Alergia na orzechy, czyli egzotyka na talerzu - Strefa Alergii
Strefa Alergii | ABC Alergii

Alergia na orzechy, czyli egzotyka na talerzu

/ 5.

Do przeczytania w 5 minut
W supermarketach pojawia się coraz więcej gatunków orzechów, a co za tym idzie, ich różnorodność w naszej diecie stale się zwiększa. Przy egzotycznych nowinkach warto zadać sobie pytanie: czy ten pokarm jest dla mnie bezpieczny? Czy możliwa jest alergia na orzechy makadamia, pekan lub pistacje? Na jakie produkty alergicy powinni uważać?

Orzechy makadamia

Badania nad częstością występowania alergii na te orzechy przeprowadzono w USA. Okazało się, że są powodem nadwrażliwości u niespełna 5% osób reagujących na orzechy drzewne [1, 2]. W takim wypadku powinno się uważać na kokosy, orzechy laskowe i migdały, ze względu na możliwość reakcji krzyżowych [2, 3]. Polegają one na tym, że organizm uwrażliwiony na określone białko, po rozpoznaniu innej, bardzo podobnej cząsteczki, reaguje również na nią. Olej makadamia jest również składnikiem wielu kosmetyków, ze względu na swoje niezwykłe właściwości. Można wśród nich wymienić: łagodzenie oparzeń słonecznych, działanie zmiękczające, przeciwzmarszczkowe, a nawet ochronne przed promieniami słonecznymi [4]!

Nerkowce i alergia na orzechy

mieszanka orzechów w miseczce, alergia na orzechyWedług niektórych źródeł mogą alergizować nawet co piątą osobę z alergią na orzechy drzewne [6]. Jest to o tyle problematyczne, że nerkowce są w składzie wielu różnych produktów, w tym tych mało oczywistych. Można tu wymienić czekoladki, ciasta, mieszanki orzechów, ale również niektóre azjatyckie dania czy … pesto. Nerkowce są blisko spokrewnione z pistacjami. Oznacza to, że pacjent może reagować na obydwa gatunki [2]. Szczególnie niebezpiecznych alergenem nerkowca jest białko Ana o 3, które wiąże się z ryzykiem ciężkich reakcji alergicznych. Nie traci swoich właściwości nawet po obróbce termicznej [3]. Warto w tym momencie wspomnieć o reakcjach krzyżowych. Osoba z alergią na określone białko, na przykład Ana o 1  nerkowca, może zareagować na Jug r 2 orzecha włoskiego. Wynika to z bardzo podobnej budowy tych cząsteczek, na skutek czego układ odpornościowy rozpoznaje obydwie.

  • Osoby z alergią na białko Ana o 1 nerkowca powinny uważać na:

Jug r 2 (orzech włoski), Cor a 11 (orzech laskowy), Ara h 1 (orzech ziemny)

  • Osoby z alergią na białko Ana o 2 nerkowca powinny uważać na:

Jug r 4 (orzech włoski), Cor a 9 (orzech laskowy) [3, 7].

Alergia na orzechy a pistacje

Nadwrażliwość na te orzechy występuje dość rzadko, bywa związana z alergią na orzechy nerkowca ze względu na pokrewieństwo tych roślin. Jakich objawów można się spodziewać, gdy już do niej dojdzie? Między innymi tych związanych z jamą ustną, czyli swędzeniem i drętwieniem warg czy języka. Mogą wystąpić także symptomy skórne, niebezpieczny obrzęk naczynioruchowy, a nawet anafilaksja [3]. Szacuje się, że alergia na ten orzech występuje u około 7% osób z nadwrażliwością na orzechy drzewne [2].

Migdały

Migdały to dość podstępny alergen, bo poza mieszankami bakalii i ciastami jest w składzie mleka roślinnego, a nawet niektórych maseł. Wymaga to nie lada czujności od osób z alergią na te bakalie, a jest ich całkiem sporo. Na przykładzie USA szacuje się, że wśród osób z alergią na orzechy drzewne, 9-15% osób może reagować na migdały. Co ciekawe, alergia na te orzechy może u niektórych osób współwystępować z uczuleniem na brzozę [2].

Pekan, rzadki orzech – nieczęsta alergia?

Są dość egzotyczne, nie ma więc zbyt wiele badań ich dotyczących. Jest jednak pewna właściwość orzechów pekan, która szczególnie zainteresuje osoby z alergią na popularniejszy orzech włoski. Obydwie rośliny pochodzą z tej samej rodziny i alergia na nie często współwystępuje. Do tego stopnia, że w jednym z badań naukowych wszystkie osoby z nadwrażliwością na pekan były uczulone również na orzech włoski. Płynie z tego wniosek, by osoby uczulone na pospolity orzech włoski uważały na kulinarne nowinki z orzechami pekan [2, 8].

Przypominamy – co robić mając alergię na orzechy?

  • Odwiedź lekarza, który postawi dokładną diagnozę i powie z jakich produktów osoba z alergią powinna zrezygnować.
  • Uważnie czytaj składy. Pamiętaj, że orzechy mogą chować się w najróżniejszych produktach, nawet w dość nieoczywistych. Jeśli chodzi o najpopularniejsze bakalie, pomocą mogą być fiszki zakupowe dostępne na naszym portalu. Przygotowali je dla naszych czytelników lekarze specjaliści z wieloletnią praktyką w temacie alergii pokarmowych. Można je pobrać stąd: Alergia na pokarm u dzieci – Strefa Alergii
  • Poinformuj środowisko. To ważne, aby współpracownicy i rodzina wiedzieli o diecie Twojej lub Twojego dziecka. To szczególnie ważne, jeśli alergia ma ciężki przebieg, ponieważ nie każdy zdaje sobie sprawę, czym może grozić zjedzenie zakazanego składnika.

Sylwia Gałązka

  1. Fleischer DM, Conover-Walker MK, Matsui EC, Wood RA. The natural history of tree nut allergy. J Allergy Clin Immunol. 2005;116(5):1087–1093.
  2. Weinberger, Tamar, and Scott Sicherer. “Current perspectives on tree nut allergy: a review.” Journal of asthma and allergy 11 (2018): 41.
  3. Kuźmiński, Andrzej, et al. “Tree nut allergy.” Advances in Dermatology and Allergology/Postępy Dermatologii i Alergologii 38.4 (2021): 358-363.
  4. Litwinek, Anna, Weronika Zmysłowska, and Urszula Oczkowska. “NATURALNE OLEJE ROŚLINNE W PIELĘGNACJI SKÓRY.” РОЛЬ ІННОВАЦІЙ В ТРАНСФОРМАЦІЇ ОБРАЗУ СУЧАСНОЇ НАУКИ (2020): 155.
  5. Hansen S. Macadamia nut toxicosis in dogs. Vet Med 2002; 97: 274-6.
  6. Sicherer SH, Furlong TJ, Munoz-Furlong A, Burks AW, Sampson HA. A voluntary registry for peanut and tree nut allergy: characteristics of the first 5149 registrants. J Allergy Clin Immunol. 2001;108(1):128–132.
  7. Smeekens J, Bagley K, Kulis M , authors. Tree nut allergies: allergen homology, cross-reactivity, and implications for therapy. Clin Exp Allergy. 2018. 48:p. 762–72.
  8. Andorf S, Borres MP, Block W, et al. Association of clinical reactivity with sensitization to allergen components in multifood-allergic children. J Allergy Clin Immunol Pract. 2017;5(5):1325–1334.e1324.