Strefa Alergii | Trendy w alergii

Alergia na klej do rzęs coraz częstsza. Co robić, kiedy wystąpi?

/ 5.

Data publikacji: 2024-10-17
Do przeczytania w 7 minut
Przedłużanie i zagęszczanie rzęs jest niesłabnącym trendem, a zabieg ten coraz częściej – zamiast w salonie kosmetycznym – wykonywany jest w domu. Sztuczne rzęsy, klej i inne profesjonalne produkty do stylizacji bez problemu może kupić każdy, jednak czy każdy powinien samodzielnie ich używać? To spora oszczędność, ale też duże zagrożenie, np. w kontekście ryzyka wystąpienia alergii na klej do rzęs. Po czym poznać, że mamy do czynienia z taką właśnie reakcją? Jakie objawy o niej świadczą? Sprawdźmy!

Przedłużanie rzęs – czy to bezpieczne dla oczu?

Przedłużanie rzęs polega na przyklejaniu sztucznych odpowiedników (w postaci kępek lub pasków) do podstawy naturalnych rzęs. Zabieg ten, choć jest stosowany powszechnie i uchodzi za bezpieczny, może mieć negatywne (choć przeważnie krótkotrwałe) następstwa w postaci:

  • suchości i pieczenia oczu,
  • obrzęku powiek,
  • bólu, zaczerwienienia i swędzenia,
  • uczucia ciężkich powiek [1].

Niekiedy prowadzi do powikłań takich jak kontaktowe zapalenie skóry, toksyczne zapalenie spojówek i alergiczne zapalenie brzegów powiek [1].

Przedłużanie rzęs u kosmetyczki

Uczulenie na sztuczne rzęsy czy alergia na klej do rzęs?

Wiele niezależnie prowadzonych badań pozwoliło wskazać, że przyczyną tych problemów jest jeden produkt kosmetyczny – klej do rzęs. Chociaż znaczenie mają także mechaniczne uszkodzenia, do których dochodzi w trakcie zabiegu [1].

W bazie Ośrodka Kontroli Zatruć w Pawii odnotowano 42 przypadki reakcji na klej do paznokci lub sztucznych rzęs konsultowane przez toksykologów (dane na 2020 rok) [2]. Reakcje te miały różne nasilenie. Występowały głównie po kontakcie kleju bezpośrednio ze skórą (rzadziej – wskutek przewlekłego wdychania, np. w związku z wykonywaną pracą). Po użyciu kleju do rzęs dominowały:

  • objawy ze strony skóry (zaczerwienienie, pęcherze, uszkodzenie naskórka),
  • objawy ze strony oczu (obrzęk i sklejenie powiek, przekrwienie spojówek, pieczenie, dyskomfort, ostry, silny ból).

Objawy alergii na klej do rzęs

Takie objawy mogą być skutkiem nie tylko samego zabiegu przedłużania rzęs, ale też przypadkowego rozlania preparatu, np. przez dziecko [2]. U dzieci niejednokrotnie dochodziło do połknięcia kleju. Badania wykazały obecność pozostałości zaschniętego kleju przyczepionych do błony śluzowej jamy ustnej, gardła, tchawicy czy też oskrzeli. U dorosłych natomiast odnotowano przypadki pomylenia butelki kleju z kroplami do oczu i zaaplikowania tego produktu bezpośrednio do worka spojówkowego [2,3].

Etykieta prawdę powie…

Według autorów badania zdawkowe informacje podawane na etykietach są całkowicie nieadekwatne do ryzyka, jakie wiąże się z zastosowaniem tego typu produktów (chodzi głównie o ryzyko oparzeń, urazów i zmian chorobowych, takich jak długotrwałe dermatozy) [2,5]. Etykiety są małe (podobnie jak butelki z klejem) i nieczytelne, a szczegółowe informacje o składzie trudno uzyskać nawet drogą bezpośredniego kontaktu z producentem. Ponadto dochodzi do sytuacji, że klej do paznokci jest sprzedawany jako klej do sztucznych rzęs lub używany zamiast niego [2]. Nie można też wykluczyć fałszowania etykiet, zwłaszcza w przypadku produktów pochodzących spoza Europy [2].

Co uczula w kleju do rzęs?

W składach klejów do rzęs dominują trzy substancje: alkohol, cyjanoakrylan i metakrylanu metylu [2]. Mogą znaleźć się tam także lateks czy amoniak [1]. Najbardziej problematyczny jest cyjanoakrylan – to właśnie on wywołał objawy u większości spośród 42 włoskich pacjentów. Cyjanoakrylan wykazuje właściwości wiążące. Dlatego też znajduje zastosowanie jako składnik kleju medycznego, stosowanego m.in. w operacjach powiek i innych zabiegach chirurgicznych [2,4].

Przyklejanie sztucznych rzęs

Warto wiedzieć, że cyjanoakrylan wykorzystuje się też jako „szybko działający” klej do majsterkowania, a w tej postaci jest znacznie bardziej drażniący i toksyczny dla tkanki skórnej w porównaniu z klejem medycznym [2,4]. Niestety, zdarzają się przypadki użycia kleju cyjanoakrylowego nieprzeznaczonego do zastosowań kosmetycznych, np. do przyklejania sztucznych paznokci czy rzęs [2,3].

Co istotne, cyjanoakrylan wchodzi w reakcje egzotermiczne, może więc powodować poparzenia skóry i „wypalać” dziury na ubraniach. Właśnie dlatego klej do paznokci, rozlany na skórę w wyniku nieszczęśliwego wypadku, doprowadził do oparzeń I i II stopnia u części pacjentów, którzy konsultowali się w ośrodku w Pawii.

Kto jest najbardziej narażony?

Alergia na klej do rzęs może wiązać się z długotrwałym stosowaniem i wdychaniem oparów cyjanoakrylanu. W grupie szczególnego ryzyka znajdują się osoby zawodowo narażone na kontakt z klejem. Są to nie tylko pracownicy branży kosmetycznej i przemysłu, ale także szewcy czy modelarze [5]. Cyjanoakrylan – oprócz tego, że działa drażniąco na oczy, skórę i drogi oddechowe – jest również alergenem kontaktowym. Poza tym istnieją dowody naukowe na to, że może wywołać astmę zawodową [5]. Objawy astmatyczne (kaszel, świszczący oddech) u niektórych osób pojawiają się już po 2–4 tygodniach pracy z klejem [5].

Jednak może być tak, że alergia na klej do rzęs ujawni się już po pojedynczym zabiegu kosmetycznym [2]. W Japonii opisano przypadek młodej kobiety (24 lata). Do uczulenia prawdopodobnie doszło u niej w wyniku zabiegu operacyjnego, po którym na skórę nałożony został klej medyczny. Natomiast objawów 24-latka po raz pierwszy doświadczyła jakiś czas później – w wyniku nałożenia kleju do rzęs z cyjanoakrylanem [4].

Podstawowym narzędziem diagnostycznym są tutaj testy płatkowe, które pozwalają stwierdzić, czy reakcja rzeczywiście ma podłoże alergiczne [4].

Alergia na klej do rzęs, sklejenie powiek. Co robić?

W przypadku wystąpienia reakcji na klej do rzęs należy postępować bardzo ostrożnie, ponieważ tkanki oka są wyjątkowo delikatne i wrażliwe. Pierwszym i najważniejszym, co należy zrobić, jest długie i dokładne płukanie oczu (co najmniej 30 minut) sterylnym roztworem soli fizjologicznej. Najlepiej zacząć działać, zanim jeszcze klej zdąży wyschnąć. Jak najszybsze wypłukanie produktu jest kluczowym postępowaniem również w przypadku, gdy klej do rzęs dostanie się do jamy ustnej dziecka [1].

Następnie – o ile pozwala na to stan oczu – trzeba usunąć resztę kleju, np. wacikiem z wazeliną, lub udać się do kosmetyczki, która odklei rzęsy i dokładnie oczyści brzegi powiek. Nie wolno czekać na samoistne ustąpienie objawów.

Jeżeli powieki są sklejone, nie należy wymuszać otwierania oczu. Jeśli natomiast mocno skleją się rzęsy, można je przeciąć, by sprawdzić, czy powieki się poruszają. W najcięższych przypadkach, gdy dojdzie do sklejenia powiek z gałką oczną, konieczne może być rozdzielenie chirurgiczne [2]. Wówczas należy niezwłocznie wezwać zespół ratownictwa medycznego lub udać się na izbę przyjęć.

Jeśli objawy reakcji alergicznej nie są mocno nasilone, powinna wystarczyć konsultacja z okulistą, alergologiem czy lekarzem rodzinnym w najbliższym dostępnym terminie. Lekarz zaleci zastosowanie odpowiednich preparatów, które pozwolą na złagodzenie objawów alergii.

Usuwanie sztucznych rzęs

[1] Masud M. i in., Eyelid Cosmetic Enhancements and Their Associated Ocular Adverse Effects (2019). Medical Hypothesis Discovery and Innovation in Ophthalmology, 8(2), 96–103.

[2] Brambilla E. i in., Exposure to Nail and False Eyelash Glue: A Case Series Study (2020). International Journal of Environmental Research and Public Health, 17(12), 4283.

[3] Samet A. i in., Nail glue injuries to the eye: assessment of two cases (2021). Canadian Journal of Ophthalmology, 57(1), e11–e13.

[4] Sato M., Inomata N., Aihara M., A case of contact dermatitis syndrome caused by Dermabond®, followed by contact dermatitis caused by false eyelash glue and Aron Alpha® glue: possibility of cross-reactions among cyanoacrylates (2017). Contact Dermatitis, 77, 406–429.

[5] Soćko R., Czerczak S., 2-Cyjanoakrylan etylu. Dokumentacja dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego (2011). Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy, 3(69), 31–45.

[6] Pesonen M., Kuuliala O., Henriks-Eckerman M.-L., Aalto-Korte K., Occupational allergic contact dermatitis caused by eyelash extension glues (2012). Contact Dermatitis, 67, 306–320.