Astma, co to takiego?
Inaczej nazywana dychawicą oskrzelową, to stan przewlekłego zapalenie oskrzeli. Prowadzi do niekontrolowanego ich skurczu, co objawia się miedzy innymi dusznością i kaszlem. Jest zaliczana do najczęstszych chorób przewlekłych na świecie. Począwszy od lat 60. XX wieku obserwuje się systematyczny wzrost zapadalności na tą chorobę.
Ciekawostką jest, że astma była znana już w starożytnym Egipcie.
To choroba trwająca czasem całe życie. Dlatego podstawowym celem leczenia astmy jest utrzymanie pełnej kontroli objawów choroby oraz zapobieganie jej zaostrzeniom. Pozwala to zminimalizować jej wpływ na codzienne życie pacjenta, zachować dobrą wydolność fizyczną i wysoką jakość życia.
Dieta w astmie
Znamy wiele przyczyn, które mogą doprowadzić do rozwoju astmy. Badacze uważają, że istotną rolę odgrywają tu zarówno predyspozycje genetyczne, jak i czynniki środowiskowe. Natomiast dieta jest jednym spośród tzw. modyfikowalnych elementów środowiskowych, mających znaczący wpływ na równowagę organizmu ludzkiego. Czynniki modyfikowalne to z kolei takie, na które mamy wpływ i możemy je zmieniać.
Uwagę zwraca się na skład, stopień przetworzenia oraz czystość mikrobiologiczną pożywienia. Spośród składników pokarmowych, o prawdopodobnym wpływie na rozwój i nasilenie astmy, pod lupę brane są głównie:
- witaminy o własnościach przeciwutleniaczy (A, C, E)
- niektóre minerały oraz dodatki do żywności (np. glutaminian sodu
- witamina D
- PUFA, czyli wielonienasycone kwasy tłuszczowe
| Co jest ważne: | Dlaczego jest ważne: |
| A, E i C, czyli witaminy antyoksydacyjne – przeciwutleniacze | · składniki enzymów biorących udział w usuwaniu wolnych rodników tlenowych, które powstają w wyniku metabolizmu i mogą powodować uszkodzenia struktur komórkowych |
| Witamina D
| · reguluje gospodarkę wapniowo-fosforanową i metabolizm tkanki kostnej (rola znana) · odgrywa bardzo ważną rolę w regulacji równowagi immunologicznej organizmu (rola mniej znana) · zmniejsza podatność dróg oddechowych na infekcje · niedobór witaminy D sprzyja nasileniu odpowiedzi zapalnej |
| Sód | · podstawową funkcją sodu jest regulacja gospodarki wodno-elektrolitowej, równowagi kwasowo-zasadowej oraz prawidłowej funkcji mięśni i układu nerwowego · wysokie spożycie sodu przez astmatyków może prowokować skurcze mięśni otaczających drogi oddechowe, ograniczyć przepływ krwi do płuc i zakłócać niektóre funkcje płuc · nadmiar sodu w organizmie może skutkować zatrzymaniem płynów w organizmie i obrzękami, które mogą utrudniać oddychanie |
| Magnez | · ma słabe własności rozszerzające oskrzela · może ułatwiać rozkurcz mięśni gładkich dróg oddechowych i zmniejszać ich nadpobudliwość skurczową |
Czym skorupka za młodu – czyli dieta matki a zdrowie dziecka
Astma, obok choroby wieńcowej serca i cukrzycy typ II, bywa zaliczana do kategorii chorób określanych jako „zaprogramowane w macicy”. Według tej hipotezy dieta i stan odżywienia matki mogą wywierać wpływ na ukierunkowanie odpowiedzi immunologicznej płodu. Dlatego może mieć istotne przełożenie na sprawność działania tego układu przez całe życie człowieka.
- Zatem na co zwrócić tu uwagę?
Otóż szczególną rolę przypisuje się zawartości w codziennej diecie kobiety ciężarnej:
- antyoksydantów (głównie witaminy C i E oraz selenu i cynku),
- witaminy D
- rodzajowi spożywanych tłuszczy (głównie wielonienasyconych kwasów tłuszczowych, szczególnie z grupy LC-PUFA).
W przypadku kwasów tłuszczowych zwraca się oczywiście uwagę nie tyle na całkowite spożycie kwasów PUFA, a przede wszystkim na zachowanie odpowiednich proporcji kwasów omega-3 i omega-6.
Jesteśmy tym, co jemy. Dieta w astmie ma znaczenie
W tym powiedzeniu jest przysłowiowe ziarenko prawdy. Dlatego powinniśmy zadbać o odpowiednio zbilansowaną dietę, opartą na niskoprzetworzonych produktach spożywczych. Doprawmy ją porcją aktywności fizycznej i ogólnie – szeroko rozumianą „higieną życia”. Mam tu na myśli np. sen, minimalizację stresu i zachowanie równowagi miedzy pracą a odpoczynkiem. Wówczas prawdopodobnie będzie korzystnie wpływać na nasze życie i naszych dzieci. Będzie również minimalizować ryzyko rozwoju różnych chorób (w tym astmy) oraz skutecznie wspierać konieczne terapie.
Tak więc – odżywiajmy się – na zdrowie!
