Mam alergię na święta
Zdarza się, że osoby uczulone na różne alergeny powietrzno-pochodne (wziewne) obserwują nasilenie objawów alergii i pogorszenie samopoczucia w czasie Świąt Bożego Narodzenia. Często wiążą ten fakt z pojawieniem się w domu tradycyjnej, świątecznej choinki. Spośród iglaków najczęściej w naszych domach goszczą świerk kłujący, świerk pospolity i jodła kaukaska. Sporadycznie zdarza się sosna lub drobne iglaki (np. cyprys).
Alergia na choinkę. Czy iglaki uczulają?
Pyłki drzew należą do głównych alergenów powietrzno-pochodnych w Polsce. Sezon pylenia drzew zaczyna się na przełomie stycznia i lutego i utrzymuje, mniej więcej do końca maja. Warto pamiętać, że poza tym okresem pyłki drzew pozostają obecne w środowisku, np. w kurzu domowym.
W tej grupie alergenów niekwestionowaną królową jest pyłek brzozy. Poza nim prym wiodą głównie leszczyna, olsza i dąb. Sosna, świerk, jodła czy modrzew uczulają bardzo rzadko. W grupie iglaków większy potencjał wywoływania uczulenia wykazują pyłki cyprysów, choć ma to istotne znaczenie głównie w rejonach, gdzie rośliny te występują w dużych ilościach (np. kraje basenu Morza Śródziemnego). Drzewa iglaste zasadniczo są, obok drzew owocowych, uważane za bezpieczne dla alergików.
Jeśli nie pyłki, to co?
Świąteczna choinka jest doskonałym rezerwuarem licznych pasażerów na gapę. Razem z drzewkiem przynosimy do domu zarodniki pleśni, pyłki chwastów, traw i różnych drzew, roztocze i inne owady (w tym kleszcze) oraz ich odchody. Drzewka ze szkółek leśnych i upraw komercyjnych mogą być także źródłem środków owadobójczych. Ponadto iglaki są bogate w olejki eteryczne, które mogą mieć działanie silnie drażniące na drogi oddechowe.
Spośród wymienionych czynników mogących być potencjalną przyczyną nasilenia objawów alergii wziewnej związanej z narażeniem na „świąteczną choinkę”, na plan pierwszy zdecydowanie wysuwają się pleśnie. Przeniesienie drzewka ze środowiska pozadomowego do wnętrza domu powoduje, iż znajdujące się na nim grzyby pleśniowe, uśpione w niskich temperaturach i nagle budzą się do życia. Ciepło i odpowiednia wilgotność pomieszczeń mieszkalnych stanowi rajskie warunki dla ich intensywnego rozwoju. To powoduje prawdziwą eksplozję zarodników pleśni w środowisku domowym. Dodatkowo drzewko podczas zawieszania ozdób jest szturchane, gałęzie są potrząsane, dotykane co ułatwia bliski kontakt ze znajdującymi się na nim pleśniami i tworzenie aerozoli.
Alergia na choinkę i jej główny winowajca
Pleśnie są powszechne w naszym środowisku. Z alergicznego punktu widzenia najważniejsze są ich cztery rodzaje: Alternaria, Cladosporium, Penicillium i Aspergillus. Podstawowym rezerwuarem grzybów pleśniowych są przede wszystkim gleby, rozkładająca się roślinność i żywność oraz systemy klimatyzacyjne. Pleśnie są typowym „pasażerem na gapę” przyniesionym do wnętrza wraz z główną ozdobą świątecznego domu – bożonarodzeniową choinką.
Narażenie na niektóre grzyby (pleśnie) może powodować u ludzi różne działania niekorzystne dla zdrowia. Pleśnie mogą przyczyniać się do rozwoju alergii, powodować zapalenie płuc spowodowane podrażnieniem, mogą być bezpośrednią przyczyną zakażenie. Ponadto produkty metabolizmu pleśni mogą mieć działanie toksyczne i/lub drażniące.
„Zespół drzewka wigilijnego”
Jest to nic innego jak sezonowy zespół alergiczny występujący w okresie Bożego Narodzenia (od tygodnia przed świętami do tygodnia po). Objawia się głównie kichaniem, obrzękiem śluzówki nosa, dusznością (zaostrzeniem astmy), łzawieniem oczu, bólami głowy, przemijającymi wysypkami skórnymi czy ogólnym zmęczeniem. U większości pacjentów choroba rozwija się w ciągu 24 godzin od pojawienia się w domu „świątecznej choinki”.
Co zrobić gdy masz alergię na choinkę?
U osób, które niefortunnie cierpią na „Zespół drzewka wigilijnego” na pewno sprawdzą się ogólne zalecenia, które mają zastosowanie w przypadku alergii na pleśnie, jak: regularne wietrzenie domu, staranne wycieranie obuwia przed wejściem, dokładne sprzątanie kuchni i łazienki, mycie wnętrza lodówki, rezygnacja z tapet i roślin doniczkowych, dokładne suszenie ręczników i mokrej odzieży.
Co do samego świątecznego drzewka, podobno dobrze jest je przed wniesieniem do domu dokładnie umyć i wysuszyć. Ozdabiać choinkę w rękawiczkach. Wstawić do pomieszczenia oczyszczacz powietrza. I zrobić coś, co nie spodoba się wielbicielom choinek – ograniczyć czas narażenia – czyli trzymać drzewko w domu możliwie najkrócej.
_________________________
Publikacja 21.12.2021
Aktualizacja 15.12.2022
