Kiedy zaczyna się pylenie?
Pylenie topoli rozpoczyna się zwykle w marcu, a najwyższe stężenie osiąga w kwietniu, czyli na chwilę przed rozwinięciem się liści [1]. Start sezonu pylenia nie zawsze jednak przypada w tej samym czasie, wiele zależy od pogody. Według komunikatów pyłkowych Kliniki Immunologii i Alergii UM w Łodzi w 2022 roku pojedyncze ziarna pyłków topoli pojawiły się już 25 lutego [2].
Gdzie spotykana jest topola i jak ją rozpoznać?
Jest rośliną wiatropylną, najczęściej spotykaną na terenach podmokłych, rzecznych, w zależności od konkretnego gatunku. W Polsce występują cztery z nich: topola osika, biała, czarna i szara. Topole możemy spotkać także w parkach oraz przy drogach. Jest to jedno z najszybciej rosnących drzew [3], dlatego sadzi się ją w celach budowlanych oraz opałowych [3]. Drzewo cechuje się strzelistą budową i gałęziami o zróżnicowanej długości. Jego kwiaty są zebrane w zwisające „kotki” [4].
- Topola biała ma szeroką i zaokrągloną koronę drzew w kolorze szarawobiałym oraz lekko zielonym, czasem wręcz białym jak kreda [3].
- Topola osika ma gładką, zielonooliwkową korę [3]. Jest zazwyczaj niższa niż pozostałe gatunki. Osika to drzewo, którego liście powiewają nawet przy bardzo lekkim wietrze, co zdecydowanie wyróżnia ją spośród innych drzew.
- Topola czarna ma grubą, ciemną i popękaną korę z guzowatymi naroślami. Rośnie wolniej od pozostałych gatunków i żyje zdecydowanie krócej [4].
Mylący biały puch
Topola to sprytne drzewo, które na przełomie maja i czerwca owocuje, wytwarzając przy tym biały, miękki puch. Wiatr roznosi go na duże odległości, niepokojąc przy tym alergików. Wiele osób w tym okresie skarży się na katar sienny. Jednak winowajca jest tu zupełnie inny. Okres owocowania topoli zbiega się z okresem pylenia traw.
Na Węgrzech przeprowadzono badanie wśród pacjentów z objawami kataru siennego w sezonie pylenia oraz w okresie owocowania topoli. Wrażliwość na pyłki topoli stwierdzono u 8 osób, co daje 6,8% ogólnej liczby pacjentów z katarem siennym [5]. Badacze stwierdzili więc, na podstawie uzyskanych wyników, że wrażliwość na pyłek topoli jest niewielka, a objawy w tym okresie dotyczą głownie pylenia traw.
Alergeny topoli
Alergeny roślin wiatropylnych znajdują się w wnętrzu pyłków. Swoje właściwości alergizujące manifestują dopiero po przedostaniu się do organizmu człowieka [6]. Dotychczas zbadano osiem ekstraktów alergenowych topoli branych pod uwagę w procesie diagnozowania alergii na pyłki tej rośliny [7]. Główne alergeny topoli to Pop a oraz Pop n. Mimo osiągania przez nie wysokich stężeń w powietrzu liczba osób z alergią na pyłki topoli w Polsce nie jest znacząca [4]. W literaturze można za to znaleźć badania z Nowego Jorku, które potwierdzają wpływ alergii na pyłki topoli na częstsze występowanie alergicznego nieżytu nosa [8].
Objawy alergii na pyłki drzew
Jedną z najczęstszych przyczyn sezonowych objawów alergicznych w Polsce jest alergia na pyłki roślin [9]. W jej przebiegu występują głównie katar i zapalenie spojówek, ale także kaszel, duszności, a nawet zmiany skórne [6].
____________________
Data publikacji: 23.02.2023
Aktualizacja: 25.03.2025
Justyna Kukuryk
