Uczulenie na psa. Mieć zwierzę czy nie mieć?
Odpowiedź na to pytanie brzmi – to zależy! Zależy od tego na jakie białka w psie masz alergię. Są białka które występują tylko w psie. W takiej sytuacji posiadanie innego zwierzęcia futerkowego jest możliwe. Inaczej jest, kiedy masz uczulenie na białka psa, do których podobne cząsteczki występują w kocie, koniu, króliku czy śwince morskiej.
Ale jest takie białko psa, które występuje tylko w moczu samców psów, co oznacza możliwość posiadania suczki bez objawów alergii.
Dlatego, jeśli reagujesz nadwrażliwością na kontakt z psem najlepiej sprawdzić, jakie białka uczulają właśnie Ciebie. Możesz to zbadać dzięki diagnostyce molekularnej. Są to testy oznaczające przeciwciała E (IgE) w surowicy krwi wobec poszczególnych białek alergenu psa dostępne w wielu laboratoriach.
Diagnostyka alergii na psa
Najczęściej diagnostyka uczulenia na psa opiera się na wykonaniu punktowych testów skórnych. Na skórę nanoszony jest alergen zwierzęcia, będący mieszaniną wszystkich uczulających i nieuczulających białek. Po czym w miejscu nałożenia kropli alergenu nakłuwana jest skóra. Takie postępowanie zapewnia zaprezentowanie alergenu komórkom odpornościowym naszego organizmu.
Pojawienie się odpowiedniej wielkości bąbla na skórze, świadczy o uczuleniu, ale czy zawsze na psa? Nie zawsze!
Wykazano bowiem zanieczyszczenie dostępnych preparatów alergenów psów do testów skórnych głównymi alergenami roztoczy kurzu domowego (Der p 1 i Der p 2). Może to powodować fałszywie dodatnie reakcje na punktowe testy skórne z sierścią psa u pacjentów uczulonych na roztocze kurzu domowego. [1]
Więcej o alergii na roztocze kurzu domowego znajdziesz tutaj
Ponadto, nawet w sytuacji uczulenia na psa potwierdzonego za pomocą testów skórnych, nie jesteśmy w stanie przewidzieć jego konsekwencji i dać odpowiednich zaleceń. Obecnie (styczeń 2022 roku) znamy 8 różnych białek alergenowych psa. Rutynowo możemy oznaczać 7 z nich.
Uczulenie na psa, a…. alergia na mleko
Pacjent z alergią na psa może być uczulony na jedno lub więcej białek psa. Rzadko na wszystkie jednocześnie. W związku z tym, objawy alergii u każdego pacjenta z uczuleniem na psa mogą być trochę inne.
Przykład: wynik otrzymany w testach skórnych lub testach z krwi oparty jedynie o cały alergen psa, może być dodatni w wyniku alergii na…… mleko krowie!
Dzieję się tak u pacjentów uczulonych na białko Can f 3 psa, które należy do grupy białek o nazwie albuminy surowicze. Wykazano, że pierwszy kontakt z białkiem z grupy albumin surowiczych miał miejsce przez spożycie mleka krowiego. Uczulenie na albuminę surowiczą psa może się rozwinąć nawet bez bezpośredniego kontaktu z tym zwierzęciem. Albumina surowicza jest ważnym alergenem biorącym udział w alergii na mleko, mięso i zwierzęta futerkowe. Dlatego też, pacjenci z alergią na to białko mogą doświadczać objawów w wyniku reakcji krzyżowych po wypiciu mleka krowiego. Do podobnej reakcji może dojść po kontakcie z surowym mięsem i zwierzętami futerkowymi [2].
Diagnostyka molekularna alergii ma tę przewagę nad testami skórnymi, że pozwala nam na ocenę wobec konkretnych oczyszczonych białek, bez wpływu na wynik innych alergenów. A poznanie uczulającej nas molekuły, pozwala na uzyskanie bardziej celnych rekomendacji i zaleceń.
Alergeny psa – Can f 1 i Can f 2
Zatem co konkretnie uczula nas w psie i jakie może to dla nas mieć konsekwencje:
- Can f 1 (lipokalina) to alergen produkowany przez gruczoły ślinowe psa. Występuje również w sierści (wskutek wylizywania się psa). Jeśli jesteś na niego uczulony, to można u Ciebie postawić diagnozę alergii pierwotnej na psa. U osób z uczuleniem na psa, Can f 1 jest zazwyczaj dodatnie. Badania pokazują, że aż 90% osób z alergią na psa ma przeciwciała E (IgE) wobec właśnie tej molekuły. Z tego powodu nazywamy ją alergenem głównym psa. Drogą narażenia na ten alergen jest droga wziewna. Wystarczy więc oddychać powietrzem, w którym unosi się kurz, w skład którego może wchodzić złuszczony naskórek czy resztki sierści. Może powodować objawy ze strony górnych i dolnych dróg oddechowych [3]. Wykazano, że domy, w których psy trzymane są wyłącznie w pomieszczeniach zamkniętych mają podwyższony poziom Can f 1 w porównaniu z domami, w których psy trzymane są na zewnątrz przez większość czasu. Co więcej, nawet w domach, w których nie ma psów, występują wykrywalne ilości Can f 1 w próbkach kurzu. Kąpiele psów zmniejszają ogólną ilość „wolnej” sierści i mogą ograniczać ilość Can f 1. Jednak konieczność wielokrotnego mycia psa może być trudna do utrzymania oraz nieodpowiednia dla samego zwierzęcia [4].
U osób z alergią na Can f 1 spodziewany jest dobry efekt immunoterapii alergenem psa [5].
- Can f 2 (lipokalina) znajdziemy go w ślinie i sierści psa. Uczula ok. 35% osób z alergią na psa. Dostaje się do organizmu człowieka drogą wziewną [3]. Zazwyczaj towarzyszy wynikowi dodatniemu Can f 1, ale pojawienie się przeciwciał E wobec Can f 2 związane jest z cięższymi objawami astmy. Dlatego też, Can f 2 uznawany jest za marker ciężkości astmy. Nadwrażliwość na Can f 2 występuje często właśnie z tym schorzeniem [6].
U osób z alergią na Can f 2 spodziewany jest dobry efekt immunoterapii alergenem psa [5].
Can f 5 – tylko u samców
- Can f 5 (kalikreina) to alergen główny psa uczulający nawet do 71% osób z alergią na psa. Uczuleni mogą odczuwać objawy ze strony górnych i/lub dolnych dróg oddechowych [3]. Wykrywany jest w moczu oraz sierści dorosłych psów – SAMCÓW!!! Dlatego, w przypadku uczulenia tylko na Can f 5 spośród alergenów psa objawy mogą pojawiać się wyłącznie po kontakcie ze zwierzętami płci męskiej. Dowiedziono, że kastracja drastycznie zmniejsza stężenie Can f 5 w moczu i sierści psa [10]. Can f 5 ma budowę podobną do ludzkiego białka wydzielanego przez gruczoł krokowy (PSA) – co może wyjaśniać występowanie u niektórych kobiet z alergią na psa reakcji IgE-zależnych po kontakcie z nasieniem w trakcie stosunku seksualnego. Istnieją przypuszczenia, że w grupie kobiet z alergią na Can f 5 trudności z zajściem w ciążę mogą być wynikiem uczulenia właśnie na tę molekułę [4, 11].
Pozostałe alergeny psa
- Can f 3 jest alergenem wziewnym i należy do rodziny białek o nazwie albuminy surowicze. Uczula niemal połowę osób z alergia na psa. Występuje w surowicy krwi, sierści, włosach i nabłonku psów, natomiast wytwarzana jest w gruczołach ślinowych i wątrobie. Odpowiada za reakcje krzyżowe z mięsem i produktami odzwierzęcymi różnych zwierząt, m.in. wołowiną (oraz mlekiem krowim), jagnięciną, dziczyzną i wieprzowiną. Jest białkiem wrażliwym na temperaturę, więc spożycie mleka lub mięsa poddanego obróbce termicznej nie powinno powodować objawów alergii [2].
- Can f 4 (lipokalina) uczula od 35 do 59% alergików uczulonych na psa. Białko to wykrywalne jest w ślinie psa oraz jest wrażliwe na temperaturę [3]. Najliczniej występujące białko w alergenie psa, czego często nie odzwierciedlają preparaty do testów skórnych czy oznaczania przeciwciał E w surowicy. Dzieje się tak, ponieważ proces produkcji takich preparatów może zmienić ich aktywność alergizującą. Przez to pacjenci uczuleni na Can f 4 mogą zostać niezdiagnozowani [7]. Obrany sposób przygotowywania powoduje, że różne metody i preparaty alergenowe mogą dawać rozbieżne wyniki w zakresie częstości występowania uczulenia alergicznego na Can f 4 psa. Dlatego też, zakładana ilość osób z alergią na to białko może być niedoszacowana [8]. Can f 4 jest markerem objawowej alergii na psa, ponieważ badania pokazały, że przeciwciała te występowały u osób z alergią na psa, u których rozpoznano alergiczny nieżyt nosa lub astmę [9].
- Can f 6 (lipokalina) obecny w ślinie i złuszczonym naskórku, uczula ok. 38% pacjentów. Może powodować reakcje krzyżowe z sierścią koni i kota. Can f 6, podobnie jak Can f 4 jest markerem objawowej alergii na psa i może go brakować w standardowych testach do diagnozowania alergii na psa [7, 9].
- Can f Fel d 1 like – należy do rodziny białek Fel d 1- related, których głównym reprezentantem jest Fel d 1, czyli główny alergen kota. Uczulenie na niego może być powodem reakcji krzyżowych pomiędzy tymi zwierzętami.
___________________________________________________
Data publikacji: 11.02 2022
Aktualizacja: 01.07. 2022
