Znaczenie diety w trakcie ciąży
Ciąża jest niewątpliwie bardzo wyjątkowym okresem w życiu kobiety, pełnym zmian i wyzwań, którym sprostać musi jej organizm. Od teraz nie tylko on dba o swoje prawidłowe funkcjonowanie, ale również dostarcza wszelkich potrzebnych substancji rozwijającemu się maleństwu.
Bardzo ważną rolę w tym czasie odgrywa dieta kobiety, która ma wpływ na etapy rozwoju nienarodzonego dziecka. Doskonale wiemy, że bezwzględnie należy odstawić wszelkiego rodzaju używki, fast-foody, wysoce przetworzoną żywność. Ograniczamy słodycze i słone przekąski. Nie jemy surowego lub niedogotowanego mięsa czy jaj. Unikamy sushi, jak również niepasteryzowanych przetworów czy mleka.
Znając listę produktów niezalecanych do spożywania w trakcie ciąży, często w głowie przyszłych mam pojawia się pytanie:
A co z produktami alergizującymi, np. orzechami, zbożem, jajami kurzymi czy mlekiem krowim (nawet tym pasteryzowanym)?
Czy warto ograniczyć ilość tych pokarmów w diecie w trakcie ciąży? Czy dzięki temu uchronię moje dziecko przed rozwojem objawów alergii w pierwszych latach jego życia?
Wzrost występowania alergii u dzieci
Pytania te w ogóle nie dziwią zwłaszcza ze względu na obserwowany wzrost liczby osób zmagających się z chorobami alergicznymi. W przypadku dzieci, odsetek wynosi około 30% [1]. Co więcej, jak dotąd nie pojawiły się doniesienia naukowe mówiące o jego możliwym spadku. Warto wiedzieć, że na ryzyko wystąpienia reakcji alergicznych mają wpływ czynniki genetyczne i środowiskowe:
- u osób z chorobami alergicznymi w rodzinie ryzyko pojawienia się alergii jest większe niż u osób, u których te choroby nie występują. Jeżeli min. jeden z rodziców ma alergię ryzyko wynosi od 20 do 40%, jeżeli obydwoje rodziców są alergikami wzrasta ono do 60%)[2];
- karmienie piersią zmniejsza ryzyko wystąpienia chorób alergicznych [2];
- zanieczyszczenie powietrza oraz wdychanie dymu papierosowego może być czynnikiem sprzyjającym powstawaniu alergii [3];
- według hipotezy higienicznej częsty kontakt z potencjalnymi alergenami (kot, pies, mieszkanie na wsi) zapobiega występowaniu alergii [1].
W takim razie czy ograniczenie ekspozycji dziecka na dane alergeny już w życiu płodowym może zmniejszyć ryzyko pojawienia się alergii?
Alergeny w ciąży – czy unikać?
Układ immunologiczny człowieka kształtuje się w okresie płodowym. Natomiast same przeciwciała E (IgE) odpowiedzialne za rozwój alergii pojawiają się już w 11. tygodniu życia płodu [1]. Znając te fakty można byłoby wysnuć hipotezę, że kontakt z alergenami w okresie prenatalnym może odgrywać rolę w pojawieniu się alergii u dzieci.
Niemniej jednak w badaniach naukowych nie udało się udowodnić, że unikanie alergizujących pokarmów w trakcie ciąży może zmniejszyć ryzyko pojawienia się alergii u dziecka. [4] [5] [6]
Co więcej, eliminacja pokarmów uznawanych za najczęstsze alergeny i jednocześnie będących źródłem wartościowych składników odżywczych może niekorzystnie wpłynąć na matkę lub płód, prowadząc do:
- niższej średniej masy urodzeniowej;
- wyższego ryzyka przedwczesnego porodu;
- mniejszego przyrostu masy ciała dziecka;
- niedoborów żywieniowych.
W jednym z przeprowadzonych badań [4] zaobserwowano, że kobiety będące na diecie niezwierającej mleka krowiego i jaj kurzych, zdecydowanie mniej przybierały na wadze w trakcie ciąży w porównaniu z kobietami nieeliminującymi tych pokarmów. Działo się tak, chociaż została im wdrożona suplementacja. Miała ona na celu dostarczenie składników odżywczych znajdujących się w wyżej wymienionych produktach. Zarówno ilość, jak i częstotliwość spożywania alergizujących pokarmów w trakcie ciąży nie wiązała się ze wzrostem ryzyka rozwoju alergii u dzieci. Natomiast ich ograniczenie mogło doprowadzić do pojawienia się niedoborów żywieniowych.
Co w przypadku, gdy niemowlę ma alergię? Możesz o tym przeczytać w naszym artykule: https://strefaalergii.pl/abc-alergii/niemowle-z-alergia-czyli-trudne-poczatki/
Diagnozowanie alergii w ciąży
Unikanie ekspozycji na alergeny może mieć również drugą stronę medalu. Kiedy to przyszła mama należy do grona alergików i zmaga się z uciążliwymi objawami. Wtedy to ograniczenie kontaktu z potencjalnymi źródłami alergenowymi ma na celu zminimalizowanie pojawiających się reakcji. A tym samym poprawienie stanu zdrowia przyszłej mamy. Szacuje się, że co piąta kobieta w ciąży cierpi z powodu chorób alergicznych. Zwłaszcza przejawia się to nieżytem nosa czy astmą.
Objawy alergiczne, występujące przed ciążą, mogą ulec wyciszeniu. Zdarza się jednak, że mogą się potęgować w tym wyjątkowym okresie życia kobiety. Bez względu na rozwój wypadków, warto monitorować swój organizm. Należy też podejmować odpowiednie kroki tak szybko, jak to jest możliwe.
Kobiety, które były pod opieką lekarza alergologa, nie powinny na własną rękę przerywać leczenia. Objawy towarzyszące alergii, szczególnie te silne, np. duszności, mogą mieć niekorzystny wpływ na rozwijające się dziecko, i nawet doprowadzić do jego niedotlenienia. Dlatego też niezwłoczna wizyta u lekarza specjalisty rozwieje wszelkie pojawiające się wątpliwości. Będzie też okazją do zmodyfikowania ilości oraz rodzaju przyjmowanych leków, które będą bezpieczne dla maluszka.
Przyszłe mamy, które zaobserwowały u siebie niepokojące objawy alergii, powinny również udać się do lekarza w celu identyfikacji źródła problemu. Diagnostyka alergii w czasie ciąży powinna opierać się na przeprowadzeniu przez lekarza dokładnego wywiadu. Następnie specjalista może zalecić wykonanie testów alergicznych z krwi. Warto wybierać wieloparametrowe testy ilościowe, które gwarantują wiarygodność otrzymywanych wyników i przyspieszają proces diagnostyczny. Jeżeli źródło uczulenia jest trudne do wskazania z pomocą przychodzą testy do diagnostyki molekularnej alergii. W jednym badaniu można oznaczyć do 300 alergenów i wykryć przyczynę nieprzyjemnych dolegliwości.
Testy skórne nie są zalecane w tym szczególnym czasie, ponieważ wykonywane są in vivo, przez co wprowadzany pod skórę alergen może wywołać niepożądane reakcje organizmu.
Jeżeli jesteś w ciąży i zauważyłaś u siebie niepokojące objawy alergiczne, ale nie wiesz, co jest ich przyczyną, wykonaj test alergiczny z krwi.
Pomocne w diagnostyce alergii będą wieloparametrowe testy ilościowe POLYCHECK®, jak również multipleksowe testy ALEX2® czy FABER® z platformą online wspierającą interpretację wyniku.
