Strefa Alergii | ABC Alergii

Alergia na pleśnie a odczulanie

/ 5.

Data publikacji: 2023-10-26
Do przeczytania w 4 minuty
Zarodniki pleśni utrzymują się w powietrzu znacznie dłużej niż pyłki i roztocze. Równie ciężko od nich uciec ponieważ mogą nam towarzyszyć zarówno w domu jak i na dworze. Dobrym rozwiązaniem wydaje się więc immunoterapia na pleśnie. Jak ona wygląda w przypadku alergii na Alternaria?

Alergia na grzyby pleśniowe

pleśnie, kobieta kicha na dworze, jesień

Nadwrażliwość na grzyby pleśniowe może być tak samo uciążliwa jak na inne alergeny wziewne. Objawia się najczęściej nieżytem nosa, pokrzywką, astmą, alergicznym zapaleniem pęcherzyków płucnych, alergicznym grzybiczym nieżytem zatok oraz atopowym zapaleniem skóry [1]. Co więcej, pleśnie mogą być niemalże wszędzie i nie zawsze od razu zdajemy sobie sprawy z ich obecności. Możemy je spotkać w domu, w takich miejscach jak kuchnia, łazienka, piwnica, a także na dywanie, w tapetach, drewnie czy roślinach [1]. Wychodząc na zewnątrz także możemy zetknąć się z pleśniami, ponieważ pasożytują w glebie, słomie, sianie, czy też na liściach i roślinach [2]. Trudno będzie więc całkowicie się przed nimi uchronić.

Alergia na pleśnie – Alternaria

Co wtedy, gdy objawy dokuczają nam na tyle, że utrudniają codzienne funkcjonowanie? Oprócz zapobiegania powstawaniu pleśni w swoich czterech kątach i leczenia objawowego, pomocna może być immunoterapia na Alternaria alternata. Kiedy? W przypadku wykrycia alergii na jedno z białek tej pleśni – Alt a 1. Co wiemy o samej Alternarii? Lubi osadzać się na owocach, warzywach, zbożach i roślinach, a także w pomieszczeniach o dużej wilgotności i słabej wentylacji. Ponadto, jest w stanie przetrwać w temperaturze od -3 do 35 stopni [3]. Głównym alergenem Alternaria jest białko Alt a 1. Powoduje ono uczulenie u 80% osób z nadwrażliwością na ten gatunek pleśni. Obecność przeciwciał we krwi wobec tego białka oznacza pierwotną alergię na Alternaria. Jednak objawy mogą się pojawić także po zjedzeniu szpinaku, dlatego, że Alt a 1 krzyżuje z tym warzywem [4].

Immunoterapia na grzyby pleśniowe

pleśnie, kobieta u lekarza

Początkowo wprowadzenie skutecznej immunoterapii na pleśnie wydawało się bardzo trudne. Dlaczego? Ponieważ alergia na nie często współwystępuje z nadwrażliwością na inne alergeny wziewne. Szacuje się, że alergia na Alternaria alternata występuje u od 4,4 do 9% Europejczyków, natomiast w Stanach Zjednoczonych jest to 12,9% osób. Powstało także wiele badań, które pokazują skuteczność immunoterapii na tę pleśń. Po roku leczenia zaobserwowano u pacjentów zmniejszenie uczulenia na Alt a 1 i tym samym złagodzenie objawów pomimo dalszego kontaktu z pleśniami [5]. Poprawa nastąpiła szczególnie u tych osób, które zmagały się z alergicznym nieżytem nosa. Ponadto, w wynikach badań z krwi zauważono również obniżenie poziomu przeciwciał IgE. Podczas całego okresu terapii samopoczucie pacjentów było dobre [3].

Wskazania i przeciwskazania do immunoterapii

Warto podkreślić, że immunoterapia jest jedynym leczeniem przyczynowym alergii. Polega na podawaniu pacjentowi uczulającego alergenu w określonych odstępach czasu. Leczenie to trwa od 3 do 5 lat. Wśród wskazań do odczulania wymienia się:

  • Nieskuteczność leczenia farmakologicznego, dalsze występowanie objawów pomimo zażywania leków,
  • Występowanie działań niepożądanych po lekach,
  • Obecność objawów wywołanych przez jeden albo nieliczne alergeny,
  • Narażenie na kontakt z uczulającym alergenem i w związku z tym występowanie dokuczliwych objawów [6].
  • Obecność we krwi przeciwciał przeciw Alt a 1. Według badań, szczepionka z ekstraktem Alt a 1 wykazuje skuteczność leczenia. Białko to jest rozpoznawalne przez większość pacjentów z alergią na pleśnie [3].

Jednakże nie każdy może zostać zakwalifikowany do odczulania. Do przeciwskazań należą:

  • Niekontrolowana astma,
  • Choroby autoimmunologiczne oporne na leczenie,
  • Nowotwory złośliwe,
  • Ciąża,
  • HIV i AIDS,
  • Wiek poniżej 2 lat [7].

[1] Bogacka E., Alergia na grzyby pleśniowe: diagnostyka i leczenie, Pol. Merk. Lek. 2008, XXIV, Sypl. 1, 11.
[2] Mejza F., Pleśnie, Medycyna Praktyczna, https://www.mp.pl/pacjent/astma/wszystkooastmie/kacikalergika/45997,plesnie [dostęp: 10.10.23].
[3] Hernandez-Ramierez G., Barber D., Tome-Amat J., Garrido-Arandia M., Diaz-Perales A., Alternaria aa an Inducer of Allergic Sensitization, Journal of Fungi, 2021, 7(10), 838.
[4] Buczyłko K., Nie tylko alergeny: Alternaria Alternata, Alergia, 2016, 4: 17-22.
[5] Rodriguez D., Tabar A.I., Castillo M., Martinez-Gomariz M., C.Dobski I., Palacios R., Changes in the Sensitization Pattern to Alternaria alternata Allergens in Patients Treated with Alt a 1 Immunotherapy, Journal of Fungi, 2021, 7(11), 974.
[6] Jura-Szołtys E., Rogala B., Immunoterapia w alergiach sezonowych, Alergia Astma Immunologia, 2016, 21 (1): 44-48.
[7] Gawlik R., Kliniczne przeciwwskazania do immunoterapii alergenowej – bezwzględne i względne oraz stałe i czasowe, Alergologia Polska – Polish Jounral of Allergology, 2018, 5, 4: 18-185.