Jak pomóc dziecku z alergią
– Tablice kredowe zastępowane są białymi – do pisania pisakami. Podłogi pokryte są wykładziną termoutwardzalną lub panelami. Środki czystości używane do sprzątania są sprawdzane, aby było wiadomo, czy ewentualnie mogą powodować uczulenia. Jeżeli malujemy lub odświeżamy pomieszczenia szkolne stosujemy farby wodne. Wszystkie poważniejsze prace porządkowe lub remontowe wykonywane są w czasie dni wolnych od zajęć. Najczęściej prowadzimy je więc w czasie wakacji i ferii zimowych. Sale są długo wietrzone, aby zapobiegać ewentualnym uczuleniom. Takie czynności, jak np. pastowanie podłóg, wykonywane są przed weekendem lub dłuższym wolnym dla uczniów – wylicza Katarzyna Mitka, dyrektorka Szkoły Podstawowej im. Jana Brzechwy w Sance.
W szkole podobno nie ma zbyt wielu, oficjalnie zgłoszonych alergików. Ważne jednak, aby dbać o komfort każdego dziecka, u którego mogą wystąpić nieprzyjemne objawy. Zwłaszcza, że czasem mogą one nawet zagrażać życiu. Dyrektorka podkreśla, że problemy najczęściej zgłaszane są przez rodziców najmłodszych dzieci.
– Po okresie pandemii, w oddziałach przedszkolnych zdecydowanie zmniejszyła się liczba „pluszaków”. Natomiast te, które pozostały, są regularnie czyszczone bądź prane – tłumaczy K. Mitka.
Alergik w klasie, czyli nie tylko pyłki
Poza uczuleniem na pyłki, kurz czy inne substancje drażniące, rodzice zgłaszają alergie pokarmowe. W takiej sytuacji, na podstawie zaświadczenia lekarskiego lub oświadczenia rodziców, w szkole przygotowywane są oddzielne posiłki, które nie zawierają alergenów. Dodatkowo, prowadzone są zajęcia uświadamiające uczniów. Młodzi ludzie dowiadują się, na jakie problemy mogą cierpieć ich koleżanki i koledzy z klasy.
– W szkole i w przedszkolu prowadzone są programy profilaktyczno-zdrowotne, najczęściej na bazie propozycji Państwowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej. Dzieci przeważnie wiedzą, że jeżeli ktoś ma alergię to znaczy, że albo czegoś nie może jeść albo przebywać w danym miejscu i w danej chwili. Rówieśnicy bez problemu przyjmują to do wiadomości – tłumaczy Katarzyna Mitka i dodaje: – Często są takie sytuacje, że rodzice przyprowadzają do przedszkola dzieci kaszlące i z katarem, twierdząc, że dziecko nie jest chore tylko ma alergię.
Nauczycielom trudno zweryfikować te informacje. Dużym ułatwieniem byłoby, gdyby – zwłaszcza w sezonie infekcyjnym – rodzice przynosili zaświadczenia od lekarza z informacją, że uczeń jest alergikiem. Nie mają jednak takiego obowiązku.
Alergik w szkole – przepisy
W listopadzie minionego roku zostało opublikowane Obwieszczenie Ministra Zdrowia „w sprawie zaleceń postępowania dotyczących opieki nad uczniami z anafilaksją, astmą oskrzelową, alergicznym nieżytem nosa, atopowym zapaleniem skóry i pokrzywką w szkole.” Dokument trafił do placówek oświatowych. Znajdziemy w nim informacje o samych schorzeniach, ale także podstawowe zalecenia, jak pomóc dziecku, które na nie cierpi.
Alergiczny nieżyt nosa
Jego objawy to: wodnisty katar, napadowe kichanie, świąd nosa, świąd i zaczerwienienie spojówek oczu. Występują one po ekspozycji na uczulający alergen, np.
- w sezonie kwitnienia drzew i traw,
- na początku sezonu grzewczego – uczulenie na kurz
- w sytuacji, gdy w klasie (szczególnie w tej samej ławce) jest osoba – która ma w domu silnie uczulające zwierzęta, np.: koty, gryzonie. Alergeny te mogą być przenoszone na ubraniu i szansą na to, żeby pomóc dziecku – jest znalezienie ich źródła. Dziecko ma też prawo przyjąć lek przeciwhistaminowy.
Atopowe zapalenie skóry
To przewlekła, zapalna, niezakaźna choroba skóry, która ma okresy nasilenia i złagodzenia. Uaktywnia się w sytuacji: narażenia na alergeny, przegrzania, spocenia, ale też z powodu stresu i infekcji. Objawami są: zaczerwienienie, zmiany skórne i silny świąd skóry. W czasie zaostrzenia choroby – uczeń może uporczywie drapać się, mieć problemy z koncentracją i może też wydawać się rozdrażniony albo zbyt ruchliwy.
Dobrze byłoby, aby nauczyciel umożliwił uczniowi posmarowanie ciała emolientem, dostarczonym przez rodziców. Należy też kontrolować temperaturę w pomieszczeniach – nie powinna przekraczać 21°C. Uczeń nie musi wykonywać wszystkich ćwiczeń na zajęciach wychowania fizycznego, a jego ławka ma być oddalona od kaloryferów (zwłaszcza w sezonie grzewczym) i nie może znajdować się zbyt blisko tablicy z kredą do pisania. Lepiej też zwolnić dziecko z funkcji „dyżurnego”. Warto także omówić z rodzicami – jakie prace plastyczne uczeń może wykonywać, aby uchronić go przed ewentualnym kontaktem z alergenami.
Pokrzywka
Choroba skóry, charakteryzująca się występowaniem: zaczerwienienia, bąbli przypominających poparzenie przez pokrzywę, obrzęków i silnego świądu skóry.
Powstaje, gdy dziecko jest narażone na alergen np.: kurz, sierść, pokarmy, leki, stres, słońce, ucisk. Co może zrobić nauczyciel? Obserwować ucznia – jeżeli wie o problemie i poinformować rodziców o zaostrzeniu choroby. Dobrze byłoby, gdyby pozwolił zażyć lek przeciwhistaminowy i zmierzył temperaturę. Jeżeli jest podejrzenie, co wywołuje u dziecka pokrzywkę – trzeba odizolować je od źródła problemu.
Astma oskrzelowa
Przewlekła, zapalna choroba układu oddechowego – której zaostrzenie może bezpośrednio zagrozić życiu ucznia. Nagłe napady astmy mogą prowadzić do całkowitej niewydolności oddechowej.
Nauczyciel powinien zwracać uwagę na sytuacje, które mogą wyzwalać napady astmy – a są to: zajęcia na powietrzu w sezonie pylenia albo w sytuacji nagłego ochłodzenia, wysiłek fizyczny, różnica temperatur, narażenie na alergeny: kurz czy zwierzęta. Dziecko reaguje: męczącym kaszlem, świszczącym oddechem, trudnościami w oddychaniu i mówieniu.
Jak pomóc uczniowi?
- wezwać zespół ratownictwa medycznego i powiadomić rodzica
- pozwolić dziecku odpocząć i przyjąć pozycję ułatwiającą oddychanie
- nie zmuszać dziecka do położenia się – w czasie napadu będzie wolało siedzieć
- zachęcać ucznia do spokojnego oddychania
- sprawdzić, czy ma przy sobie leki przepisane przez lekarza na wypadek ataku – jeżeli tak, to je podać.
Anafilaksja
Na koniec – najgroźniejszy scenariusz… Ciężka, natychmiastowa – rozwijająca się od kilku do kilkunastu minut – reakcja alergiczna, która stanowi zagrożenie życia chorego. Przyczynić się do niej może:
- pokarm – np.: mleko, jajko, orzechy arachidowe, soja,
- leki
- użądlenie przez owady błonkoskrzydłe, czyli: osy, pszczoły, szerszenie.
- Anafilaksja może też wystąpić po wysiłku fizycznym.
Objawia się wystąpieniem co najmniej dwóch – z następujących symptomów:
- zaczerwienienie skóry lub pokrzywka
- silny świąd dłoni, stóp i całego ciała
- napad kaszlu
- obrzęk w gardła
- obrzęk języka
- duszność
- świszczący oddech
- brak kontaktu
- utrata świadomości.
Należy wezwać zespół ratownictwa medycznego, powiadomić rodzica i podać adrenalinę. Trzeba pozwolić uczniowi przyjąć wygodną pozycję ciała.
W sytuacji, gdy w klasie jest alergik – dobrze byłoby, żeby nauczyciel porozmawiał z innymi uczniami: uwrażliwił ich na ewentualne problemy, uświadomił i uprzedził, aby uchronić ucznia przed nieprzyjemnymi komentarzami i żartami.
Kamila Konturek-Ziemba
_______________
Więcej o postępowaniu z dzieckiem z alergią w szkole znajdziesz TUTAJ:
