– Polskie Towarzystwo Alergologiczne jest świetnie znane w środowisku lekarskim. Coraz mocniej działa również dla pacjentów. Ostatnie Państwa akcje dotyczące pierwszej pomocy przy wstrząsie anafilaktycznym, czy ataku astmy odbiły się szerokim echem i wywołały duże zainteresowanie właśnie w tym środowisku.
– To prawda, bardzo mocno skupiamy się ostatnio właśnie na pobudzeniu świadomości społecznej w zakresie wstrząsu anafilaktycznego czy ataku astmy. Musimy zdawać sobie sprawę z zagrożenia jakie niosą dla osób chorych. Powinniśmy jednak też wiedzieć, że dysponujemy odpowiednimi środkami, by im przeciwdziałać. Często nie zdajemy sobie nawet sprawy jak wiele osób ma astmę lub jest zagrożonych wstrząsem anafilaktycznym. Nie wiemy też, że w przypadku ataku, każdy z nas może takiej osobie pomóc. Żeby podjąć właściwedziałania potrzeba jednak odpowiedniej edukacji. I to zarówno osób chorych, ich bliskich, opiekunów, ale również kadry pracującej w placówkach oświatowych. PTA ma tu wiele do zaoferowania. Prowadzimy portale internetowe stanowiące źródło rzetelnych i merytorycznych treści. Przygotowujemy materiały edukacyjne, czy szkolenia dla pacjentów, ich rodzin lub placówek oświatowych. Zapraszamy na specjalną stronę internetową dlapacjentow.pta.med.pl. Przekazujemy na niej w prosty i przystępny sposób informacje o alergii, alergenach, stosowaniu inhalatorów, podawaniu adrenaliny, kalendarzu pylenia, itd. Dodatkowo stawiamy na różne kanały komunikacji. Wykorzystujemy również te najpopularniejsze, jak FB czy IG. Możemy dzięki temu szeroko docierać z edukacją do osób z alergiami i ich bliskich.
– Trudno jednak zupełnie oddzielić działania prowadzone dla pacjenta od aktywności skierowanych do lekarzy. Mamy przecież do czynienia w tym przypadku z dwoma współistniejącymi ze sobą grupami.
– Oczywiście edukacja pacjenta i lekarza wygląda zupełnie inaczej, natomiast prowadzimy również wiele działań interdyscyplinarnych. Przykładem takich aktywności jest choćby Koalicja na rzecz Leczenia Astmy koalicja.pta.med.pl, której liderem jest właśnie PTA. Projekt ten łączy alergologów, pulmonologów, specjalistów zdrowia publicznego i organizacje pacjenckie. Natomiast wszystkie działania mają jeden cel, czyli usprawnienie opieki nad pacjentem z astmą. Nasze działania kierowane względem lekarza w zakresie edukacji, odniosą także pozytywny skutek dla jego pacjenta. Dla przykładu – udział w naszych konferencjach daje uczestnikowi dawkę aktualnej wiedzy do efektywnego wykorzystania w procesie diagnostyki i terapii chorego.
– Edukacja to jednak tylko część działań, które PTA podejmuje z myślą o pacjencie. Pracujecie Państwo również ze stroną rządową nad rozwiązaniami systemowi. Jakie działania w tej chwili w tym względzie podejmuje PTA?
– Współpraca ze stroną rządową to jedno z naszych głównych zadań. Wiemy, czego potrzebują pacjenci i jakich zmian w systemie opieki nad chorymi oczekują lekarze. Zabiegamy w Ministerstwie Zdrowia oraz w Narodowym Funduszu Zdrowia o odpowiednią dostępność procedur alergologicznych, leków czy nowoczesnych terapii. Zabiegamy także o koordynowaną opiekę alergologiczną w zakresie wczesnej diagnostyki i leczenia chorych z astmą. Przygotowaliśmy i złożyliśmy w Ministerstwie Zdrowia projekt zaleceń mówiących o sposobie postępowania względem dzieci i młodzieży z alergiami, a także projekt e-Recepta 2.0 chroniący chorych przed nadużywaniem leków z grupy SABA (leki wziewne rozszerzające oskrzela stosowane przez osoby z astmą – przyp.red.).
– Wróćmy do działalności na rzecz środowiska lekarskiego. Ten rok dla Polskiego Towarzystwa Alergologicznego jest wyjątkowy. Upływa pod znakiem 40 – lecia powstania PTA. Jaka była geneza powołania towarzystwa do życia?
– Środowisko alergologiczne przez kilkadziesiąt lat funkcjonowało bez wyodrębnionej specjalizacji i instytucjonalizacji. Mało tego, aż do początku lat 70. nie było specjalizacji alergologicznej. Trudno to sobie wyobrazić, ale po pierwsze czasy były zgoła odmienne, a po drugie skala problemu – jakim jest alergia – również miała zupełnie inny zasięg niż obecnie. Paradoksalnie to stan wojenny, który u wielu wywołuje negatywne wspomnienia, dla nas był bardzo sprzyjający. Pewne procedury zostały uproszczone, a nieustanna presja ze strony środowiska zmusiła władze do reakcji. Dzięki determinacji wybitnych lekarzy, na czele z prof. Bogdanem Romańskim, 15 listopada 1982 roku odbył się Kongres założycielski Polskiego Towarzystwa Alergologicznego. Wówczas przedstawiono wstępne założenia funkcjonowania towarzystwa oraz jego strukturę (Zarząd Główny oraz Oddziały Regionalne).
– Jak wyglądała działalność PTA w początkowych latach?
-Jeśli mówimy o pierwszych aktywnościach realizowanych przez PTA, to miały one na celu stworzenie wspomnianych Oddziałów. Główny nacisk został położony na konsolidację środowiska należącego do towarzystwa poprzez konferencje, sympozja czy spotkania naukowe. Istotne było także nawiązywanie współpracy międzynarodowej, jak również udział w konferencjach oraz kongresach europejskich i światowych organizacji. Tylko taki model działania towarzystwa zapewniał podnoszenie kompetencji i transfer wiedzy, który w tamtych czasach nie był tak oczywisty.
– Przystąpienie do PTA nie jest obowiązkowe, natomiast lekarze – specjaliści chętnie w nim działają. Ilu członków w tej chwili skupia towarzystwo i czy należą do niego tylko alergolodzy?
– Polskie Towarzystwo Alergologiczne liczy obecnie ponad 1400 członków. Przy czym, zgodnie z danymi Naczelnej Izby Lekarskiej, prawo wykonywania zawodu posiada 1454 lekarzy alergologów. Muszę tutaj zaznaczyć, że ze względu na specyfikę alergologii jako specjalizacji, naszymi członkami są nie tylko alergolodzy. W swoim gronie mamy pediatrów, immunologów, pulmonologów, internistów laryngologów, okulistów, ale także osoby, które nie są lekarzami – pielęgniarki, diagnostów laboratoryjnych, biologów czy studentów. Mamy trzy grupy członków – juniorów do 35 roku życia, członków zwyczajnych i seniorów, czyli lekarzy powyżej 65 roku życia. Generalnie jesteśmy otwarci na wszystkich, którzy szukają dobrej i sprawdzonej wiedzy na temat chorób alergicznych oraz chorób powiązanych. Dążymy do tego, aby być swoistego rodzaju centrum kompetencyjnym, które oczywiście w swoim mianowniku będzie miało alergologię.
– Jak zorganizowana jest działalność PTA
– Mamy bardzo rozbudowaną i dynamiczną strukturę. Obecnie w ramach towarzystwa funkcjonuje 14 Oddziałów Regionalnych oraz 15 Sekcji Problemowych skupiających zainteresowanych wokół danej tematyki lub spełniających kryterium wieku jak np. Sekcja Młodych. Pod tym względem jesteśmy zapewne jednym z najbardziej rozbudowanych towarzystw medycznych w Polsce. Całość koordynuje oczywiście Zarząd Główny PTA. Jednak Oddziały i Sekcje mają bardzo dużą autonomię. Posiadają swoje władze, organizują własne spotkania naukowe i konferencje. Przygotowują także wytyczne i rekomendacje, które ukazują się w oficjalnym czasopiśmie PTA – „Alergologia Polska – Polish Journal of Allergology”.
– Od chwili powstania do czasów obecnych, PTA zapewne mocno się zmieniło. Jakie aktywności podejmuje teraz? Dla kogo działa?
– Rzeczywiście, w ciągu 40 lat PTA rozwinęło się pod każdym względem. Deklarację założycielską w 1982 roku podpisało 187 osób. Dziś mamy ośmiokrotnie więcej członków. W przeszłości PTA było mocno skoncentrowane na działalności stricte alergologicznej, dziś działamy bardziej interdyscyplinarnie. Należy jednak pamiętać, że naszą stałą aktywnością jest przede wszystkim edukacja lekarzy. Prowadzimy ją systematycznie od wielu lat, organizując corocznie Konferencję Szkoleniową oraz Kliniczne Forum Ekspertów, a co trzy lata Międzynarodowy Kongres Towarzystwa. Są to najważniejsze i największe spotkania alergologiczne w Polsce, jeśli nie w tej części Europy.
– W jaki sposób można zostać członkiem PTA i jakie korzyści daje takie członkostwo?
– Jak już wspomniałam, w naszym towarzystwie nie zamykamy się tylko na alergologów. Zapraszamy wszystkich, którzy chcą sięgać i korzystać z rzetelnych i aktualnych informacji. Dlatego członkiem PTA możne zostać każda osoba związana z sektorem zdrowia, której alergologia nie jest obca. Pierwszym krokiem jest uzupełnienie odpowiedniego formularza na naszej stronie www.pta.med.pl. Po procesie weryfikacji należy opłacić wpisowe oraz składkę członkowską. Członkostwo PTA daje możliwość współpracy z najlepszymi alergologami w Polsce. To bez wątpienia bardzo duży benefit. Ponadto zapewnia atrakcyjne zniżki na udział w Konferencjach Towarzystwa. Dajemy dostęp do najnowszych informacji otrzymywanych w postaci newslettera, a także do aktualnych wytycznych, rekomendacji i publikacji ze świata alergologii. Członkowie PTA korzystają z niezwykle atrakcyjnej obniżki fee dla Członków EAACI oraz mogą brać udział w pracach dwóch Sekcji Problemowych Towarzystwa.
– Warto również powiedzieć o prężnie działającej Sekcji Młodych. Wydaje się, że przystąpienie do niej to duża szansa dla młodych wiekiem i stażem na dalszy rozwój, ale także na zrealizowanie swoich projektów badawczych.
– Sekcja Młodych to jedna z najbardziej dynamicznych części naszego Towarzystwa. PTA od dawna realizuje program wspierania młodych lekarzy i naukowców zajmujących się alergologią. Fundujemy granty naukowe umożliwiające prowadzenie badań naukowych, nagradzamy najlepsze prace na Kongresach PTA, mamy system grantowy umożliwiający udział w konferencjach PTA oraz konferencjach EAACI. Oferujemy również możliwość prezentowania własnych osiągnięć i projektów podczas sesji naukowych czy plakatowych. Nagradzamy też najlepsze prace oryginalne i doktorskie z dziedziny alergologii w danym roku kalendarzowym. W ostatnim czasie zainicjowaliśmy także specjalny program kierowany do Członków Sekcji Młodych obejmujący cykl szkoleń w zakresie autoprezentacji czy analizy danych medycznych.
– Sporo powiedzieliśmy o samej działalności PTA, ale Towarzystwo utrzymuje także ożywione kontakty z innymi organizacjami, również międzynarodowymi.
– Jako Polskie Towarzystwo Alergologiczne nie działamy w próżni i od samego początku staramy się utrzymywać jak najbliższe kontakty z organizacjami międzynarodowymi, głównie European Academy of Allergy and Clinical Immunology (EAACI), World Allergy Organization (WAO), Global Alliance against Respiratory Diseases (GARD), a ostatnio także International Respiratory Coalition (IRC) działającej w ramach European Respiratory Society (ERS). Nasi Członkowie są zapraszani i wybierani do władz tych organizacji. To nobilituje i zarazem obliguje do zachowywania wysokiego poziomu. Zawsze bierzemy aktywny udział w konferencjach międzynarodowych promując nasze lokalne inicjatywy, a z kolei do udziału w wydarzeniach organizowanych przez nas zawsze staramy się zapraszać światowej sławy ekspertów alergologii, którzy nie tylko nadają międzynarodowej rangi, ale przede wszystkim dają możliwość zapoznania się z często absolutnymi nowościami.
– Jakie są najważniejsze plany Towarzystwa na najbliższy czas. Jakimi projektami zamierza otworzyć piątą dekadę swojej działalności?
– Naszymi głównymi aktywnościami od początku PTA są edukacja i wsparcie leczenia alergologicznego w Polsce i w tym zakresie niewiele się zmienia. Pod koniec maja zakończyła się 14 Konferencja Szkoleniowa, natomiast już teraz planujemy jej kolejną edycję w 2023 roku. W temacie diagnostyki i terapii również nie stoimy w miejscu. Jako PTA, ale także Koalicja na rzecz Leczenia Astmy, będziemy podejmować działania w zakresie promocji immunoterapii jako podstawowej procedury alergologicznej oraz dostępności do leczenia biologicznego, które daje zupełnie nowe i przełomowe możliwości dla pacjentów. Zabiegamy także o cyfryzację wizyty lekarskiej umożliwiającej lekarzowi i pacjentowi efektywniejsze zaplanowanie procesu leczenia. Jesteśmy i będziemy w nieustannym kontakcie z Ministerstwem Zdrowia i Narodowym Funduszem Zdrowia walcząc o jak najlepsze warunki leczenia chorób alergicznych.
Zapraszam do śledzenia naszej strony internetowej, newslettera, profilu na Facebooku oraz Instagramie.
Dziękuję za rozmowę
Agnieszka Kalinowska
