Kobalt wszędzie…
Ciężko jest uniknąć kontaktu z kobaltem, gdyż występuje niemalże wszędzie. Jest także niezbędnym pierwiastkiem dla prawidłowego funkcjonowania naszego organizmu. A to dlatego, że metal ten jest ważną częścią witaminy B12. Ponadto, bierze istotny udział w tworzeniu aminokwasów oraz niektórych białek w komórkach nerwowych. Osoby, które stosują dietę wegetariańską i wegańską, często mają niedobór tego pierwiastka. Natomiast jego nadmiar, tak jak w przypadku innych metali, może być toksyczny dla człowieka [1]. Gdzie możemy znaleźć kobalt?
- W pożywieniu. Zawierają go: czekolada, podroby, masło, owoce morza, lody, suszone owoce, orzechy, fasola, groch, kawa, herbata, kakao, ciastka i desery [1].
- W kosmetykach jako niebieski pigment. Znajduje się w składzie farb do włosów, cieni do powiek, antyperspirantów, barwnikach tatuaży [2],
- W wyrobach przemysłu metalurgicznego, ceramicznego, szklarskiego [3],
- Stosuje się go również w medycynie: w implantach stomatologicznych i ortopedycznych, rozrusznikach, metalowych częściach protez.
- W przedmiotach codziennego użytku: smartfonach, laptopach, myszkach komputerowych, samochodach elektrycznych, biżuterii, zegarkach, kluczach, metalowych guzikach, suwakach i innych zapięciach, środkach czystości, narzędziach metalowych [1].
Alergia na kobalt
Nadwrażliwość na kobalt jest zaliczana do alergii kontaktowych, a jego związki łatwo rozpuszczają się na skórze. Objawy nie pojawiają się od razu, tylko po upływie kilkunastu godzin od kontaktu z metalem. Wyprysk kontaktowy jest najbardziej widoczny po 2-4 dniach. Co więcej, nie występuje on w wyniku zetknięcia się z kobaltem po raz pierwszy. Alergia na ten metal może uaktywnić się nawet po kilku miesiącach lub latach od regularnego kontaktu [3]. Często współwystępuje z alergią na nikiel i chrom [4].
Alergia na kobalt może także być związana z wykonywanym zawodem. Dotyczy głównie osób pracujących w przemyśle, w szczególności w branży metalowej. Wynika to z regularnego i częstego kontaktu z metalami, smarami, olejami, płynami do obróbki metali czy skórzanymi rękawicami. Narażeni są również artyści oraz malarze ceramiki, którzy używają farb ze związkami kobaltu w składzie [3, 5]. Szacuje się, że około 8% Europejczyków jest uczulonych na ten pierwiastek. Według prof. K. Buczyłko, można wyróżnić następujące typy alergii na kobalt:
- miejscowe alergiczne kontaktowe zapalenie skóry,
- rozsiane alergiczne kontaktowe zapalenie skóry,
- uogólniony zespół alergii kontaktowej,
- wyprysk potnicowy,
- kobaltoza [1].
W wyniku nadwrażliwości na kobalt mogą wystąpić wypryski skórne, zaczerwienienie oraz swędzenie skóry, a także refluks przełykowy, objawy astmy czy suchość oczu [1].
Aby wykryć alergię na kobalt wykonuje się płatkowe testy skórne na plecach oraz wziewne próby prowokacyjne. Kiedy wyniki wskażą nadwrażliwość na ten metal, można rozważyć dietę ubogokobaltową. Jednak należy zachować ostrożność, gdyż dieta ta może spowodować niedobór witaminy B12 w organizmie. Warto abyśmy zwracali także uwagę na styczność z konkretnymi przedmiotami, lub wybierali takie które mają małą ilość kobaltu albo nie mają go wcale [1].
Natalia Gajek
