Pies (nie)alergizujący - Strefa Alergii
Strefa Alergii | Poznaj molekuły

Pies (nie)alergizujący

/ 5.

Do przeczytania w 6 minut
Wielu z nas marzy o posiadaniu psa. Ale co się stanie jeśli zareagujemy alergicznie na kontakt z takim futrzakiem? W sieci łatwo jest znaleźć hodowców reklamujących rasy mające być przyjazne alergikom. Jak jednak pokazuje nauka - rzekome rasy hipoalergiczne również uczulają. Zatem, co uczula nas w psie? Czy uczulenie na psa wyklucza posiadanie również innych zwierząt futerkowych.

Uczulenie na psa. Mieć zwierzę czy nie mieć?

Odpowiedź na to pytanie brzmi – to zależy! Zależy od tego na jakie białka w psie masz alergię. Są białka które występują tylko w psie. W takiej sytuacji posiadanie innego zwierzęcia futerkowego jest możliwe. Inaczej jest, kiedy masz uczulenie na białka psa, do których podobne cząsteczki występują w kocie, koniu, króliku czy śwince morskiej.

Ale jest takie białko psa, które występuje tylko w moczu samców psów, co oznacza możliwość posiadania suczki bez objawów alergii.

Dlatego, jeśli reagujesz nadwrażliwością na kontakt z psem najlepiej sprawdzić, jakie białka uczulają właśnie Ciebie. Możesz to zbadać dzięki diagnostyce molekularnej. Są to testy oznaczające przeciwciała E (IgE) w surowicy krwi wobec poszczególnych białek alergenu psa dostępne w wielu laboratoriach.

Diagnostyka alergii na psa

 

Najczęściej diagnostyka uczulenia na psa opiera się na wykonaniu punktowych testów skórnych. Na skórę nanoszony jest alergen zwierzęcia, będący mieszaniną wszystkich uczulających i nieuczulających białek. Po czym w miejscu nałożenia kropli alergenu nakłuwana jest skóra. Takie postępowanie zapewnia zaprezentowanie alergenu komórkom odpornościowym naszego organizmu.

Pojawienie się odpowiedniej wielkości bąbla na skórze, świadczy o uczuleniu, ale czy zawsze na psa? Nie zawsze!

Wykazano bowiem zanieczyszczenie dostępnych  preparatów alergenów psów do testów skórnych głównymi alergenami roztoczy kurzu domowego (Der p 1 i Der p 2). Może to powodować fałszywie dodatnie reakcje na punktowe testy skórne z sierścią psa u pacjentów uczulonych na roztocze kurzu domowego. [1]

Więcej o alergii na roztocze kurzu domowego znajdziesz tutaj

Ponadto, nawet w sytuacji uczulenia na psa potwierdzonego za pomocą testów skórnych, nie jesteśmy w stanie przewidzieć jego konsekwencji i dać odpowiednich zaleceń. Obecnie (styczeń 2022 roku) znamy 8 różnych białek alergenowych psa. Rutynowo możemy oznaczać 7 z nich.

Uczulenie na psa, a…. alergia na mleko

Pacjent z alergią na psa może być uczulony na jedno lub więcej białek psa. Rzadko na wszystkie jednocześnie. W związku z tym, objawy alergii u każdego pacjenta z uczuleniem na psa mogą być trochę inne.

Przykład: wynik otrzymany w testach skórnych lub testach z krwi oparty jedynie o cały alergen psa, może być dodatni w wyniku alergii na…… mleko krowie!

Dzieję się tak u pacjentów uczulonych na białko Can f 3 psa, które należy do grupy białek o nazwie albuminy surowicze. Wykazano, że pierwszy kontakt z białkiem z grupy albumin surowiczych miał miejsce przez spożycie mleka krowiego. Uczulenie na albuminę surowiczą  psa może się rozwinąć nawet bez bezpośredniego kontaktu z tym zwierzęciem. Albumina surowicza jest ważnym alergenem biorącym udział w alergii na mleko, mięso i zwierzęta futerkowe. Dlatego też, pacjenci z alergią na to białko mogą doświadczać objawów w wyniku reakcji krzyżowych po wypiciu mleka krowiego. Do podobnej reakcji może dojść po kontakcie z surowym mięsem i zwierzętami futerkowymi [2].

Diagnostyka molekularna alergii ma tę przewagę nad testami skórnymi, że pozwala nam na ocenę wobec konkretnych oczyszczonych białek, bez wpływu na wynik innych alergenów. A poznanie uczulającej nas molekuły, pozwala na uzyskanie bardziej celnych rekomendacji i zaleceń.

Alergeny psa – Can f 1 i Can f 2

 

Zatem co konkretnie uczula nas w psie i jakie może to dla nas mieć konsekwencje:

  • Can f 1 (lipokalina) to alergen produkowany przez gruczoły ślinowe psa. Występuje również w sierści (wskutek wylizywania się psa). Jeśli jesteś na niego uczulony, to można u Ciebie postawić diagnozę alergii pierwotnej na psa. U osób z uczuleniem na psa, Can f 1 jest zazwyczaj dodatnie. Badania pokazują, że aż 90% osób z alergią na psa ma przeciwciała E (IgE) wobec właśnie tej molekuły. Z tego powodu nazywamy ją alergenem głównym psa. Drogą narażenia na ten alergen jest droga wziewna. Wystarczy więc oddychać powietrzem, w którym unosi się kurz, w skład którego może wchodzić złuszczony naskórek czy resztki sierści. Może powodować objawy ze strony górnych i dolnych dróg oddechowych [3]. Wykazano, że domy, w których psy trzymane są wyłącznie w pomieszczeniach zamkniętych mają podwyższony poziom Can f 1 w porównaniu z domami, w których psy trzymane są na zewnątrz przez większość czasu. Co więcej, nawet w domach, w których nie ma psów, występują wykrywalne ilości Can f 1 w próbkach kurzu. Kąpiele psów zmniejszają ogólną ilość „wolnej” sierści i mogą ograniczać ilość Can f 1. Jednak konieczność wielokrotnego mycia psa może być trudna do utrzymania oraz nieodpowiednia dla samego zwierzęcia [4].

U osób z alergią na Can f 1 spodziewany jest dobry efekt immunoterapii alergenem psa [5].

  • Can f 2 (lipokalina) znajdziemy go w ślinie i sierści psa. Uczula ok. 35% osób z alergią na psa. Dostaje się do organizmu człowieka drogą wziewną [3]. Zazwyczaj towarzyszy wynikowi dodatniemu Can f 1, ale pojawienie się przeciwciał E wobec Can f 2 związane jest z cięższymi objawami astmy. Dlatego też, Can f 2 uznawany jest za marker ciężkości astmy. Nadwrażliwość na Can f 2 występuje często właśnie z tym schorzeniem [6].

U osób z alergią na Can f 2 spodziewany jest dobry efekt immunoterapii alergenem psa [5].

Can f 5 – tylko u samców

  • Can f 5 (kalikreina) to alergen główny psa uczulający nawet do 71% osób z alergią na psa. Uczuleni mogą odczuwać objawy ze strony górnych i/lub dolnych dróg oddechowych [3]. Wykrywany jest w moczu oraz sierści dorosłych psów – SAMCÓW!!! Dlatego, w przypadku uczulenia tylko na Can f 5 spośród alergenów psa objawy mogą pojawiać się wyłącznie po kontakcie ze zwierzętami płci męskiej. Dowiedziono, że kastracja drastycznie zmniejsza stężenie Can f 5 w moczu i sierści psa [10]. Can f 5 ma budowę podobną do ludzkiego białka wydzielanego przez gruczoł krokowy (PSA) – co może wyjaśniać występowanie u niektórych kobiet z alergią na psa reakcji IgE-zależnych po kontakcie z nasieniem w trakcie stosunku seksualnego. Istnieją przypuszczenia, że w grupie kobiet z alergią na Can f 5 trudności z zajściem w ciążę mogą być wynikiem uczulenia właśnie na tę molekułę [4, 11].

Pozostałe alergeny psa

  • Can f 3 jest alergenem wziewnym i należy do rodziny białek o nazwie albuminy surowicze. Uczula niemal połowę osób z alergia na psa. Występuje w surowicy krwi, sierści, włosach i nabłonku psów, natomiast wytwarzana jest w gruczołach ślinowych i wątrobie. Odpowiada za reakcje krzyżowe z mięsem i produktami odzwierzęcymi różnych zwierząt, m.in. wołowiną (oraz mlekiem krowim), jagnięciną, dziczyzną i wieprzowiną. Jest białkiem wrażliwym na temperaturę, więc spożycie mleka lub mięsa poddanego obróbce termicznej nie powinno powodować objawów alergii [2].
  • Can f 4 (lipokalina) uczula od 35 do 59% alergików uczulonych na psa. Białko to wykrywalne jest w ślinie psa oraz jest wrażliwe na temperaturę [3]. Najliczniej występujące białko w alergenie psa, czego często nie odzwierciedlają preparaty do testów skórnych czy oznaczania przeciwciał E w surowicy. Dzieje się tak, ponieważ proces produkcji takich preparatów może zmienić ich aktywność alergizującą. Przez to pacjenci uczuleni na Can f 4 mogą zostać niezdiagnozowani [7]. Obrany sposób przygotowywania powoduje, że różne metody i preparaty alergenowe mogą dawać rozbieżne wyniki w zakresie częstości występowania uczulenia alergicznego na Can f 4 psa. Dlatego też, zakładana ilość osób z alergią na to białko może być niedoszacowana [8]. Can f 4 jest markerem objawowej alergii na psa, ponieważ badania pokazały, że przeciwciała te występowały u osób z alergią na psa, u których rozpoznano alergiczny nieżyt nosa lub astmę [9].
  • Can f 6 (lipokalina) obecny w ślinie i złuszczonym naskórku, uczula ok. 38% pacjentów. Może powodować reakcje krzyżowe z sierścią koni i kota. Can f 6, podobnie jak Can f 4 jest markerem objawowej alergii na psa i może go brakować w standardowych testach do diagnozowania alergii na psa [7, 9].
  • Can f Fel d 1 like – należy do rodziny białek Fel d 1- related, których głównym reprezentantem jest Fel d 1, czyli główny alergen kota. Uczulenie na niego może być powodem reakcji krzyżowych pomiędzy tymi zwierzętami.

 

___________________________________________________

Data publikacji: 11.02 2022

Aktualizacja: 01.07. 2022

  1. van der Veen, M.J., et al., False-positive skin prick test responses to commercially available dog dander extracts caused by contamination with house dust mite (Dermatophagoides pteronyssinus) allergens. J Allergy Clin Immunol, 1996. 98(6 Pt 1): p. 1028-34.
  2. Vicente-Serrano, J., et al., Sensitization to serum albumins in children allergic to cow’s milk and epithelia. Pediatr Allergy Immunol, 2007. 18(6): p. 503-7.
  3. Matricardi PM., et al., EAACI Molecular Allergology User’s Guide. Pediatr Allergy Immunol, 2016: p. 1-250.
  4. Smallwood, J. and D. Ownby, Exposure to dog allergens and subsequent allergic sensitization: an updated review. Curr Allergy Asthma Rep, 2012. 12(5): p. 424-8.
  5. Barber, D., et al., Molecular allergology and its impact in specific allergy diagnosis and therapy. Allergy, 2021. 76(12): p. 3642-3658.
  6. Dávila, I., et al., Consensus document on dog and cat allergy. Allergy, 2018. 73(6): p. 1206-1222.
  7. Wintersand, A., et al., Allergens in dog extracts: Implication for diagnosis and treatment. Allergy, 2019. 74(8): p. 1472-1479.
  8. Rytkönen-Nissinen, M., et al., IgE Reactivity of the Dog Lipocalin Allergen Can f 4 and the Development of a Sandwich ELISA for Its Quantification. Allergy Asthma Immunol Res, 2015. 7(4): p. 384-92.
  9. Käck, U., et al., Molecular allergy diagnostics refine characterization of children sensitized to dog dander. J Allergy Clin Immunol, 2018. 142(4): p. 1113-1120.e9.
  10. Chapdelaine, P., et al., Androgen regulation of canine prostatic arginine esterase mRNA using cloned cDNA. Mol Cell Endocrinol, 1988. 56(1-2): p. 63-70.
  11. Schoos, A.M., B.I. Nwaru, and M.P. Borres, Component-resolved diagnostics in pet allergy: Current perspectives and future directions. J Allergy Clin Immunol, 2021. 147(4): p. 1164-1173.