Alergia na pokrzywę. Czy to możliwe? - Strefa Alergii
Strefa Alergii | Rok z alergią

Alergia na pokrzywę. Czy to możliwe?

/ 5.

Do przeczytania w 4 minuty
Od starożytności uznawana za roślinę leczniczą. Badacze podkreślają jej dobroczynne działanie na nasze zdrowie. Okazuje się jednak, że czasami może być sprawcą przykrych dolegliwości. Co robić, jeśli dopadnie nas alergia na pokrzywę?

Gdzie można znaleźć pokrzywę?

Urtica, pokrzywa, alergia na pokrzywę

Pokrzywa zwyczajna jest bardzo rozpowszechnioną rośliną w wielu regionach świata. W formie dzikiej  można ją spotkać w Azji, Europie, Ameryce Północnej i Afryce Północnej. Jako roślina ruderalna, czyli zasiedlająca gleby zmienione przez człowieka, powszechnie rośnie również w Polsce[1]. Można ją więc spotkać na obrzeżach dróg, w pobliżu gospodarstw, ogrodów, pól uprawnych, na leśnych polanach i na terenach podmokłych.

Właściwości lecznicze a alergia na pokrzywę

Pokrzywa znana jest przede wszystkim ze swoich właściwości leczniczych. Zawiera, między innymi: magnez, fosfor, wapń, żelazo, jod, potas oraz witaminy A, K, B2, C. W jej składzie można znaleźć też kwasy (mrówkowy, glikolowy i glicerolowi) oraz inne substancje jak: histamina, fitosterole czy flawonoidy.

Co ciekawe, pierwsze wzmianki ojej leczniczych właściwościach pochodzą jeszcze z czasów starożytnych. Jej potencjał leczniczy opisywał już, m.in. Hipokrates[2].

Na podstawie wyników badań klinicznych potwierdzono pozytywne efekty stosowania tej rośliny. Wykorzystywana jest w celu obniżenia poziomu cholesterolu, mocznika, chlorku sodu, redukcji stanów zapalnych, łagodzenia bólu, zahamowania wypadania włosów, rozszerzenia naczyń krwionośnych, obniżenia ciśnienia krwi. Eksperci podkreślają, że pokrzywa pozytywnie wpływa również  na proces leczenia ran. Jej liście wykorzystywane są także jako środki przeciwzapalne w chorobach reumatycznych oraz  w stanach zapalnych dróg moczowych. Może mieć również zastosowanie w przypadku łagodzenia objawów alergicznych [3] ze względu na dużą zawartość związków czynnych o właściwościach przeciwzapalnych. Co ciekawe, przy okazji badań leczniczych właściwości pokrzywy okazało się, że część pacjentów przyjmujących preparaty z tej rośliny miało objawy alergiczne[4].

Alergia na pokrzywę, co warto wiedzieć?

Od 2003 do 2005 roku eksperci prowadzili badania w grupie 660 chorych z terenu Warszawy. Dotyczyły one nasilenia objawów alergicznego nieżytu nosa i spojówek oraz astmy oskrzelowej u osób z alergią na pyłki roślin. Jednym z badanych alergenów był pyłek pokrzywy. Okazało się, że w całej grupie aż około 27 proc. osób jest uczulonych na tę roślinę.
Co ciekawe, mimo bardzo wysokiej liczby potwierdzonych alergii, niewielu pacjentów uskarżało się na występowanie uciążliwych objawów uczulenia. Reakcje chorobowe wywołane przez ten alergen występowały jedynie u 3% osób z dodatnim testem skórnym[5].

Okazuje się również, że identyfikacja alergenu odpowiedzialnego za objawy kliniczne utrudnia zbliżony wygląd pyłku pokrzywy do parietarii, czyli rośliny z rodziny pokrzywowatych[6].

  • Jak objawia się uczulenie na pokrzywę?

Osoby z alergią na pyłek rośliny zwykle reagują pieczeniem, swędzeniem i łzawieniem oczu, katarem, bólem głowy, ogólnym osłabieniem, rzadko astmą.[7]

Kiedy roślina uczula?

Pylenie pokrzyw we wszystkich regionach Polski rozpoczyna się w maju, najczęściej w drugiej i trzeciej dekadzie miesiąca. Początkowo stężenie pyłków jest niskie. W wysokie przechodzi od początku czerwca i utrzymuje się na tym poziomie często aż do końca sierpnia. Koniec okresu pylenia pokrzywy przypada na wrzesień. W zależności od regionu kraju może trwać do drugiej dekady miesiąca [8].

Agnieszka Kalinowska

[1] K. Jakubczyk, K. Janda, S. Szkyrpan, I. Gutowska, J.,  Wolska, Pokrzywa zwyczajna (Urtica dioica L.), Pomeranian Journal of Life Sciences, 2015
[2] B Kasprowicz, Pokrzywa – właściwości lecznicze i kulinarne wykorzystanie, Food Forum, 2020
[3]  M.Pieszak, P. Mikołajczak, Właściwości lecznicze pokrzywy zwyczajnej (Urtica dioica L.), Postępy Fitoterapii 4/2010
[4] K. Jakubczyk, K. Janda, S. Szkyrpan, I. Gutowska, J.,  Wolska, Pokrzywa zwyczajna (Urtica dioica L.), Pomeranian Journal of Life Sciences, 2015
[5] P. Rapiejko, W. Stankiewicz, K. Szczygielski, D. Jurkiewicz, Progowe stężenie pyłku roślin niezbędne do wywołania objawów alergicznych, Otolaryngologia Polska, 2007
[6] P. Rapiejko, Alergeny pyłku roślin, 2012
[7] B. Majkowska-Wojciechowska, Pyłek roślin i alergeny sezonowe w Polsce, Alergia Astma Immunologia, 2016
[8] P. Rapiejko, Alergeny pyłku roślin, 2012