Alergeny roztoczy kurzu w powietrzu
Od opisania roztoczy kurzu domowego jako głównego źródła alergenów w kurzu minęło już ponad 50 lat [1]. Dzisiaj znamy już 31 alergenów roztoczy, które są głównie produktami przemiany materii. W większości są to małe cząsteczki, łatwo unoszące się w powietrzu i długo się w nim utrzymujące. Stąd już prosta droga do oskrzeli uczulonego i wywołania objawów alergii [2, 3].
Co ciekawe roztocze mogą być zarówno alergenami wziewnymi (najczęściej należą do gatunku Dermatophagoides pteronyssinus), jak i pokarmowymi (gatunek Dermatophagoides farinae, który można spotkać np. w nieprawidłowo przechowywanej mące).
Alergia na roztocze. Leczenie czy unikanie
Alergia na roztocze kurzu to najczęstsza przyczyna alergii na świecie. Nic dziwnego więc, że poszukiwane są coraz lepsze metody walki z tym uczuleniem. Najważniejsze w terapii alergii na roztocza jest konwencjonalne leczenie dzielące się na objawowe i przyczynowe.
- Objawowe leczenie polega na niwelowaniu skutków alergii „tu i teraz” poprzez użycie różnego rodzaju leków (przeciwhistaminowych, glikokortykosteroidów itp.).
- Przyczynowe leczenie to immunoterapia, potocznie nazywana odczulaniem. Pozwala na stopniowe nabycie tolerancji, na niewielkie dawki alergenu, jednak nie u każdego jest równie skuteczna [1, 3].
To co każdy może sam na własną rękę zrobić, aby ograniczyć objawy alergii to właśnie ograniczanie ekspozycji na alergeny roztoczy. Proste czynności i zmiany w domu mogą w skuteczny sposób ułatwić życie osobom uczulonym.
Alergia na roztocze. Dlaczego warto unikać roztoczy
Najwięcej alergenów roztoczy znajduje się w miejscach najłatwiej gromadzących kurz: w materacach, pościeli, dywanach, fotelach i innych tapicerowanych meblach. W takiej sytuacji świadome minimalizowanie poziomu alergenów wydaje się być warte rozważenia wśród osób uczulonych [1].
Zmniejszenie narażenia na alergeny roztoczy będzie miało korzystny wpływ na samopoczucie uczulonego. Oznacza to mniejszą ilość dni z zatkanym, niedrożnym nosem, astmą alergiczną oraz z trudnościami z zasypianiem [3]. Wśród dzieci uczulonych na roztocza kurzu jest to natomiast ważne w kontekście tzw. „marszu alergicznego”.
Udowodnione jest, że uczulamy się najpierw na kilka głównych alergenów roztoczy, natomiast później, z biegiem czasu, o ile nie rozpoczniemy leczenia, uczulamy się na kolejne, początkowo mniej istotne dla nas alergeny [5]. To prowadzi do zaostrzenia objawów. Jak zatem można ograniczyć ilość alergenów roztoczy w domu?
Jak się pozbyć roztoczy, czyli co zrobić z alergią na roztocze?
W jaki sposób zabezpieczyć sypialnie:
- Możemy pokryć materace i poduszki delikatną, gęsto uszytą tkaniną oraz prać pościel i wszystkie koce co 1 do 2 tygodni.
Ograniczy to osadzanie się i przedostawanie w głąb materaca i poduszek roztoczy kurzu. Regularne pranie pościeli jest ważne, ponieważ pozwala na usuwanie pozostających w niej resztek roztoczy i ich odchodów [1]. - Jeśli to możliwe, należy usunąć z sypialni dywany oraz ograniczyć liczbę tapicerowanych mebli. Wszystkie rzeczy na których nieświadomie zostawiamy złuszczony naskórek są doskonałym siedliskiem roztoczy i ich uczulających produktów przemiany materii. Dlatego ograniczona ilość dywanów i tapicerowanych mebli będzie w skuteczny sposób ograniczała ekspozycję na alergeny roztoczy kurzu domowego [1].
- Użycie oczyszczacza powietrza z filtrem HEPA, który w sposób fizyczny będzie przechwytywał molekuły alergenowe w filtrze[1].
W pozostałych pomieszczeniach domu należy zwrócić szczególną uwagę na:
- Utrzymanie relatywnie niskiej wilgotność powietrza (do 45%). Rozmnażanie się i rozwój roztoczy kurzu jest w dużym stopniu zależny od wilgotności powietrza. Im jest wyższa, tym lepsze warunki do ich rozwoju. [1].
- Wietrzenie domu w ciepłe, suche dni. Pozwoli na pozbycie się części alergenu oraz obniży wilgotność wewnątrz pomieszczeń, co ograniczy cykl rozwojowy roztoczy kurzu [1].
- Odkurzanie mieszkania i dywanów dwa razy w tygodniu. Częste sprzątanie ograniczy ilość zalegającego kurzu, który zawiera alergeny roztoczy. Dywany powinny być dodatkowo regularnie trzepane na zewnątrz w ciepłe i suche dni [1].
Środki roztoczobójcze:
- Pomocne w walce z roztoczami są również specjalne środki. Część z nich zabija roztocze za pomocą substancji chemicznych (np. benzoesan benzylu, kwas taninowy, alkohol benzylowy) oraz naturalnych (geraniol). Niektóre mają działanie odstraszające roztocze lub neutralizują ich alergeny. Zadaniem jeden z grup preparatów jest przyśpieszenie rozkładu martwego naskórka, którym żywią się roztocze.
Rafał Śliwa
