Cenne źródło żelaza i nie tylko
Szpinak to jeden z symboli zdrowia. Nie bez powodu. Warzywo z powodzeniem mogą dodawać do swoich posiłków osoby na diecie bo jest niskotłuszczowe i niskokaloryczne. Dzięki dużej zawartości przeciwutleniaczy wykazuje też działanie przeciwnowotworowe, przeciwzapalne i przeciwzakrzepowe. To także skarbnica witamin, takich jak B2, B6, B9, C, E, K i kwas foliowy. Warzywo jest również dobrą alternatywą dla wegetarian, którzy potrzebują dostarczać organizmowi przede wszystkim żelazo, ale też magnez, selen i błonnik pokarmowy [1]. Jednak jest coś na co trzeba też uważać jedząc szpinak. Zielone liście warzywa zawierają szczawiany, a te z kolei mogą powodować kamicę nerkową [2].
Alergia na szpinak – czy jest możliwa?
Rzadko pojawiająca się alergia na szpinak, nie oznacza, że nie jest niemożliwa. Przypadki alergii pokarmowej zdarzają się, głównie u osób pracujących w gastronomii oraz gospodyń domowych [3].
W szpinaku znajdziemy kilka uczulających białek, wśród nich Spi o i Spi o 2 [4]. Natomiast sama alergia na to warzywo jest częściej związana z zespołem alternaria-szpinak. Dochodzi w nim do reakcji krzyżowej między tym rodzajem grzybów pleśniowych a właśnie szpinakiem. Specjaliści wykazali podobieństwo alergenu pleśni Alt a 1 z białkiem znajdującym się w tym warzywie. Oznacza to, że mając alergię wziewną na alternaria, organizm może także zareagować po zjedzeniu szpinaku [5]. Reakcje wynikające z alergii na ten rodzaj pleśni to nieżyt nosa czy zapalenie spojówek [8].
Szpinak krzyżuje także z pyłkami brzozy. Tego typu reakcja objawia się zespołem alergii jamy ustnej. Pacjent z alergią na brzozę, po zjedzeniu szpinaku może odczuwać takie dolegliwości jak: pieczenie i mrowienie jamy ustnej oraz swędzenie i obrzęk warg [6]. Reakcja krzyżowa szpinaku może występować również z lateksem [7].
A może to nie alergia na szpinak tylko nietolerancja pokarmowa?
Objawy występujące po zjedzeniu szpinaku wcale nie muszą oznaczać alergii. Warzywo zawiera duże ilości histaminy, zatem osoby z nietolerancją na tę substancję powinny go ograniczać. Z nietolerancją mamy do czynienia wówczas, gdy dostarczamy jej do organizmu za dużo lub brakuje nam enzymu, który zajmuje się rozkładaniem tej substancji. Kiedy nie możemy jej rozłożyć, dostaje się ona do krwioobiegu i może powodować objawy, takie jak: ból głowy, pokrzywka, zaczerwienienie i swędzenie skóry, a nawet skurcz oskrzeli, omdlenia, niedociśnienie czy arytmia [9].
Szpinak jest bogaty również w salicylany. Nietolerancja tej substancji objawia się, między innymi: nieżytem nosa, pokrzywką i dusznościami. Warto wspomnieć, że salicylany są również w składzie leków przeciwbólowych, przeciwzapalnych oraz przeciwzakrzepowych [10].
Dlatego dobrze jest sprawdzić, czy objawy wynikają z alergii pierwotnej, z reakcji krzyżowej czy może z nietolerancji pokarmowej. W tym celu warto jest wybrać się do lekarza alergologa, który skieruje na odpowiednie testy i postawi diagnozę.
Przypadki alergii na szpinak
Przeprowadzone dotychczas badania dotyczące alergii na szpinak nie pozostawiają wątpliwości, że jej wystąpienie jest możliwe.
- Pierwsze dotyczyło grupy 80 indyjskich dzieci w wieku od 2 do 14 lat ze zdiagnozowaną astmą lub świszczącym oddechem. Badacze wykazali, że szpinak był najczęstszym uczulającym alergenem pokarmowym spośród 13 zbadanych osób za pomocą punktowych testów skórnych. Ponadto 25% dzieci miało reakcje skórne po zjedzeniu szpinaku.
- Znane są również inne przypadki alergii na szpinak. 48-letnia kobieta po spożyciu warzywa dostała objawów alergii jamy ustnej. Testy skórne dla szpinaku były pozytywne.
- Kolejny przypadek dotyczył 23-latki, której wyniki testów zarówno z krwi jak i skórnych wykazały alergię na szpinak. Po jego zjedzeniu kobieta doznawała obrzęku warg i języka, a także pokrzywki i obrzęku naczynioruchowego.
- Okazuje się, że możliwe są także reakcje alergiczne spowodowane wdychaniem szpinaku w proszku. Taki przypadek opisano u 30-letniego pracownika fabryki makaronów [11].
Jak zatem dowiedzieć się czy mamy alergię na szpinak? W tym celu możliwe jest przeprowadzenie punktowych testów skórnych oraz z krwi, które wykryją przeciwciała wobec warzywa [12].
Natalia Gajek
