Alergia na owoce morza, czyli w oceanie alergenów - Strefa Alergii
Strefa Alergii | ABC Alergii

Alergia na owoce morza, czyli w oceanie alergenów

/ 5.

Do przeczytania w 4 minuty
Ostrygi, krewetki, małże, ośmiorniczki. Owoce morza przebojem zdobywają nasze podniebienia i stoły. Okazuje się, że mogą przynieść ze sobą także problemy. Sprawdźmy więc, jak objawia się alergia na owoce morza i jak z nią sobie radzić.

Jak częsta jest alergia na owoce morza?

Częstość występowania nadwrażliwości na owoce morza mocno zależy od regionu i udziału tego typu produktów w diecie [1]. Globalne szacunki mówią, że osoby cierpiące na  tego typu alergię mogą stanowić nawet 2.5% populacji [2]. Warto tu zaznaczyć, że owoce morza to nie tylko ostrygi i krewetki. Wyróżniamy trzy podgrupy: ryby, mięczaki i skorupiaki [3].

Jak może objawiać się alergia na frutti di mare?

Objawy po zjedzeniu owoców morza mogą pojawić się w ciągu kilku minut, ale również po dłuższym czasie. Wśród nich można wymienić nudności, wymioty, pokrzywkę czy duszności. Trzeba tu koniecznie dodać, że owoce morza mogą wywoływać również objawy uogólnione, czyli anafilaksję [4]. Bywają także przyczyną wstrząsu anafilaktycznego, a to już stan zagrażający życiu osoby uczulonej.

Czym może być spowodowana reakcja na owoce morza?

Niestety odkrycie właściwej przyczyny reakcji na ryby i inne morskie zwierzęta nie jest takie proste. Powodem występowania objawów nie zawsze jest alergia.

W przypadku owoców morza zdarzają się również reakcje krzyżowe. Z reakcją krzyżową mamy do czynieni, gdy organizm uczulony na białko „A”, myli je z bardzo podobnym białkiem „B”. Wtedy układ odpornościowy reaguje na tę drugą cząsteczkę w wyniku swego rodzaju pomyłki [5]. Molekuły Pen m 1 krewetki, Hel as 1 ślimaka, Cra g 1 ostrygi, Per v 1 małży to jedne z białek, które reagują krzyżowo z… Der p 10 roztoczy kurzu domowego! Pomimo, że są to na pierwszy rzut oka zupełnie różne stworzenia, łączy je pewne białko, którym jest tropomiozyna. To właśnie tę budującą mięśnie różnych organizmów cząsteczkę  „myli” nasz układ odpornościowy [6].

Drugą potencjalną przyczyną reakcji alergicznej na owoce morza są nicienie z gatunku Anisakis simplex, czyli niewielkie pasożyty. Aż chciałoby się powiedzieć, że przecież nikt nie zajada się nimi do obiadu czy kolacji. Niestety, mimo to możemy być na nie narażeni. Według badań z 2004 roku ponad 80% śledzi przybrzeżnych w Bałtyku może być zarażonych tym pasożytem [7]! Stwarza to zagrożenie dla innych ryb, które występują w tym samym środowisku, oraz oczywiście dla konsumentów. Większość alergenów nicienia Anisakis simplex jest termostabilna. To oznacza, że nawet po usmażeniu czy upieczeniu ryby zanieczyszczonej larwami może dojść do reakcji alergicznej [8].

Wybrane alergeny owoców morza

Znaczna większość alergizujących białek w owocach morza należy do tej samej grupy – tropomiozyn. Występują one w mięśniach wielu organizmów, np. roztoczy kurzu domowego, karaluchów, ślimaków, różnego rodzaju ostryg, homarów czy krabów. Niestety, alergia na te cząsteczki wiąże się z dużym ryzykiem silnej reakcji anafilaktycznej. To jednak nie koniec złych wiadomości. Tropomiozyny są termostabilne, co oznacza, że alergizują nawet po usmażeniu, ugotowaniu lub upieczeniu. Kolejną cechą charakterystyczną tych cząsteczek jest ich bardzo podobna budowa.

W jakich organizmach znajdują się tropomiozyny, na które powinna uważać osoba uczulona?

  • Roztocze kurzu domowego: Der p 10, Der f 10, Aca s 10
  • Nicień Anisakis simplex: Ani s 3
  • Ślimak: Hel as 3
  • Krewetki: Lit v 1, Pen m 1,
  • Karaluch: Per a 7
  • Kalmar: Uro du 1
  • Krab: Can p 1, Cha f 1, Cra c 1
  • Małż: Ven ga 1 [9, 10]

Sylwia Gałązka

Aktualizacja 23.08.2023
Publikacja 05.08.2023

  1. Lyons A, Clausen M, Knulst AC et al. Prevalence of Food Sensitization and Food Allergyin Children Across EuropeSarah. Allergy Clin Immunol. Prac. 2020; 8: 2736- 2746.
  2. Fu, Linglin, et al. “Seafood allergy: Occurrence, mechanisms and measures.” Trends in Food Science & Technology 88 (2019): 80-92.
  3. Davis, Carla M., et al. “Clinical management of seafood allergy.” The Journal of Allergy and Clinical Immunology: In Practice 8.1 (2020): 37-44.
  4. Davis, Carla M., et al. “Clinical management of seafood allergy.” The Journal of Allergy and Clinical Immunology: In Practice 8.1 (2020): 37-44.
  5. Kucharek I, Pochorecka M. “Zacznijmy ab ovo–definicje i pojęcia alergologiczne”.
  6. Buczyłko K. Molekuły alergenowe. Alergia 2013-2019.
  7. Rokicki, J. Ekologia pasożytniczych nicieni ryb w polskiej strefie Morza Bałtyckiego. Wiadomości Parazytologiczne. Suplement, 2004, 50.
  8. Kochanowski M, Karamon J, Dąbrowska J, Cencek T, Bilska – Zając E, Różycki M. (2013). Uczulenia ludzi na alergeny Anisakis simplex. Życie Weterynaryjne. 88. 663-665.
  9. Samoliński B, Choina M, Majsiak E. Korzyści jakie przynosi diagnostyka molekularna w rozpoznawaniu i leczeniu alergii. Alergia 2019. 1; 33-40.
  10. allergome.org dost. dn. 04.08.2022