Alergia u dzieci kontra alergia u dorosłych
Alergie są wyrazem nadgorliwego działania układu immunologicznego. Rozwijają się, gdy identyfikuje on niegroźne substancje pochodzące ze środowiska (alergeny). Należą do nich: pyłki, pleśnie, sierści zwierząt czy pokarmy, jako szkodliwe.
Alergie mogą rozwinąć się w dowolnym momencie życia człowieka. Zwykle jednak ujawniają się w dzieciństwie, co ma związek z niedojrzałością układu immunologicznego. Dzieci mogą z wiekiem nabyć tolerancję dla określonych alergenów. Potocznie mówi się o „wyrastaniu z alergii”. Choć często zdarza się, że dorastaniu nie towarzyszy mijanie alergii, tylko zmiana jej objawów i alergenów, na które odpowiada układ odpornościowy. Oczywiście możliwe jest też pojawienie się alergii w życiu dorosłym. Charakterystyczne jest, że u dzieci dominującymi alergenami są pokarmy, co ma związek między innymi z niedojrzałością przewodu pokarmowego. Z wiekiem udział alergenów pokarmowych zmniejsza się (co nie znaczy, ze całkowicie zanika i jest to związane z właściwościami samych alergenów – ich „siłą”), zaś wzrasta znaczenie alergenów powietrzno-pochodnych (wziewnych). Podobnie zmienia się sposób manifestacji choroby. U dzieci wśród objawów alergii dominują zaburzenia ze strony układu pokarmowego oraz różnego rodzaju zmiany skórne, które następnie ustępują miejsca astmie i alergicznemu nieżytowi nosa.
Warto zdać sobie sprawę z tego, że alergia jest chorobą dynamiczną. Na jej rozwój, nasilenie i spektrum objawów wpływ ma wszystko co wpływa na działanie układu odpornościowego. Czyli zarówno stopień jego dojrzałości (w tym starzenie się) jak również różne infekcje (szczególnie wirusowe), stan odżywienia organizmu, zmęczenie czy stres.
Alergia u dzieci – jak diagnozować?
Skoro już wiemy, że alergia u dzieci i dorosłych wygląda trochę inaczej to słusznie pojawia się pytanie. Czy diagnostyka także przebiega inaczej? Otóż nie – diagnostyka jest taka sama. Jak zawsze zaczyna się od zebrania dokładnego wywiadu alergicznego przez lekarza. Następnym krokiem jest oczywiście badanie pacjenta i ocena widocznych oraz zgłaszanych objawów klinicznych. Po tych dwóch etapach następuje wybór rodzaju testów diagnostycznych oraz dobór odpowiednich alergenów do testowania.
Czyli jakie testy zastosować w alergii u dzieci?
U dzieci stosuje się te same testy co u dorosłych, o ile ich wykonanie jest możliwe. Natomiast co podczas analizy wyników bierze się pod uwagę? Wiek dziecka i związane z tym parametry fizjologiczne, które mogą mieć wpływ na wynik testu. Do takich czynników należy np:
- stopień dojrzałości skóry (im młodsze dziecko tym skóra jest mniej dojrzała i może być słabo-rektywna)
- stopień dojrzałości układu immunologicznego (dzieci zasadniczo mają niskie stężenia immunoglobulin wszystkich klas, co zmienia się z wiekiem).
Spośród testów In vivo u dzieci wykonuje się punktowe testy skórne i naskórkowe testy płatkowe (nie robi się testów śródskórnych). Nie ma tu dolnej granicy wiekowej, od której taki test można wykonać. Często natomiast liczba alergenów używanych podczas jednego testu jest mniejsza. Trzeba jednak pamiętać, że podczas tego typu badań pacjent musi współpracować, a z dziećmi (szczególnie małymi) czasem jest to trudne. Tak więc wszystko zależy tu od charakteru i temperamentu dziecka. Problem niedojrzałości skóry rozwiązuje kontrola dodatnia (histamina) stosowana w teście. Do niej można odnosić wyniki testów z zastosowanymi alergenami.
U dzieci w każdej grupie wiekowej z powodzeniem wykonuje się również testy In vitro – czyli oznacza się stężenie immunoglobulin E swoistych dla konkretnych alergenów (sIgE). Wykonuje się zarówno testy dla pojedynczych alergenów jak i różnego rodzaju testy wieloparametrowe. Co jest indywidualnie dobierane do potrzeb danego dziecka.
U dzieci wykonuje się również próby prowokacji alergenem oraz stosuje diagnostyczne diety eliminacyjne. Prowadzone są zawsze pod ścisłym nadzorem lekarza i w odpowiednim zabezpieczeniu medycznym. Prowokacje „domowe” nie są bezpieczne.
To, jakie alergeny wybrać do testów zarówno In vivo jak i In vitro zależy od indywidualnego wywiadu.
Więcej o testach przeczytasz tutaj: https://strefaalergii.pl/abc-alergii/testy-na-alergie-w-pigulce/
Czy każdy dodatni wynik testu oznacza alergię?
Nie zawsze dodatni wynik testu „skórnego” czy testu „z krwi” oznacza alergię. Takie wyniki na pewno są związane z uczuleniem na dany alergen. Uczulenie to nie to samo co alergia. O alergii mówimy tylko wówczas jeśli po kontakcie z danym alergenem pojawiają się objawy choroby. Zdarza się, że wynik testu z jakimś alergenem jest dodatni (np. na skórze pojawił się bąbel, lub obecne jest IgE swoiste dla tego alergenu), a pacjent toleruje testowany alergen. Wówczas właśnie mówimy o uczuleniu, ale nie o alergii. Nie stosuje się eliminacji takiego alergenu, ale zachowuje się coś w rodzaju wzmożonej czujności względem niego. Uczulenie może sugerować pewną predyspozycję do rozwoju alergii na dany alergen, ale jej nie przesądza. Także wynik ujemny testów nie wyklucza alergii na dany alergen. Przyczyn tego zjawiska może być wiele.
Generalnie warto zachować dwie zasady:
- nie testuje się pacjenta w kierunku alergenów, po kontakcie z którymi nie zgłasza objawów
- każdy wynik dodatni i ujemny testów „alergicznych” należy wnikliwie przeanalizować z danymi pochodzącymi z wywiadu i objawami obecnymi u pacjenta lub przez niego zgłaszanymi
Zdecydowanie odradza się samodzielne interpretowanie wyników badań i samo-leczenie.
I jeszcze jedno – ze względu na to, iż alergia jest chorobą dynamiczną to testy warto powtarzać (tak co 1-2 lata), szczególnie w okresie do 6 roku życia dziecka. I oczywiście także w sytuacji, gdy obserwujemy zmiany objawów lub pojawiają się niepokojące objawy po kontakcie z innymi alergenami. Czyli reagujemy także dynamiczne.
Czego nie robić w diagnostyce alergii u dzieci
W diagnostyce chorób alergicznych, czy to u dzieci czy u dorosłych, nie wykonuje się żadnych testów, których wiarygodność nie została potwierdzona odpowiednimi badaniami. Tu zalicza się m. in. :
- testy biorezonansu, badanie włosa (paznokcia),
- kinezjologię stosowaną,
- puls-test, irydologię,
- testy cytotoksyczne,
- oznaczanie swoistych dla pokarmów IgG oraz wiele innych dziwnych testów, których opisy można znaleźć w szeroko pojętym „Internecie”.
Żadne z tych badań nie jest akceptowane przez różne światowe towarzystwa naukowe i grupy eksperckie zajmujące się problematyką diagnozowania i leczenia alergii.
