Osoby, które mają alergię na pyłki roślin, mogą mieć również reakcje alergiczne po spożyciu niektórych produktów, szczególnie owoców lub warzyw. Dzieje się tak, ponieważ zawierają one podobne z budowy białka do tych zawartych w pyłkach roślin. I właśnie ze względu na to podobieństwo układ odpornościowy może się “pomylić” i uznać je za zagrażające organizmowi alergeny. W ten sposób dochodzi do reakcji krzyżowej [6].
Oznacza to, że mając na przykład alergię na brzozę, takie same objawy możemy mieć także po zjedzeniu jabłka, gruszki, soi lub orzecha włoskiego. Do objawów reakcji krzyżowej w tym przypadku najczęściej zaliczymy pieczenie i świąd w jamie ustnej. Rzadziej pojawiają się zmiany skórne, katar czy ataki astmy. Reakcje te mogą występować u nawet 40% pacjentów, którzy są alergikami pyłkowymi [1].
Z czym krzyżuje brzoza?
Najważniejsze alergeny znajdujące się w brzozie to Bet v 1 i Bet v 2. Głównym alergenem pyłku brzozy jest Bet v 1. Uczula od 50 do nawet 95% alergików na pyłek tego drzewa [2]. Alergeny podobne pod względem budowy do Bet v 1 znajdują się także w pyłkach olszy i leszczyny, jak też w jabłku, marchwi, wiśni, selerze, orzechu laskowym czy soi [3].
Na kolejny alergen, Bet v 2, ma alergię od 20 do 43% osób uczulonych na brzozę. Podobną budowę mają alergeny występujące w jabłku, ale i gruszce, kiwi, czereśni, pomarańczy, migdałach, tymotce [2]. Jeśli podobieństwo białek znajdujących się w brzozie i innych produktach czy roślinach przekracza 70%, ryzyko reakcji krzyżowej jest bardzo duże.
| Z czym krzyżuje brzoza? | |
| Pyłki roślin | trawy i zboża, bylica, rzepak, kasztan, drzewo oliwne, jesion, leszczyna, olcha, buk |
| Owoce | jabłko, gruszka, wiśnia, czereśnia, śliwka, kiwi, banan, liczi, pomarańcza, mango |
| Warzywa | ziemniak, marchew, seler, pomidor |
| Rośliny i warzywa strączkowe | soja, groch |
| Orzechy | ziemne, laskowe, włoskie, brazylijskie, migdały |
| Przyprawy | anyż, curry, koper włoski, kolendra, kumin [2,7] |
Brzoza – czy to na pewno alergia na to drzewo?
Aby móc stwierdzić, czy objawy wiążą się z alergią na brzozę i jej konkretne białka, czy jest to wynik reakcji krzyżowej, niezbędna jest szczegółowa diagnostyka. Pierwszym krokiem jest zebranie dokładnego wywiadu lekarskiego. Następnie pacjent może zostać skierowany przez alergologa na punktowe testy skórne oraz z krwi [4]. W przypadku alergii na brzozę istotne znaczenie może mieć diagnostyka molekularna. Dzięki testom molekularnym chory dowie się, czy jego objawy występują w wyniku alergii pierwotnej, czy mają związek z reakcją krzyżową, oraz na jakie dokładnie białko jest uczulony.
Natalia Gajek
