Strefa Alergii | ABC Alergii

Objawy alergii – znane i mniej znane

/ 5.

Data publikacji: 2025-02-03
Do przeczytania w 5 minut
Ponad 40% z nas cierpi na alergię. Mogłoby się wydawać, że dolegliwość, która dotyczy tylu osób, powinna być rozpoznawana z łatwością. Czy tak rzeczywiście jest? Okazuje się, że objawy alergii mogą być tak różne, że często trudno je skojarzyć z właściwą chorobą.

Jakie są najczęstsze objawy alergii?

Zależnie od drogi narażenia na alergen możemy wymienić różne objawy, które dotykają osób z alergiami.

Alergie pokarmowe

Kojarzone są głównie z objawami żołądkowo-jelitowymi. Mogą do nich należeć bóle brzucha, nudności, wymioty, biegunka. Jednak, wbrew pozorom, alergiom pokarmowym towarzyszą częściej problemy skórne: wysypka, pokrzywka, świąd skóry. Możliwe do zaobserwowania są także katar, uczucie zatkanego nosa i objawy spojówkowe. Poza tym mogą wystąpić bóle głowy, duszności, obrzęk naczynioruchowy i reakcje anafilaktyczne (w tym wstrząs). Symptomy najczęściej występują bezpośrednio lub niedługo po spożyciu konkretnego składnika pokarmowego [1].

Alergie wziewne

Wiążą się przede wszystkim z objawami dotyczącymi układu oddechowego. Należą do nich m.in. kichanie i katar, które mogą sugerować również przeziębienie [2]. Warto w takim przypadku bliżej przyjrzeć się otoczeniu chorego. Może właśnie znalazł się w miejscu zamieszkania jakiegoś zwierzęcia lub w bardzo zakurzonym pomieszczeniu. Trzeba się także zastanowić, czy podobne dolegliwości występują co roku w podobnych porach. Inne możliwe skutki obecności alergenów wziewnych w powietrzu to zmiany skórne (np. w przypadku roztoczy) oraz ból głowy. Częstym objawem alergii na pyłki jest także zapalenie spojówek, które wiąże się z zaczerwienieniem oczu, łzawieniem i dokuczliwym świądem [3].

Senior woman blowing her nose outdoor, allergy

Dziecko z alergią – po jakich objawach ją rozpoznać?

W przypadku najmłodszych sytuacja jest dodatkowo utrudniona. Małe dzieci nie są w stanie opowiedzieć rodzicom, co im dolega. Najbardziej uczulającym produktem w tej grupie wiekowej jest mleko krowie. Objawy, które może powodować u dzieci z nadwrażliwością, to m.in.:

  • dolegliwości ze strony układu pokarmowego: nudności, wymioty, krew w stolcu,
  • objawy skórne: pokrzywkę oraz atopowe zapalenie skóry,
  • nieżyt nosa,
  • kaszel,
  • wśród ciężkich objawów: obniżony przyrost masy ciała, wstrząs anafilaktyczny [2].

Kolka to kolejny potencjalny skutek alergii u niemowląt. Związek tych dwóch przypadłości nie jest oczywisty, szczególnie dla rodziców szukających przyczyny kolki przy akompaniamencie głośnego płaczu. Niektóre badania sugerują, że nawet połowa przypadków kolek może mieć swoje przyczyny w alergii pokarmowej [4].

Nie wszystko jest takie oczywiste – na co trzeba uważać?

Czasem obraz uczulenia może być bardzo mylący. Zawsze warto więc swoje podejrzenia i dolegliwości skonsultować z alergologiem. Co może stanowić utrudnienie w diagnostyce?

  • Nie zawsze reakcja układu immunologicznego jest natychmiastowa. Objawy, choćby w przypadku alergii kontaktowej, mogą pojawić się nawet po kilkunastu godzinach od ekspozycji [6].
  • Alergeny pokarmowe mogą uczulać drogą inhalacyjną lub działać jak kontaktowe, a inhalacyjne – uczulać drogą pokarmową. Przykładem tego typu reakcji jest słynny pancake syndrome. W tym przypadku mamy do czynienia z reakcją układu odpornościowego u osoby uczulonej na alergen wziewny, czyli roztocze kurzu domowego, po zjedzeniu potrawy z mąki zanieczyszczonej tymi organizmami. Alergik może również odczuwać dyskomfort, kiedy znajduje się w otoczeniu alergizujących go pokarmów, np. owoców.
  • Mylące bywają również reakcje krzyżowe. Wyobraźmy sobie osobę, której układ odpornościowy jest uczulony na konkretne białko i po kontakcie z nim wszczyna alarm. Ale w otoczeniu alergika może pojawić się inne białko, które jest zbudowane w sposób bardzo podobny do pierwszego. Wtedy układ immunologiczny może pomylić obie cząsteczki i zareagować alergicznie również na drugą. Dobrym przykładem jest białko Der p 10 roztoczy, które reaguje krzyżowo m.in. z alergenami krewetek [7].

Podejrzewam u siebie alergię – co dalej?

Na szczęście w skomplikowanym alergicznym świecie pacjent nie jest pozostawiony sam sobie. Po zaobserwowaniu jakichkolwiek objawów warto udać się do alergologa, który zbierze wywiad i zleci odpowiednie badania. W przypadku wyżej wspomnianych reakcji krzyżowych pomocna jest diagnostyka molekularna pozwalająca na wskazanie konkretnego białka uczulającego pacjenta. Dzięki niej można dowiedzieć się, jakich pokarmów warto unikać ze względu na podobną budowę cząsteczek.

 

___________
Data publikacji: 15.06.2022
Data aktualizacji: 03.02.2025

  1. Kaczmarski M., Bartuzi Z., Wybrane aspekty epidemiologiczne alergii pokarmowej wieku dziecięco-młodzieżowego i dorosłego (2016). Alergologia Polska – Polish Journal of Allergology 3(2), 46–55.
  2. Lipiec A., Rapiejko P., Alergia czy przeziębienie – temat wciąż aktualny (2021). Alergoprofil, 17(3), 27–33.
  3. Bogacka E. i in., Polski konsensus diagnostyki i leczenia alergicznych chorób narządu wzroku (2008). Klinika Oczna, 110(4–6), 219–226.
  4. Vandenplas Y., Brueton M., Dupont C. i in., Guidelines for the diagnosis and management of cow’s milk protein allergy in infants (2007). Archives in Disease in Childhood, 92, 902–908.
  5. Hill D.J., Hosking C.S., Infantile colic and food hypersensitivity (2000). Journal of Pediatric Gastroenterology and Nutrition, 30, 67–76.
  6. Silny W., Czarneckia-Operacz M., Jenerowicz D. i in., Leksykon alergicznych chorób skóry i reakcji polekowych (2009). Termedia, Poznań.
  7. Buczyłko K., Molekuły alergenowe. Kwartalnik Alergia 2013–2019.