowski, Dendrologia, Wydanie III, PWN, Warszawa 2000

[4] P. Rapiejko, Alergeny pyłku topoli, Alergoprofil 2008, Vol. 4, Nr 2, 30-32

[5] E. Kadocsa, I. Bittera, M. Juhász, Badania aeropollinologiczne i alergologiczne mające na celu wyjaśnienie zjawiska topolowego kataru siennego, Pubmed.gov, NIH NLM

[6] W. Jakowicki, Pyłkowica objawy i leczenie, jakowicki.pl, 2022

[7] P. Rapiejko, Alergeny pyłku roślin, Warszawa 2012

[8]  Ito K, Weinberger KR, Robinson GS i wsp. The associations be-tween daily spring pollen counts, over-the-counter allergy me-dication  sales,  and asthma  syndrome emergency  department visits in New York City, 2002-2012. Environ Health 2015; 14: 71.

[9] B. Majkowska-Wojciechowska, Pyłek roślin i alergeny sezonowe w Polsce, Alergia Astma Immunologia 2016