Alergia na ziemniaka. To się zdarza - Strefa Alergii
Strefa Alergii | ABC Alergii

Alergia na ziemniaka. To się zdarza

/ 5.

Do przeczytania w 4 minuty
Jest jednym z najczęściej spożywanych warzyw w naszym regionie. Większość z nas nie wyobraża sobie obiadu bez ziemniaków przygotowywanych na milion różnych sposobów. Co ciekawe, mimo iż należą one do roślin, które stosunkowo rzadko uczulają, to istnieje grupa osób z alergią na ziemniaka, która nie może ich spożywać.

Ziemniak, czyli Solanum tuberosum

Ziemniak jest jednoroczną rośliną, której uprawa jest dość mocno rozpowszechniona. Jest 4 najważniejszą uprawą na świecie, a wyprzedzają ją tylko pszenica, ryż i kukurydza. W naszej diecie ziemniak jest źródłem witaminy C, witaminy B6, potasu, fosforu i wapnia. Zawiera również związki o działaniu przeciwzapalnym, tj. zeaksantyna i luteina oraz witaminę E, głownie jako alfa-tokoferol. Szczególnie cenna jest luteina, która chroni przed zwyrodnieniem plamki żółtej oka mogącej prowadzić do ślepoty, szczególnie u starszych osób [1].
Należy do warzyw, które są stosunkowo wcześnie wprowadzane do diety dziecka, najczęściej w okolicy 6 miesiąca życia. I to właśnie w tej grupie wiekowej najczęściej pojawia się alergia na ziemniaka. W jaki sposób reakcja może się objawiać? Może wystąpić pokrzywka na skórze, pojawić się lub zaostrzyć przebieg atopowego zapalenia skóry. U osoby z alergią może wystąpić zespół zapalenia jelit indukowany białkami pokarmowymi oraz wstrząs anafilaktyczny. W większości przypadków, u dzieci u których stwierdzono alergię na ziemniaka, po jego spożyciu pojawia się wyprysk atopowy. Dochodzą do niego też zaburzenia żołądkowo- jelitowe, czyli bóle brzucha i biegunka. Badania wskazują, iż występowanie u dziecka objawów po spożyciu gotowanego ziemniaka, może być zapowiedzią przyszłej alergii na pyłki [2].

Alergia na pyłki a alergia na ziemniaka

Badania prowadzone na Oddziale Alergologii Szpitala Uniwersyteckiego w Montpellier wykazały, że osoby mające alergię na pyłek brzozy są najbardziej narażone na występowanie objawów alergii po kontakcie z ziemniakiem. Ponadto stwierdzono, że jeśli pacjent posiada kilka uczuleń jednocześnie, szczególnie na pyłki roślin, znacząco zwiększa to prawdopodobieństwo występowania u niego alergii na ziemniaka [3]. Występowanie reakcji krzyżowej pyłku brzozy i ziemniaka wynika z podobieństwa budowy jednego z białek. Znajduje się ono zarówno w pyłku, jak i w samym warzywie. Warto zaznaczyć, iż w okresie pylenia brzozy może nastąpić zwiększone odczuwanie objawów alergii po spożyciu ziemniaka. Białko to jest wrażliwe na działanie wysokiej temperatury, co oznacza, że gotowanie lub pieczenie znacząco zmniejsza możliwość występowania reakcji alergicznej [4].

Zespół lateksowo-owocowy

Alergia na lateks najczęściej dotyczy dorosłych i rozwija się w konsekwencji częstego kontaktu z lateksowymi rękawiczkami. Najbardziej narażoną grupą zawodową są lekarze oraz osoby, które często były poddawane operacjom chirurgicznym. Co ciekawe, badania wskazują iż dzieci z rozszczepem kręgosłupa również należą do grupy wysokiego ryzyka nabycia alergii na lateks. W konsekwencji tej alergii, u niektórych osób mogą pojawiać się objawy po kontakcie z ziemniakami. Wiąże się to z występowaniem reakcji krzyżowej białka lateksu z białkiem znajdującym się w ziemniaku. Białko to jest częściowo odporne na gotowanie i trawienie, w związku z czym po spożyciu może powodować objawy alergii [5].

AZS a alergia na ziemniaka

Atopowe zapalenie skóry jest przewlekłą chorobą z okresami zaostrzeń i remisji. W przebiegu tego schorzenia stosuje się leki o działaniu miejscowym. Ważna jest też ciągła i staranna pielęgnacja naskórka. Zapobiega to pojawieniu się kolejnych zmian i podtrzymuje efekt terapii miejscowej. Badania wskazują, iż dysfunkcja naskórka w AZS znacząco zwiększa możliwość nabywania uczuleń drogą przez skórę. W praktyce oznacza to, że niemowlę może zareagować odczynem alergicznym po spożyciu pokarmu, którego nigdy wcześniej nie jadło, ponieważ proces uczulenia został zapoczątkowany poprzez kontakt skóry z alergenem pokarmowym [6]. W publikacjach można spotkać opisywany przypadek 8 letniego chłopca ze słabo kontrolowanym AZS, który poprzez zabawę ciastoliną w przedszkolu rozwinął poważną alergię pokarmową na ziemniaki. Dość zaskakujący jest tutaj fakt, iż dziecko wcześniej mogło spożywać ziemniaki bez żadnych ograniczeń. Dopiero kontakt uszkodzonej skóry dłoni z mąką ziemniaczaną zapoczątkował u niego rozwój alergii pokarmowej [7]. Dlatego w przebiegu AZS należy bardzo mocno dbać o prawidłowe leczenie skóry i zabezpieczanie jej odpowiednią pielęgnacją przed czynnikami zewnętrznymi.

 

Więcej o alergii na pokarm można przeczytać w artykule

 

[1] M. F. RamadanH. F. Oraby, Fatty Acids and Bioactive Lipids of Potato Cultivars: An Overview, J Oleo Sci. 2016;65(6):459-70.

[2] L. F. A. De Swert, P. Cadot, J. L. Ceuppens, Diagnosis and natural course of allergy to cooked potatoes in children, Allergy. 2007 Jul;62(7):750-7.

[3] A. M. Chiriac, J. L. Bourrain, E. Lepicard, N. Molinari, P. Demoly, Prevalence of sensitization and allergy to potato in a large population, J ALLERGY CLIN IMMUNOL PRACT MARCH/APRIL 2017

[4] ] P. M. Matricardi1, J. Kleine-Tebbe, H. J. Hoffmann, R. Valenta et all, EAACI Molecular Allergology User’s Guide, Pediatric Allergy and Immunology 2016

[5] M. H. H. Schmidt, M. Raulf-Heimsoth, A. Posch, Evaluation of patatin as a major cross-reactive allergen in latex-induced potato allergy, Ann Allergy Asthma Immunol. 2002 Dec;89(6):613-8.

[6] S. Nedorost, M. Hammond, Art of prevention: Allergic sensitization through damaged skin: Atopic, occupational, and stasis dermatitis, Int J Womens Dermatol. 2020 Dec; 6(5): 381–383.

[7] T. Kobayashi, M. Nakamura, K. Matsunaga, J. Nakata, K. Tagami, N. Sato, T. Kawabe, Y. Kondo, Anaphylaxis due to potato starch (possibly caused by percutaneous sensitization), Asia Pac Allergy. 2021 Apr; 11(2): e14.