Strefa Alergii | Rok z alergią

Alergia na pokrzywę. Dlaczego kichasz, choć jej nie dotykasz?

/ 5.

Data publikacji: 2025-07-21
Do przeczytania w 6 minut
Od starożytności uznawana za roślinę leczniczą. Badacze podkreślają jej dobroczynne działanie na nasze zdrowie. Okazuje się jednak, że czasami może być sprawczynią przykrych dolegliwości. Co robić, gdy dopadnie nas alergia na pokrzywę?

Gdzie można spotkać pokrzywę?

Pokrzywa zwyczajna jest bardzo rozpowszechnioną rośliną w wielu regionach świata. W formie dzikiej rośnie w Azji, Europie, Ameryce Północnej i Afryce Północnej. Jako roślina ruderalna, czyli zasiedlająca gleby zmienione przez człowieka, powszechnie występuje również w Polsce [1]. A konkretnie na obrzeżach dróg, w pobliżu gospodarstw, ogrodów, pól uprawnych, na leśnych polanach i na terenach podmokłych.

Urtica, pokrzywa, alergia na pokrzywę

 

Właściwości lecznicze a alergia na pokrzywę

Pokrzywa znana jest przede wszystkim ze swoich właściwości leczniczych. Zawiera m.in.: magnez, fosfor, wapń, żelazo, jod, potas oraz witaminy A, K, B2, C. W jej składzie można znaleźć też kwasy (mrówkowy, glikolowy i glicerolowi) oraz inne substancje, jak: histamina, fitosterole, flawonoidy.

Co ciekawe, pierwsze wzmianki o jej leczniczych właściwościach pochodzą jeszcze z czasów starożytnych. Jej potencjał leczniczy opisywał już m.in. Hipokrates [2].

Na podstawie wyników badań klinicznych potwierdzono pozytywne efekty stosowania tej rośliny. Wykorzystywana jest w celu obniżenia poziomu cholesterolu, mocznika, chlorku sodu, redukcji stanów zapalnych, łagodzenia bólu, zahamowania wypadania włosów, rozszerzenia naczyń krwionośnych, obniżenia ciśnienia krwi.

Eksperci podkreślają, że pokrzywa pozytywnie wpływa również  na proces leczenia ran. Jej liście wykorzystywane są także jako środki przeciwzapalne w chorobach reumatycznych oraz w stanach zapalnych dróg moczowych. Może mieć również zastosowanie w przypadku łagodzenia objawów alergicznych [3] ze względu na dużą zawartość związków czynnych o właściwościach przeciwzapalnych.

Co ciekawe, przy okazji badań leczniczych właściwości pokrzywy okazało się, że część pacjentów przyjmujących preparaty z tej rośliny miała objawy alergii [4].

Alergia na pokrzywę, co warto wiedzieć?

Od 2003 do 2005 roku eksperci prowadzili badania w grupie 660 chorych z terenu Warszawy. Dotyczyły one nasilenia objawów alergicznego nieżytu nosa i spojówek oraz astmy oskrzelowej u osób z alergią na pyłki roślin. Jednym z badanych alergenów był pyłek pokrzywy. Okazało się, że w całej grupie aż około 27% osób jest uczulonych na tę roślinę.

Co ciekawe, mimo bardzo wysokiej liczby potwierdzonych uczuleń niewielu pacjentów uskarżało się na występowanie uciążliwych objawów alergii. Reakcje chorobowe wywołane przez ten alergen występowały jedynie u 3% osób z dodatnim testem skórnym [5].

Okazuje się również, że identyfikacja alergenu odpowiedzialnego za objawy kliniczne utrudnia zbliżony wygląd pyłku pokrzywy do parietarii, czyli rośliny z rodziny pokrzywowatych [6].

Uczulenie na pokrzywę – objawy alergii

Osoby z alergią na pyłek rośliny zwykle reagują pieczeniem, swędzeniem i łzawieniem oczu, katarem, bólem głowy, ogólnym osłabieniem, rzadko objawami astmy [7].

Kiedy roślina uczula?

Pylenie pokrzyw we wszystkich regionach Polski rozpoczyna się w maju, najczęściej w drugiej i trzeciej dekadzie miesiąca. Początkowo stężenie pyłków jest niskie. W wysokie przechodzi od początku czerwca i utrzymuje się na tym poziomie często aż do końca sierpnia. Koniec okresu pylenia pokrzywy przypada na wrzesień. W zależności od regionu kraju może trwać do drugiej dekady miesiąca [8].

[1] K. Jakubczyk, K. Janda, S. Szkyrpan, I. Gutowska, J.,  Wolska, Pokrzywa zwyczajna (Urtica dioica L.), Pomeranian Journal of Life Sciences, 2015
[2] B Kasprowicz, Pokrzywa – właściwości lecznicze i kulinarne wykorzystanie, Food Forum, 2020
[3]  M.Pieszak, P. Mikołajczak, Właściwości lecznicze pokrzywy zwyczajnej (Urtica dioica L.), Postępy Fitoterapii 4/2010
[4] K. Jakubczyk, K. Janda, S. Szkyrpan, I. Gutowska, J.,  Wolska, Pokrzywa zwyczajna (Urtica dioica L.), Pomeranian Journal of Life Sciences, 2015
[5] P. Rapiejko, W. Stankiewicz, K. Szczygielski, D. Jurkiewicz, Progowe stężenie pyłku roślin niezbędne do wywołania objawów alergicznych, Otolaryngologia Polska, 2007
[6] P. Rapiejko, Alergeny pyłku roślin, 2012
[7] B. Majkowska-Wojciechowska, Pyłek roślin i alergeny sezonowe w Polsce, Alergia Astma Immunologia, 2016
[8] P. Rapiejko, Alergeny pyłku roślin, 2012

______________________________________________

Data publikacji: 22.08.2022
Aktualizacja: 21.07.2025