Pomidor na zdrowie
Pomidor to jeden z najzdrowszych produktów, mający w sobie wiele wartości odżywczych. Jest uwielbiany przez większość mieszkańców Europy, szczególnie w południowej części kontynentu. Jakie witaminy ma w sobie pomidor? Jest ich sporo, a wśród nich: A, B1, B3, B6, B9, C, E, K. Ponadto, jest bogaty w potas, fosfor, magnez i wapń [1]. Osoby, które mają niedobór tych pierwiastków, najczęściej starają się je uzupełnić jedzeniem dużej ilości pomidorów czy piciem soków warzywnych. Pomidory mają także działanie antyoksydacyjne, zapobiegają starzeniu, obniżają poziom cholesterolu i działają przeciwnowotworowo [2]. Ze względu na niski poziom cukru i kalorii, osoby chorujące na cukrzycę nie muszą ich ograniczać.
Alergeny w miąższu
Pomidory nie tylko przyczyniają się do poprawy naszego zdrowia dzięki swoim dobroczynnym właściwościom, ale mogą również wywoływać alergię. Wśród populacji śródziemnomorskiej, 6,5% osób ma alergię na pomidora [3].
Do uczulenia przyczyniają się alergeny znajdujące się w miąższu pomidora:
- Sola I 1 – profilina – jest to główny alergen pomidora, wykazujący wysokie podobieństwo z białkami znajdującymi się w brzozie, jabłku i trawach. Oznacza to, że między nimi może dojść do reakcji krzyżowej. Jeśli chory ma rozpoznaną alergię na te rośliny, może również odczuwać objawy po zjedzeniu pomidora.
- Sola I 2 – beta-fruktofuranozydaza pomidorowa – ma niskie znaczenie dla alergików, gdyż zazwyczaj nie powoduje objawów.
- Sola I 3 – białko przenoszące lipidy – występuje nie tylko w miąższu, ale także w skórce i pestkach. Jest alergenem termostabilnym, co oznacza, że uczula nawet po obróbce termicznej. Może doprowadzić do groźnych reakcji np. wstrząsu anafilaktycznego.
- Sola I 4 – alergen ten może reagować krzyżowo z jabłkiem, śliwką, brzozą i olchą. W tym przypadku pomocne w zmniejszeniu objawów alergicznych może okazać się odczulanie alergenami brzozy.
- Sola I 1,3 – beta – glukanaza – prawdopodobieństwo reakcji krzyżowej z oliwką, ziemniakiem, papryką, bananem, pyłkami brzozy i lateksem.
- Sola I – peroksydaza – nie powoduje zagrożenia dla alergików.
- Sola I chitynaza – jest alergenem termolabilnym, czyli po obróbce termicznej np. gotowaniu, jego właściwości alergizujące zanikają. Może też krzyżować z bananem, awokado, marakują, kasztanem jadalnym i mąką pszenną [3].
Alergia na pomidora – co w nim może uczulać?
- Alergeny znajdujące się w pestkach to Sola I 11S Globulina i Sola I wicylina – wykazują duże prawdopodobieństwo występowania objawów, a nawet mogą prowadzić do reakcji anafilaktycznej. Pomimo poddania obróbce termicznej, dalej mają właściwości alergizujące. Alergeny te są także oporne na trawienie, to znaczy, że w stanie niezmienionym przechodzą do jelita grubego przez przewód pokarmowy. Budową odpowiadają białkom znajdującym się w wielu ziarnach i orzechach, takich jak: sezam, słonecznik, orzechy ziemne, włoskie i laskowe.
- Skórka w pomidorze – znajduje się w składzie wielu przetworów takich jak ketchup czy sok pomidorowy. Te z kolei cechują się dużą ilością jonów niklu, co może być szkodliwe dla osób mających alergię kontaktową na ten pierwiastek i powodować wypryski na skórze [3].
Objawy alergii na pomidory
Najczęściej mogą pojawiać się:
- Zmiany skórne – pokrzywka, wypryski, rumień,
- Objawy w jamie ustnej – obrzęk i swędzenie warg, podniebienia, gardła i języka,
- Objawy żołądkowo-jelitowe – bóle brzucha, nudności i wymioty, biegunka
- Objawy dotyczące górnych i dolnych dróg oddechowych – katar, swędzenie nosa, kichanie, skurcz oskrzeli czy obrzęk krtani [4].
Czy to na pewno alergia na pomidora?
Pomidory są także bogate w histaminę, a to oznacza, że powodowane przez nie objawy nie muszę oznaczać alergii pokarmowej tylko nietolerancję histaminy. Substancja ta znajduje się w dużych ilościach szczególnie w młodych pomidorach szklarniowych. Do objawów nietolerancji histaminy należą: bóle głowy, migrena, duszność, kaszel, nieżyt nosa, pokrzywka [3].
Pacjenci z alergią wziewną na brzozę lub trawy mogą zareagować także na pomidora w wyniku reakcji krzyżowej. Jest to spowodowane wysokim podobieństwem białek znajdujących się w brzozie czy trawie i w pomidorze. Występuje wtedy zespół reakcji jamy ustnej czyli pieczenie, mrowienie w jamie ustnej lub obrzęk i swędzenie warg po zjedzeniu wybranych warzyw i owoców [5].
Jak sprawdzić, czy mamy alergię na pomidora? W tym celu alergolog może zlecić testy skórne lub z krwi. Inną opcją jest też próba prowokacji, która powinna być przeprowadzona wyłącznie pod okiem specjalisty. Polega na spożyciu uczulającego pokarmu i obserwowaniu reakcji organizmu [4].
Więcej o testach na alergię przeczytasz tutaj: https://strefaalergii.pl/abc-alergii/testy-na-alergie-w-pigulce/
Co w przypadku alergii na pomidora?
Osoby mające uczulenie na pomidory powinny pamiętać nie tylko o ich unikaniu w surowej wersji. Istotne jest też to, czy objawy pojawiają się po poddaniu pomidorów obróbce termicznej takiej jak gotowanie. Warto jest też zwrócić uwagę na ketchup, przeciery i soki pomidorowe, suszone pomidory a także inne produkty, które mogą je mieć w swoim składzie. Dostępne jest też leczenie objawowe w postaci przyjmowania leków przeciwhistaminowych [3].
Natalia Gajek
