Strefa Alergii | ABC Alergii

Alergia na konia. Czy to możliwe połączenie?

/ 5.

Data publikacji: 2023-08-09
Do przeczytania w 4 minuty
Konie to z pewnością wyjątkowe zwierzęta. Zachwycają swym wyglądem, gracją, mądrością i przywiązaniem do człowieka. Wielu z nas ceni sobie ich towarzystwo. Jednak czy każdy może sobie na nie pozwolić? Alergia na konia dotyczy najczęściej osób, które są najbliżej tych zwierząt. Jak może się objawiać?

O koniach słów kilka

Te niezwykłe i szlachetne stworzenia są z nami niemalże od zawsze. Konie zostały udomowione już 3500 lat p.n.e. i stały się nieocenioną pomocą dla ludzi. Brały udział w wojnach, polowaniach służąc przede wszystkim jako środek transportu. W ciągu ostatnich tysiącleci ciągnęły wózki, rydwany, a nawet wagony. Zwierzęta te były dawniej również symbolem pozycji społecznej i bogactwa. Z czasem też zaczęły mieć znaczenie w sferze sportowej, do dzisiaj biorą udział w wyścigach czy igrzyskach olimpijskich [1].

Jak szybkie potrafią być konie? Mogą osiągać prędkość nawet do 50km/h, a w ciągu dnia mogą przemierzyć drogę o długości 150 kilometrów. Kiedy poruszają się stępem, ich tempo wynosi ok 5-6km/h. Dla porównania, człowiek idzie z prędkością około 6km/h. Przeciętny człowiek jest w stanie udźwignąć około 25 kg, koń uniesie 100kg. Natomiast gdy ciągnie wóz, może być nawet na nim dwukrotnie więcej kilogramów od wagi tego zwierzęcia [1]. Konie biorą także udział w rehabilitacji osób niepełnosprawnych. Metoda ta nazywa się hipoterapią. Dzięki jeździe konnej i przebywaniu z tym stworzeniem, stan pacjentów z różnymi chorobami często się poprawia [2].

kobieta i koń na tle zachodzącego słońca, kobieta stoi obok konia, człowiek i koń, alergia na konia

Czy każdy może mieć kontakt z koniem?

Oprócz tego, że konie mogą być wiernym przyjacielem człowieka, to mogą też alergizować. Na uczulenie są narażone głównie osoby, które mają z tymi zwierzętami częsty kontakt, czyli np. dżokeje, weterynarze, rolnicy czy pracownicy stajni. Jednak alergia może spotkać również tych, którzy spotykają konie sporadycznie [3]. Jakie objawy mogą wystąpić po kontakcie z koniem?

  • Kichanie, katar, świąd nosa,
  • swędzenie i zaczerwienienie spojówek,
  • ataki astmy [4].

Najwięcej alergenów konia spotkamy będąc w stajni, przy bezpośredniej styczności ze zwierzęciem, ale nie tylko. Mogą one również być przenoszone na ubraniach, czy znajdować się w kurzu domowym. Alergeny te mogą pozostawać także na tapicerowanych meblach i innych przedmiotach, w których jest końskie włosie [5].

Jak często może się pojawiać alergia na te ssaki? W przeprowadzonym badaniu u losowo wybranych 125 tureckich pracowników stajni, u 12,8% z nich stwierdzono uczulenie na konia. Wykonano u nich ankietę o stanie zdrowia, występujących objawach, badanie fizykalne, testy skórne oraz badanie spirometryczne. Natomiast w innym badaniu, w którym uczestniczyły 42 osoby z Iranu, u 31% z nich punktowe testy skórne były pozytywne dla alergenów konia. U 6 badanych wykazano jednocześnie alergię na królika [3]. Specjaliści opisali też przypadki wystąpienia wstrząsu anafilaktycznego po kontakcie z koniem [6].

Alergia na konia – co uczula?

Wyróżniamy kilka głównych alergenów konia:

  • Equ c 1 – to lipokalina, znajdująca się w skórze oraz ślinie. Białko to jest podobne do Fel d 1 czyli alergenu kota, oraz tych, które są u świni i gryzoni.
  • Equ c 2 – lipokalina, alergen podobny do głównego alergenu sierści krowy, czyli Bos d 2.
  • Equ c 3 – albumina, białko produkowane w wątrobie. Jest obecne w mięsie, naskórku i mleku koni.
  • Equ c 4 – białko występujące w pocie konia, które jest podobne do alergenu kota, Fel d 8, znajdującego się w jego śliniance żuchwowej. Warto wspomnieć, że konie wydzielają dużą ilość potu, a tym samym Equ c 4. [3].
  • Ag 6, Ag 9, Ag 11 – występują we włosach konia [7].

Lipokaliny, które pojawiają się w alergenach konia, należą do najistotniejszej rodziny alergenów wziewnych u zwierząt. Alergeny, które są w tej grupie, mogą ze sobą reagować krzyżowo. To znaczy, że mając alergię na kota czy psa, możemy dostać objawów alergicznych przy kontakcie z koniem i na odwrót [9]. Warto dodać, że młode konie mogą uczulać mniej niż dorosłe, tak samo samice mają mniejszą ilość alergenów niż samce [8].

konie, konie różnej maści, portret trzech koni, głowy koni, alergia na konia

Jak zdiagnozować alergię na konia?

Podstawą do zdiagnozowania alergii jest dokładny wywiad lekarski. Ważna jest też obserwacja występujących objawów. Alergolog może również zlecić wykonanie punktowych testów skórnych oraz testów z krwi. W przypadku wyników pozytywnych, zalecane jest ograniczenie kontaktu ze zwierzęciem. W razie wystąpienia objawów, dostępne jest leczenie farmakologiczne [5].

[1] Człowiek i koń – historia cywilizacji, https://horseshoe.pl/czlowiek-i-kon-historia-cywilizacji/ [dostęp: 14.07.23].
[2] Polski Związek Hodowców Koni, Hipoterapia, https://www.pzhk.pl/formalnosci/hipoterapia/ [dostęp: 14.07.23].
[3] Ukleja-Sokołowska N., Bartuzi Z., Alergia na konia – nowe fakty, Alergia Astma Immunologia 2016, 21 (3): 140-145.
[4] Dadas-Stasiak E., Kalicki B., Jung A., Najczęściej występujące przyczyny i rodzaje alergii u dzieci w świetle aktualnej epidemiologii, Pediatr Med Rodz 2010, 6 (2), 92-99.
[5] Krazue A., Lange J., Kulus M., Alergia na zwierzęta, Alergoprofil 2011, 7, nr 1, 16-23.
[6] Kuźmiński A., Ukleja-Sokołowska N., Lis K., Bartuzi Z., Ostra reakcja alergiczna po ekspozycji na alergen konia, Alergia Astma Immunologia 2021, 26 (1): 40-43.
[7] Rudzki E., Alergia na włos konia, Medycyna Praktyczna, https://www.mp.pl/pacjent/alergie/chorobyalergiczne/alergeny/wziewne/60034,alergia-na-wlos-konia [dostęp: 14.07.23].
[8] Gawlik R., Charakterystyka wybranych alergenów zwierząt, Terapia, 2008, 4: 18-20.
[9] Wawrzeńczyk A., Napiórkowska-Baran K., Wawrzeńczyk A., Alska E., Bartuzi Z., Panalergeny – źródło alergii pokarmowej, Alergia Astma Immunologia 2019, 24 (4): 164-169.