W minionym tygodniu odbyło się drugie posiedzenie Parlamentarnego Zespołu do spraw chorób alergicznych. Spotkanie prowadziła przewodnicząca Zespołu, posłanka Maja Nowak. Uczestniczyli w nim przedstawiciele organizacji pacjenckich, Polskiego Towarzystwa Alergologicznego, Ministerstwa Zdrowia oraz Rzecznika Praw Dziecka.
Głównym tematem spotkania była sytuacja najmłodszych pacjentów z ciężką postacią atopowego zapalenia skóry i ich dostępu do nowoczesnych terapii. Najskuteczniejszym rozwiązaniem w ostatnich latach okazała się terapia lekami biologicznymi. Polscy pacjenci mogą z niej korzystać w ramach programów lekowych od 2021 roku. Okazuje się jednak, że nie wszystkie dzieci z ciężką postacią AZS mają dostęp do terapii. Sprawa została poruszona przez przedstawicieli Polskiego Towarzystwa Chorób Atopowych. Jak tłumaczył Hubert Godziątkowski, prezes PTCA, leki biologiczne są dostępne dla dzieci od 6 roku życia. Tym samym z możliwości skorzystania z nowoczesnej terapii zostali wyłączeni najmłodsi pacjenci. Problem jest znaczący, ponieważ właśnie w tej grupie osób z atopowym zapaleniem skóry jest najwięcej.
– Na AZS choruje około 25 proc. dzieci i 2–3 proc. osób dorosłych. Najczęściej AZS dotyka najmłodszych, od 0 do 4 lat i w wieku 5 do 9 lat. Wśród osób starszych liczba pacjentów wyraźnie się zmniejsza – tłumaczyła prof. Karina Jahnz-Różyk, konsultant krajowa do spraw alergologii.
Leki biologicze – zmiana od stycznia
O rozszerzenie refundacji zabiegało środowisko lekarskie, ale przede wszystkim rodzice najmłodszych pacjentów. W ich imieniu przedstawiciele PTCA zwrócili się również o pomoc do Rzecznika Praw Dziecka, który interweniował w Ministerstwie Zdrowia. Podczas posiedzenia zespołu, przedstawiciele resortu poinformowali o planowanych zmianach na liście refundacyjnej.
– Terapia dupilumabem będzie dostępna od 1 stycznia 2025 roku dla pacjentów z ciężką postacią atopowego zapalenia skóry w wieku od 6 miesiąca do 5 roku życia – informował Mateusz Oczkowski, zastępca dyrektora Departamentu Polityki Lekowej i Farmacji Ministerstwa Zdrowia. – Chciałbym również uściślić, że w tej chwili dzieci z ciężką postacią atopowego zapalenia skóry mają dostęp do terapii biologicznej, ale od 6 roku życia – dodawał przedstawiciel resortu.
Jak tłumaczył, ograniczenie wiekowe w korzystaniu z programu lekowego nie jest spowodowane barierami administracyjnymi w Ministerstwie Zdrowia, ale procedurą rejestracji leków. Przeprowadza się ją w wybranych grupach wiekowych pacjentów. W związku z tym, że dupilumab został zarejestrowany w Polsce również w młodszej grupie chorych, mógł trafić do procesu refundacji.
Zatrzymać marsz alergiczny
Przedstawiciele PTA tłumaczyli również, że zastosowanie nowoczesnych terapii może przełożyć się w na mniejszą liczbę pacjentów z ciężkimi postaciami chorób alergicznych.
– Atopowe zapalenie skóry dotykające najmłodsze dzieci może stać się początkiem marszu alergicznego, w którym jedna postać alergii przeradza się w drugą. Gdy zaczniemy więc leczyć dzieci skutecznie maksymalnie wcześnie, wówczas doprowadzamy do sytuacji, że pacjentów ciężko chorych jest zdecydowanie mniej – tłumaczył prof. Marek Kulus, członek zarządu Polskiego Towarzystwa Alergologicznego.
Leki biologiczne i ich efekty
W tej chwili polscy pacjenci z ciężką postacią atopowego zapalenia skóry mogą w ramach programów lekowych stosować pięć leków biologicznych. Najwięcej chorych korzysta z terapii dupilumabem. W 2023 roku przyjmowało go 938 osób, w tym roku już około 1500. Blisko 400 osób korzysta w tym roku z terapii upadacytynibem, który jest dostępny dla pacjentów powyżej 12 roku życia. W programie lekowym znalazły się również: tralokinumab (od 12 roku życia), baricytynim (od 18 roku życia) oraz abrocytynib (również od 18 roku życia).
O efektach terapii biologicznej u dzieci z ciężką postacią AZS mówił prof. Adam Sybilski, członek zarządu PTA oraz kierownik Kliniki Pediatrii i Alergologii Państwowego Instytutu Medycznego MSWiA w Warszawie.
– Wspólnie z prof. Ireną Walecką z Kliniki Dermatologii tegoż instytutu prowadzimy leczenie biologiczne 172 pacjentów pediatrycznych. Nasze doświadczenia są fantastyczne. Leczenie biologiczne działa spektakularnie – tłumaczył prof. A. Sybilski.
Gdzie szukać informacji?
Więcej informacji o kryteriach włączenia do programu oraz ośrodkach, w których realizowana jest terapia biologiczna w ciężkiej postaci AZS można znaleźć na stronie Polskiego Towarzystwa Chorób Atopowych (www.ptca.pl). Pacjenci mogą również zadzwonić na bezpłatną infolinię PTCA, tel. 22 164 78 83.
