Niemowlę z alergią, czyli trudne początki - Strefa Alergii
Strefa Alergii | ABC Alergii

Niemowlę z alergią, czyli trudne początki

/ 5.

Do przeczytania w 4 minuty
Najmłodsze dzieci należą do kłopotliwych pacjentów, przede wszystkim dlatego, że ciężko oczekiwać od nich odpowiedzi na pytanie co je boli lub co im dolega. Jak w takim razie diagnozować niemowlę z alergią i jak mu pomóc?

Mit: dziecko karmione piersią uniknie alergii

 

Co ciekawe, wbrew temu, co głosi obiegowa opinia, karmienie piersią nie zabezpiecza dziecka w pełni przed wystąpieniem alergii. Co więcej, badania wykazały, że alergeny pokarmowe mogą przenikać do mleka matki. Oznacza to, że w przypadku maluchów karmionych w ten sposób przyczyn ich reakcji alergicznej należy szukać nie tylko w diecie dziecka, ale także matki [1]. A to z kolei powoduje dalsze trudności diagnostyczne. Badacze wykazali, że alergeny przenikają do mleka z pewnym opóźnieniem. Matka może więc nie powiązać posiłku zjedzonego jakiś czas wcześniej z objawami pojawiającymi się u jej dziecka. Dodatkowo, te same alergeny u różnych kobiet utrzymują się w mleku przez inną ilość czasu [2].

Mleko matki a niemowlę z alergią

Niemal każdy rodzic przeżył atak kolki u swojego dziecka. To trudne chwile, ponieważ na ogół nie wiadomo gdzie szukać powodu takiego stanu. Według badania przeprowadzonego w 2000 roku, przyczyną prawie połowy przypadków kolki u niemowląt jest właśnie alergia pokarmowa. Najczęściej jest to nadwrażliwość na białka mleka krowiego [3].

Kolejna grupa naukowców zbadała z kolei, jak ograniczenie najpopularniejszych alergenów w diecie matki karmiącej piersią wpływa na stan niemowlęcia z objawami alergii. Panie wykluczyły ze swoich jadłospisów, między innymi: jajka, orzechy, orzeszki ziemne, pszenicę, soję i ryby. Wyniki okazały się zaskakujące. Zaobserwowano, że dzieci, po zmianie diety swoich mam, znacząco rzadziej płakały i miały kolki [4].

Niemowlę z alergią, czyli kiedy iść do lekarza?

 

Objawy alergii u dziecka mogą być bardzo zróżnicowane, nawet jeśli nadwrażliwość dotyczy tego samego pokarmu. Warto jednak zauważyć, że często symptomy alergii rozpoznanych w wieku niemowlęcym stają się w kolejnych latach słabsze. Według badań u 80-85% dzieci miedzy 3. a 5. rokiem życia objawy ustępują zupełnie [5].

Symptomy alergii pokarmowej, które mogą wystąpić u niemowlęcia można omówić na przykładzie najpopularniejszego alergenu w tej grupie wiekowej, czyli białek mleka krowiego. U dzieci z tą dolegliwością można zaobserwować:

  • objawy związane z układem pokarmowym: wymioty, biegunka, zaparcia, krew w stolcu, kolki;
  • objawy skórne: pokrzywka, atopowe zapalenie skóry;
  • inne niepokojące symptomy to nieżyt nosa lub przewlekły kaszel;
  • mogą wystąpić też dużo poważniejsze objawy, pośród których można wymienić zmniejszony przyrost masy ciała, cięższą postać AZS, skurcz oskrzeli lub nawet reakcję anafilaktyczną, która jest stanem zagrożenia życia [6].

AZS u niemowląt, co to takiego?

AZS, czyli atopowe zapalenie skóry lub wyprysk atopowy, to niezakaźna, przewlekła, nawracająca choroba, która może być objawem alergii. Co ciekawe, słowo „atopia” pochodzi od greckiego słowa znaczącego coś dziwnego lub nie na miejscu [7].
Zwykle pierwsze objawy AZS pojawiają się we wczesnym dzieciństwie. U 45% proc. dzieci symptomy występują do 6. miesiąca życia [8]. Mogą obejmować świąd, suchość, pogrubienie oraz liszejowacenie skóry. Chorzy są też bardziej wrażliwi na różnego rodzaju zakażenia [9]. Kluczowym elementem AZS jest świąd, który może być nasilany przez suchość skóry, emocje dziecka, ubrania wykonane z wełny, środki chemiczne lub nawet wysoką temperaturę [10]. Leczenie wyprysku atopowego najczęściej opiera się na przyjmowaniu leków przeciwzapalnych lub glikokortykosteroidów zaleconych przez lekarza i stosowaniu odpowiedniej pielęgnacji, która pomaga przywrócić właściwe funkcjonowanie bariery naskórkowej [10,11].

 W kolejnych artykułach w tej serii przedstawimy metody diagnostyczne, najczęstsze alergeny, elementy terapii oraz rokowania alergii rozpoznanej w wieku niemowlęcym. Zapraszamy do czytania.

Sylwia Gałązka

Bibliografia:

  1. Lucarelli S, Di Nardo G, Lastrucci G, D’Alfonso Y, Marcheggiano A, Federici T, et al. Allergic proctocolitis refractory to maternal hypoallergenic diet in exclusively breast-fed infants: a clinical observation. BMC Gastroenterol 2011;16(11):82.
  2. Vadas P, Wai Y, Burks W, Perelman B. Detection of peanut allergens in breast milk of lactating women. JAMA 2001;285 (13):1746–1748.
  3. Hill DJ, Hosking CS. Infantile colic and food hypersensitivity. J Pediatr Gastroenterol Nutr. 2000;30 Suppl:S67-76. doi: 10.1097/00005176-200001001-00011. PMID: 10634302.
  4. Hill DJ, Roy N, Heine RG, Hosking CS, Francis DE, Brown J, Speirs B, Sadowsky J, Carlin JB. Effect of a low-allergen maternal diet on colic among breastfed infants: a randomized, controlled trial. Pediatrics. 2005 Nov;116(5):e709-15. doi: 10.1542/peds.2005-0147. PMID: 16263986.
  5. Zawadzka-Krajewska A. Alergia u małych dzieci. Alergoprofil 2013 Vol. 9, Nr 4, 17-25.
  6. Vandenplas Y., Brueton M., Dupont C. et al.: Guidelines for the diagnosis and management of cow’s milk protein allergy in infants. Arch. Dis. Child. 2007, 92: 902-908.
  7. Coca AF, Cooke RA. On the classification of the phenomena of hypersensitiveness. J Immunol. 1923;8:163–182
  8. Kowalska-Oledzka E., Czarnecka M., Baran A.: Epidemiology of atopic dermatitis in Europe. J Drug Assessment 2019, 8, 126-128.
  9. Schlapbach C., Simon D.: Update on skin allergy. Allergy 2014, 69, 1517-1581.
  10. Salomon J., Szepietowski J.: Atopowe zapalenie skóry. W: Alergia, choroby alergiczne, astma. Tom II. Fal A. (red.). Kraków 2011: 301-313.
  11. Pelkonen A., Kuitunen M., Dunder T. et al.: Allergy in children: practical recommendations of the Finnish Allergy Programme 2008-2018 for prevention, diagnosis and treatment. Pediatr. Allergy Immunol. 2012, 23: 103-116.