(Nie)bezpieczny jesienny spacer z pleśniami - Strefa Alergii
Strefa Alergii | Rok z alergią

(Nie)bezpieczny jesienny spacer z pleśniami

/ 5.

Do przeczytania w 3 minuty
Grzyby pleśniowe to nie tylko stali bywalcy domowych kątów. Spotkać je możemy również podczas jesiennego spaceru. Ich zarodniki są dostępne w powietrzu w wysokich stężeniach aż do późnej jesieni. Zatem czy wychodząc na zewnątrz alergicy mają się czego obawiać?

Pleśnie jesienią? To możliwe

kobieta spaceruje po lesie jesienią, jesienny spacer po lesie, spacer po lesie z pleśniami

Jeśli myśleliście, że z pleśniami spotkamy się tylko w domu, to nic bardziej mylnego. Zetkniemy się z nimi również na dworze, a zwłaszcza jesienią. Ta pora roku oprócz pięknych kolorowych liści często kojarzy nam się z deszczową pogodą. Obserwujemy na co dzień nie tylko złote barwy, ale też szare chmury i wzrastającą wilgotność powietrza. Warto przy tym pamiętać, że idealne warunki na rozwój grzybów pleśniowych to właśnie duża wilgotność i temperatura powyżej 10 stopni. Jednak nawet w mniej korzystnych warunkach, czyli w mniej mokrych środowiskach o niższych temperaturach mogą one również produkować dużą ilość zarodników. Znaleźć je można, między innymi, w glebie, na liściach, słomie i w sianie. Grzyby pleśniowe pasożytują także na roślinach [1]. To znaczy, że spacerując po parku, lesie, na łące czy polu, możemy natknąć się na te alergeny.

Z jakimi pleśniami możemy się spotkać?

Największe zagrożenie dla alergików na zewnątrz stanowią Cladosporium i Alternaria. Ich zarodniki w powietrzu występują w dużych stężeniach od maja aż do początku października. Natomiast w kolejnych miesiącach liczba zarodników spada [2]. Z jakimi jeszcze pleśniami możemy się spotkać podczas jesiennego spaceru?

  • Penicillium – na gnijącej korze dębu i klonu,
  • Cryptorstorma – na spleśniałej korze klonu [3],
  • Fusarium – na żywej i obumarłej roślinności.

Zarodników grzybów w atmosferze jest coraz więcej

Warto też wspomnieć, że związku ze zmianą klimatu, zarodników grzybów, tak samo jak pyłków, będzie coraz więcej w atmosferze. Sprzyjają temu fale upałów, ulewy, burze i inne ekstremalne zjawiska pogodowe. Może zmienić się również rozmiar zarodników. Mniejszy rozmiar powoduje, że łatwiej wnikają do naszego organizmu. Istnieje wtedy również większe prawdopodobieństwo, że osadzą się głębiej w naszym układzie oddechowym. Ponadto, z powodu huraganów czy powodzi, grzyby mogą rozproszyć się na coraz odleglejsze tereny. Z tej przyczyny nieznane lub rzadkie gatunki dostaną się na zupełnie nowe obszary [4].

Pleśń, grzyb pleśniowy na drzewie, pleśń na korze drzewa, pleśniami

Objawy alergii na grzyby pleśniowe

Jakie zatem objawy może powodować alergia na grzyby pleśniowe? Wśród reakcji wymienia się:

  • nieżyt nosa,
  • astmę oskrzelową,
  • pokrzywkę,
  • atopowe zapalenie skóry,
  • alergiczny grzybiczy nieżyt zatok,
  • alergiczne zapalenie pęcherzyków płucnych [5].

Pojawienie się tych dolegliwości lub ich znaczne nasilenie, może nam sugerować alergię na pleśnie. Mogą być one szczególnie dokuczliwe po pracach w ogrodzie, takich jak: koszenie trawy, grabienie liści, zbieranie warzyw i owoców, a także po grzybobraniu oraz pobycie na podmokłych terenach [5]. Warto więc zwrócić  uwagę na ewentualne objawy podczas wykonywania tych czynności. W przypadku występowania nadwrażliwości na zarodniki grzybów zalecane jest unikanie miejsc, w których mogą występować zarodniki, ale także leczenie farmakologiczne. Dostępną metodą jest też odczulanie, ale tylko w przypadku wykrycia alergii na jedno z białek Alternaria.

Natalia Gajek

[1] Mejza F., Pleśnie, Medycyna Praktyczna, https://www.mp.pl/pacjent/astma/wszystkooastmie/kacikalergika/45997,plesnie [dostęp: 19.09.23].
[2] Polskie Towarzystwo Alergologiczne, Kalendarz pylenia, https://dlapacjentow.pta.med.pl/baza-wiedzy/kalendarz-pylenia/ [dostęp: 8.09.23].
[3] Pałczyński C., Pleśnie jako alergen zawodowy, Alergia 2007, 4: 28-32.
[4] Sztandera-Tymoczek M., Szuster-Ciesielska A., Fungal Aeroallergens – The Impact of Climate Change, Journal of Fungi 2023, 9, 1-19.
[5] Bogacka E., Alergia na grzyby pleśniowe: diagnostyka i leczenie, Pol. Merk. Lek. 2008, XXIV, Sypl. 1, 11.