Trawy mogą stać się przyczyną uciążliwych objawów u alergików już z końcem kwietnia. Do pyłków traw, dołączają wraz z początkiem wakacji pyłki chwastów, takie jak np. bylica. Sezon pylenia traw i chwastów kończy się dopiero na przełomie września i października [1]. Dlatego, często rozróżnienie co jest prawdziwą przyczyną alergii w tym okresie może nastręczać pewnych trudności. Alergia na trawy i chwasty – co powinniśmy o niej wiedzieć?
Alergia na trawy i chwasty – jakie daje objawy?
Do objawów z jakimi mogą borykać się osoby uczulone na pyłki traw i chwastów należą:
- swędzenie,
- kichanie,
- zatkany, cieknący nos,
- zaczerwienie, pieczenie i łzawienie oczu.
W niektórych przypadkach, u osób z alergia na bylicę w wyniku reakcji krzyżowych, po spożyciu pewnych pokarmów mogą wystąpić objawy tzw. alergii jamy ustnej (zespół Oral Allergy Syndrom, OAS), a czasem nawet anafilaksja.
Aby rozpoznać, które pyłki są odpowiedzialne za objawy alergii można wykonać badania laboratoryjne. Dokładniej chodzi o oznaczenie czy w naszej krwi występują przeciwciała E wobec konkretnych pyłków. Do takiego badania nie trzeba się szczególnie przygotowywać. Testy te można wykonać o każdej porze dnia. Nie trzeba być na czczo i nie trzeba odstawiać żadnych leków, nawet tych przeciwalergicznych. Do wykonania oznaczeń potrzebna jest niewielka ilość krwi. Przeciwciała możemy oznaczać wobec całych alergenów (tzw. ekstraktów). Od niedawna możemy badać nawet poszczególne białka (molekuły) budujące dany pyłek. Taka diagnostyka, nazywana diagnostyką molekularną alergii, podnosi czułość oznaczeń badań serologicznych. Pozwala ona nie tylko rozpoznać dokładnie, które pyłki odpowiedzialne są za objawy alergii. Daje też możliwość odpowiedzi na pytanie czy immunoterapia może być skuteczna i czy możemy spodziewać się reakcji krzyżowej np. z pokarmami.
Białka traw
Do najważniejszych białek traw, a konkretnie ich głównego reprezentanta tymotki łąkowej (Phleum pratense) należą Phl p 1 i Phl p 5 [2].
- Tymotka wśród traw
Phl p 1 i Phl p 5 to główne alergeny tymotki łąkowej. Oznacza to, że przeciwciała E w surowicy krwi wobec każdego z tych białek znaleziono u minimum 50% osób z alergią na tymotkę. Przeciwciała wobec tych 2 białek tymotki są markerami alergii pierwotnej. Wykazanie więc obecności przeciwciał wobec Phl p 1 i/lub Phl p 2 pozwala na rozpoznanie alergii właśnie na trawę. Są to również 2 najważniejsze białka traw jeśli chodzi o kwalifikacje do immunoterapii. Wykazanie ich obecności, rokuje nam powodzenie odczulania. Brak zatem przeciwciał E wobec tych białek u alergików na trawę, może wiązać się z brakiem skuteczności odczulania [3].
Warto wtedy sprawdzić, czy u pacjenta występują przeciwciała wobec Phl p 7 lub Phl p 12. Białko tymotki Phl p 7 należy do rodziny polkalcyn, a Phl p 12 do rodziny profilin. Białka z tych dwóch grup charakteryzują się powszechnym występowaniem w świecie roślin. Mogą przez to być odpowiedzialne za uzyskane wyniki dodatnie na inne pyłki. Mówimy wtedy o wysokiej reaktywności krzyżowej.
Profiliny, w przeciwieństwie do polkalcyn, mogą być odpowiedzialne za reakcje krzyżowe z owocami i warzywami. Natomiast ich ważną cechą jest termolabilność, przez co poddanie ich obróbce termicznej znosi ich zdolność do odpowiedzi alergicznej.
Alergeny chwastów
Wśród alergenów bylicy (Artemisia vulgaris) należy wymienić Art v 1 i Art v 3 [2].
- Bylica wśród chwastów
Alergeny z grupy profilin i polkalcyn znajdziemy również w bylicy. Oznacza to, że wykonując diagnostykę opartą o całe alergeny, tzw. ekstrakty, nie rozróżnimy co jest główną przyczyną alergii. Czyli przy uczuleniu na profiliny i polkalcyny możemy uzyskać wyniki dodatnie dla traw, chwastów i innych roślin. Mimo, że dana osoba nie ma prawdziwej alergii na dane źródło alergenowe. Dopiero oznaczenie dodatkowych molekuł bylicy pozwoli na rozróżnienie, czy za wynikiem dodatnim stoją białka traw czy chwastów. Możliwe jest również, że u pacjenta znajdziemy zarówno główne molekuły traw, jak i chwastów. Wtedy u takiej osoby rozpoznać możemy alergię na rośliny z obu grup. Jeśli natomiast dodatnie wyniki będą tylko dla profilin i polkalcyn, albo jednych białek bądź drugich, to u takiej osoby nie można postawić rozpoznania alergii na te białka.
Głównym alergenem, który będzie nam rozróżniał te alergie i jest potrzebny do diagnozy alergii na bylicę, jest Art v 1. Stanowi on przyczyną alergii nawet u 70% osób z nadwrażliwością na ten chwast [4]. Wykrycie przeciwciał E w surowicy wobec Art v 1 rokuje na skuteczną immunoterapię, podczas gdy ich brak może spowodować, że immunoterapia nie przyniesie spodziewanych rezultatów. U osób uczulonych może powodować alergiczny nieżyt nosa i/lub spojówek, jak i astmę.
__________________________________________
Alergia na trawy i chwasty – uwaga na reakcje krzyżowe
Bardzo podobne białko do Art v 1 znajduje się w ziarnie słonecznika. Z tego powodu u niektórych osób po jego zjedzeniu mogą wystąpić objawy swędzenia, puchnięcia warg, języka czyli tak zwana alergia jamy ustnej, jak również obrzęk naczynioruchowy i anafilaksja. Dlatego, Art v 1 jest ważnym białkiem w diagnozowaniu alergii na bylicę. Innym białkiem, które znajdziemy w bylicy, a które może dawać podobne objawy po zjedzeniu pokarmów zawierających podobne białka jest molekuła Art v 3. Jest to białko należące do grupy nsLTP (nonspecific lipid protein), wśród której znajdziemy białka brzoskwini, jabłko, mango orzechów ziemnych, laskowych, włoskich cebuli czy winogron [5]. Jest białkiem termostabilnym, co oznacza, że poddane obróbce cieplnej jest zdolne nadal wywoływać ciężkie objawy alergii.
Masz wyniki? Pokaż je lekarzowi
Wyżej wymienione białka są tymi najważniejszymi białkami tymotki łąkowej i bylicy. Oznaczenie ich dostarcza wielu cennych informacji w kontekście decyzji o wyborze alergenu do immunoterapii i rokowania co do jej skuteczności. Pozwala nam również zweryfikować czy możliwe jest wystąpienie reakcji krzyżowych, jak również przewidzieć możliwość wystąpienia objawów. Taka diagnostyka, pozwala na uzyskanie indywidualnego profilu uczuleniowego i ułożenie odpowiedniej diety jeśli zachodzi konieczność eliminacji pokarmów. Interpretacja wyników wymaga znajomości poszczególnych białek i ich charakterystyki, dlatego wyniki diagnostyki molekularnej alergii powinien interpretować zawsze lekarz alergolog. Dlatego jeśli zdecydujesz się wykonać taki test nie szukaj pomocy w Internecie na różnych grupach wsparcia, nie interpretuj go na własną rękę, bo takie porady mogą mieć znaczący wpływ na Twoje objawy. Alergolog skonfrontuje Twoje objawy z wynikami testu i jeśli zajdzie taka konieczność przepisze odpowiednie leczenie.
