Alergia pokarmowa a AZS
Alergia pokarmowa jest tylko jednym z czynników mających wpływ na występowanie AZS. Jedynie 20-30% dzieci choruje na AZS o podłożu alergii na pokarmy, natomiast sama choroba znacząco zwiększa możliwość nabycia nadwrażliwości.
Z drugiej strony jednak, diety eliminujące najczęstsze alergeny: mleko krowie, jaja, ryby, soję i orzeszki ziemne, wysoce ograniczają przyswajalność ważnych dla rozwoju składników odżywczych. Badania donoszą o możliwości występowania opóźnień wzrastania, zmniejszenia masy ciała i nieprawidłowości w funkcjonowaniu układu immunologicznego u dzieci w konsekwencji źle prowadzonej diety eliminacyjnej. Dodatkowo może się ona przełożyć także na cięższy przebieg atopowego zapalenia skóry. [1,2,3]
Jakie składniki diety wpływają pozytywnie na Atopowe Zapalenie Skóry
- Witamina D
Nazywana witaminą słońca, wykazuje pozytywne oddziaływanie przy atopowym zapaleniu skóry. Może ona wpływać na regulację odpowiedzi immunologicznej i poprawę funkcjonowania bariery naskórkowej. Niedobór witaminy D ma związek ze zmniejszeniem wydzielania białek przeciwdrobnoustrojowych w chorej skórze. Może się to przyczyniać do zwiększonej możliwości kolonizacji skóry przez patogenne drobnoustroje, tj. bakterie i grzyby. Badania wskazują, iż dzieci z AZS częściej mają stwierdzany niedobór witaminy D, niż ich zdrowi rówieśnicy [4].
- Witamina A
Odgrywa ważną rolę w procesach immunologicznych skóry oraz ma bezpośredni wpływ na zwiększenie integralności naskórka. Jej niedobór może prowadzić do szybszego obumierania komórek skóry. Przekłada się to na upośledzenie funkcji bariery skórnej i wzrost ciężkości AZS. Badania wskazują, iż osoby chorujące na atopowe zapalenie skóry mają niższe stężenia witaminy A w surowicy. Wynika to z niższego spożycia przez te osoby żywności bogatej w β-karoten i retinol [4].
- DHA
Należy do grupy kwasów tłuszczowych o działaniu przeciwzapalnym i mogącym modulować odpowiedź immunologiczną. Głównym źródłem DHA w diecie są tłuste ryby morskie oraz olej z mikroalg. Badania wskazują na pozytywny wpływ suplementacji DHA w przebiegu atopowego zapalenia skóry. Polega on na zmniejszeniem ilości cytokin prozapalnych i jednocześnie wzrostem ilości cytokin o działaniu przeciwzapalnym. Ponadto stwierdzono, iż już 60 dniowa suplementacja DHA pochodzącym z oleju rybiego zwiększała nawilżenie skóry o 30% . Zmniejszała także świąd, co bezpośrednio przekładało się na spadek ilości epizodów drapania [5,6].
Kwas GLA i cynk a dieta w Atopowym Zapaleniu Skóry
- Kwas gamma- linolenowy GLA
GLA należy do wielonienasyconych kwasów tłuszczowych z rodziny omega-6 o działaniu przeciwzapalnym. Natomiast spożywane w nadmiarze mogą wykazywać działanie prozapalne. Zachodnia dieta obfituje w kwasy omega-6, których źródłem są głównie mięso i produkty odzwierzęce. Jednocześnie jest uboga w kwasy omega-3. Taka dysproporcja może mieć wpływ na zwiększenie występowania schorzeń o podłożu zapalnym. Dlatego dieta osób chorujących na AZS powinna być odpowiednio zbilansowana pod względem stosunku kwasów omega-6 do omega-3. Ich odpowiednia podaż zapewnia uzyskanie największej korzyści z suplementacji GLA. Kwas gamma- linolenowy znajduje się głównie w oleju z ogórecznika i oleju z wiesiołka. Jego suplementacja wraz z odpowiednim dziennym spożyciem kwasu DHA może zmniejszać przeznaskórkową utratę wody oraz łagodzić stan zapalny u osób chorujących na atopowe zapalenie skóry [6].
- Cynk
Cynk jest pierwiastkiem śladowym biorącym udział w wielu procesach biologicznych, gdzie pełni rolę kofaktora wielu przemian oraz wywiera regulacyjny wpływ na procesy immunologiczne organizmu. Źródłem cynku w diecie są produkty mleczne, czerwone mięso, owoce morza, nasiona i rośliny strączkowe, czyli w dużej mierze pokarmy wykluczane podczas stosowania diety eliminacyjnej. Badania wskazują, iż niedobór cynku może mieć wpływ na wzrost stanu zapalnego w chorobach alergicznych. U osób chorujących na AZS o cięższym przebiegu i mających wyższe stężenia IgE w surowicy, częściej stwierdza się niedobór cynku, który może mieć ścisły związek z ciężkością choroby [7,8].
Dieta i Atopowe Zapalenie Skóry. To się łączy
Prawidłowo zbilansowana dieta stanowi podstawę leczenia AZS. Brak odpowiedniego odżywienia organizmu ma bezpośrednie przełożenie na ciężkość choroby. Eliminacja całych grup pokarmów w przypadku AZS o podłożu alergicznym sprzyja powstawaniu niedoborów, dlatego tak ważna jest opieka dietetyka w schorzeniach alergicznych oraz zapalnych skóry. Ponadto, bardzo ważna jest odpowiednia diagnostyka i wykluczenie podłoża alergicznego AZS. Nadmierna, bezzasadna eliminacja pokarmów w przebiegu atopowego zapalenia skóry może przynieść więcej szkód niż pożytku.
